Czym jest rata kredytu?
Rata kredytu to comiesięczny koszt przyznanego zobowiązania. Gdy uzyskasz finansowanie, bank przekaże Ci harmonogram spłaty określający wysokość rat oraz termin ich uregulowania. Każda rata składa się z:
- części kapitałowej
- części odsetkowej
Część kapitałowa pochodzi od kwoty uzyskanego kredytu. Każda jej spłata zmniejsza saldo zadłużenia. Natomiast część odsetkowa to zysk dla instytucji finansowej z tytułu przyznanego Ci zobowiązania. Wysokość odsetek jest zależna od oprocentowania kredytu. W jej skład wchodzi również prowizja (jeżeli nie została spłacona jednorazowo) oraz ubezpieczenie kredytu.
Wyboru rodzaju rat możesz dokonać głównie wtedy, gdy ubiegasz się o kredyt hipoteczny. Niektóre banki oferują tę możliwość również w przypadku kredytów gotówkowych o dłuższym okresie spłaty. Zarówno raty równe, jak i malejące składają się z wyżej wymienionych dwóch części. Podstawowa różnica tkwi jednak w proporcjach tych składowych. Spójrzmy więc, czym dokładnie charakteryzują się oba typy rat.
Raty równe, inaczej annuitetowe
Raty równe, zwane również ratami annuitetowymi, są najczęściej wybieranym wariantem spłaty. Jest on uznawany przez instytucje finansowe za mniej ryzykowny, gdyż w pierwszych latach spłaty zobowiązania wysokość rat równych jest zauważalