Wróć

Konto socjalne – w jakim banku je założysz?

Justyna Kalicińska
Justyna Kalicińska
Analityk produktów finansowych
Justyna Kalicińska
Justyna Kalicińska
Analityk produktów finansowych

136 publikacji 751 komentarzy

W serwisie Moneteo zajmuje się ofertą oszczędnościową, dla przedsiębiorców oraz dla dzieci i młodzieży. Odpowiada za weryfikację i aktualność danych. Analizuje bankowe regulaminy, dokumenty oraz przepisy prawne związane z podatkami i sprawami finansowymi.


Konto socjalne – w jakim banku je założysz?
Spis treści

Choć niewątpliwie odzyskanie długów to poważna sprawa, nie można z tytułu ściągania należności pozbawiać dłużnika możliwości przetrwania. Dlatego też z egzekucji komorniczej zwolnione są wpływy takie jak:

  • świadczenia alimentacyjne (w tym wypłacane w przypadku bezskutecznej egzekucji alimentów) oraz rodzinne (np. 500+);
  • dodatki rodzinne oraz dla sierot zupełnych;
  • dodatki pielęgnacyjne i porodowe;
  • świadczenia z pomocy społecznej.

Mimo że świadczenie 500+ i inne świadczenia rodzinne bądź socjalne nie podlegają pod egzekucję komorniczą, nie zawsze są zupełnie bezpieczne na koncie. Zdarza się bowiem, że komornik dokonuje zajęcia rachunku bankowego, natomiast wykonujący operację bank po prostu przelewa komornikowi wszystkie środki, jakie znajdują się na koncie, bez rozróżniania, z jakiego źródła pochodzą. Stanowisko banków w tej kwestii jest jednoznaczne: to przede wszystkim dłużnik winien wykazać się starannością, a w przypadku zajęcia rachunku podnieść, iż określone środki pieniężne są zwolnione spod egzekucji i jako takie winny być zwolnione spod zajęcia (Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Odpowiedź%20ZBP%2C%204.11.2020.pdf, 09.11.2020). Krótko mówiąc, to osoba zadłużona zmuszona jest udowadniać, że świadczenia zostały ściągnięte niesłusznie, i pisać odwołania do komornika (nie do banku!). Wszystko to kosztuje czas, nerwy i energię, a przede wszystkim niejednokrotnie pozbawia środków do życia.

Konto socjalne jest wolne od egzekucji komorniczej

Ochronę przed takim scenariuszem mają stanowić właśnie konta rodzinne. Ten rodzaj rachunku bankowego wprowadzony został stosunkowo niedawno, bo w 2016 r. Zmiany w prawie wynikały bezpośrednio z uruchomieniem programu świadczenia wychowawczego 500+ i głośno wyrażanych obaw, że środki z budżetu, na które składają się wszyscy obywatele, pójdą na spłatę długów. Ponieważ rachunki socjalne nie podlegają komorniczej egzekucji, zgromadzone na nich środki nie mogą zostać zablokowane i przekazane przez bank komornikowi.

Zasady korzystania z konta rodzinnego

Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że korzystanie z konta rodzinnego podlega sporym ograniczeniom. Podstawową różnicą jest to, że na rachunek socjalny nie mogą trafiać wszystkie nasze dochody, a jedynie te, które wypłacane są przez odpowiednie organy socjalne: świadczenia (z wyjątkiem świadczeń alimentacyjnych!), zasiłki i rodzinne dodatki. Osoba zamierzająca otworzyć taki rachunek musi dostarczyć do banku odpowiednie dokumenty dotyczące pobieranego świadczenia. Dzięki temu nie ma żadnych wątpliwości, które środki będące w posiadaniu dłużnika można przelać komornikowi, a które są nie do ruszenia.

Co ciekawe, konto rodzinne może prowadzone wyłącznie jako rachunek indywidualny, czyli dla jednej osoby.

Ile kosztuje korzystanie z rachunku socjalnego?

Ogromną zaletą rachunku rodzinnego, poza zabezpieczeniem świadczeń przed egzekucją, jest jego bezkosztowość – przynajmniej w podstawowym zakresie. Bank nie może żądać opłat i prowizji za poniższe czynności:

  • otwarcie i prowadzenie konta,
  • wypłaty z rachunku,
  • wydanie i korzystanie z karty płatniczej,
  • wypłaty gotówki z bankomatów tego banku.

Jak widzisz, są to operacje, za które banki w przypadku „zwykłych” ROR-ów chętnie pobierają opłaty.

Niestety, brak prowizji nie stanowi aż takiej zalety, jak można by się spodziewać. Atrakcyjne warunki dla klientów nie są równie atrakcyjne dla banków. A to ma swoje konsekwencje, o czym piszemy poniżej.

Lista banków z kontem rodzinnym? To nie takie proste...

Jeśli przeglądałeś ofertę rachunków w bankach, na pewno zauważyłeś, że wśród propozycji kont osobistych nie figuruje nic o nazwie „konto rodzinne”. Dlaczego? Otóż niemal żaden bank komercyjny po prostu takich rachunków nie prowadzi. Ustawodawca nie narzuca bankom takiego obowiązku, a te prawdopodobnie nie są zainteresowane udostępnianiem rachunków, na których nie tylko nie zarobią, ale i muszą jeszcze za darmo je obsługiwać. Z tego względu o koncie rodzinnym w którymś z większych banków można zapomnieć.

Jak założyć konto socjalne? Jest pewne rozwiązanie

Czy zatem dłużnik nie ma żadnych sposób na uniknięcie niesłusznego zajęcia komorniczego? Jeśli chcesz zabezpieczyć swoje świadczenia na rachunku, możesz spróbować założyć w banku rachunek na kształt konta rodzinnego, na które będą spływały wyłącznie świadczenia socjalne przelewane z kont konkretnych instytucji.

W pierwszym kroku załóż w wybranym banku nowe konto osobiste. Nie przelewaj na niego żadnych środków, które nie są świadczeniami socjalnymi.

Następnie podaj numer nowo otwartego rachunku w urzędach/instytucjach socjalnych jako docelowy do przelewu świadczeń lub złóż poprzez bankowość internetową wniosek o wypłatę świadczenia 500+.

Poinformuj bank, z jakich numerów kont będą realizowane przelewy na Twój rachunek. Możesz to zrobić w oddziale. Dzięki temu systemy bankowe rozpoznają w porę, które z Twoich wpływów nie podlegają egzekucji.

W dobie powszechnej informatyzacji egzekucja zadłużenia odbywa się w dużej mierze automatycznie: do banku przychodzi informacja o zajęciu komorniczym na koncie klienta X, a bank musi to zajęcie zrealizować, nierzadko bez możliwości określenia, które środki podlegają zajęciu, a które nie.

Niemniej większość banków stara się usprawniać operacje prowadzone z podmiotami wypłacającymi świadczenie, m.in. poprzez prośbę o odpowiednie kodowanie przelewów ze świadczeniem i właśnie pozyskiwaniem numerów kont, z których świadczenie jest przelewane (komunikaty przesyłane są przez system Ognivo). Dzięki temu bankowi łatwiej jest zidentyfikować świadczenie zwolnione z zajęcia komorniczego. System ten nie jest jednak ani niezawodny, ani kompletny. Wystarczy bowiem, że jedna instytucja nie zastosuje kodów uzgodnionych z sektorem bankowych, przez co przelew świadczeń czy zasiłków nie zostanie uwzględniony jako nieobjęty ewentualną egzekucją.

Czy zatem utworzenie osobnego konta w czymkolwiek pomoże? Powiemy wprost: nie jest to rozwiązanie niezawodne. Mimo to dzięki niemu bankowi na pewno łatwiej będzie rozróżnić, które wpływy muszą pozostać nienaruszone, jeśli zawiedzie organ wypłacający zasiłek, a to zmniejszy szanse na bezpodstawne zajęcie komornicze.

Gdzie najlepiej założyć konto socjalne?

Jeżeli zdecydujesz się na założenie quasi „konta rodzinnego”, które będzie Ci służyło jedynie do otrzymywania i korzystania ze świadczeń socjalnych, pamiętaj, że bank nie zwolni Cię z żadnych opłat tylko z tego tytułu, że na rachunek będą wpływać wyłącznie zasiłki. Zatem najlepiej rozglądnąć się za ofertą ROR-u, którego prowadzenie jest albo darmowe, albo w przypadku którego łatwo jest uniknąć comiesięcznej opłaty (np. przez regularne zapewnianie wpływu). Idealnie byłoby, gdyby równie proste warunki dotyczyły zwolnienia z opłat za korzystanie z karty debetowej.

Drugą kwestią, na którą warto zwrócić uwagę, jest… bliskość oddziału. Jeżeli zamierzasz dostarczyć do banku numery kont, z których będą spływały na Twój rachunek świadczenia i zasiłki, lepiej wybierz bank, którego placówki są dla Ciebie łatwo dostępne.

Czy komornik może zająć konto socjalne dziecka?

Twoje dziecko ma własne konto, na którym zgromadziło oszczędności, a Ty popadłeś w tarapaty finansowe, masz trudności ze spłatą pożyczki i obawiasz się, że komornik sięgnie po pieniądze dziecka? Jest przecież prawdopodobne, że przynajmniej w pewnej części otrzymało je od Ciebie…

Na szczęście to tak nie działa. Pieniądze na rachunku dziecięcym, otwartym na imię i nazwisko małoletniego, są własnością dziecka. Nie ma znaczenia, czy jest to konto rodzinne, czy zwykły ROR dla małoletniego. Nieważne też, że pociecha otrzymała je od Ciebie i że nie może jeszcze sama nimi zarządzać – i tak wchodzą one w skład jego majątku. Gdy nastolatek skończy 18 lat, będzie mógł zupełnie swobodnie z nich korzystać, a rodzic straci do nich dostęp (chyba że dziecko uczyni rodzica pełnomocnikiem do swojego konta).

Od kiedy dziecko może posiadać konto?

Zastanawiasz się, czy najwygodniej nie będzie otrzymywać świadczenia na rachunek dziecka? Ale od kiedy małoletni może posiadać konto? Formalnie rzecz biorąc, od momentu, w którym zostanie mu nadany numer PESEL. W praktyce możliwość otwarcia dziecku konta zależy od konkretnego banku i jego oferty. W większości instytucji bez trudu znajdziemy rachunki przeznaczone dla nastolatków w wieku od 13 do 18 lat, lecz konta dla młodszych dzieci wciąż należą do rzadkości.

Banki zwykle proponują młodszym klientom albo zwykłe konta bieżące, do których można dostać kartę płatniczą (dzieciom poniżej 13 lat karta rzadko jest udostępniania), albo rachunki oszczędnościowe, na których można odkładać środki już niemowlakom. Do otwarcia rachunku małoletniemu niezbędna jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego, najczęściej rodzica. Dziadkowie, o ile nie są uznani za formalnych opiekunów dziecka, nie mogą otworzyć wnukowi konta na jego nazwisko.

Co ciekawe, nie możesz założyć dwojgu dzieciom jednego rachunku bankowego; każde dziecko musi posiadać własne konto. W niektórych bankach konto młodzieżowe prowadzone jest jako rachunek wspólny z rodzicem. Trzeba jednak pamiętać, że środki na tym rachunku będą podlegały pod egzekucję komorniczą, jeśli rodzic ma długi.

Podsumowanie: jak możesz założyć konto socjalne? Istnieje pewne rozwiązanie

W zamyśle ustawodawcy nowy rodzaj rachunku bankowego, jakim jest konto rodzinne, miało uchronić dłużników przed zajęciem środków niepodlegających egzekucji. Bo chociaż prawo określa wprost, po jakie wpływy może sięgnąć komornik, w praktyce zdarza się, że blokowane są wszystkie pieniądze zgromadzone na koncie dłużnika, nawet te, które są niezbędne do egzystencji. Wynika to z faktu, że komornik „widzi” jedynie rachunki dłużnika, zaś bank, realizując zajęcie, nie wnika w to, z jakiego źródła pochodzą środki. Utworzenie specjalnego rachunku, na który spływałyby wyłącznie świadczenia, zasiłki i dodatki niepodlegające egzekucji wydawało się rozwiązaniem idealnie prostym, zarówno dla banków, jak i ich klientów.

Problem polega jednak na tym, że banki nie mają obowiązku prowadzić kont rodzinnych – i chętnie z takiej możliwości rezygnują, bo rachunek socjalny w założeniu ma być niemal całkowicie darmowy, a to oznacza dla banku niepożądane koszty. Dodatkowym zabezpieczeniem dla osoby zadłużonej wydaje się być zatem założenie samemu „konta para-socjalnego”, na które będą przelewane świadczenia z numerów kont instytucji socjalnych znanych bankowi. W pewnym stopniu może to ograniczyć zagrożenie niesłusznym zajęciem rachunku.

Jeżeli jednak już do tego dojdzie, pamiętaj, że składanie reklamacji w banku na niewiele się zda. Aby odzyskać bezprawnie pobrane środki, powinieneś jak najszybciej udać się do komornika, który prowadzi Twoją sprawę.


Oceń artykuł
0
(0 ocen)
Aby oddać głos, wskaż odpowiednią liczbę gwiazdek.
Dziękujemy za Twój głos Dziękujemy za Twój głos

Komentarze

(0)
Dodaj swój komentarz...
Nie ma jeszcze komentarzy
Skomentuj jako pierwszy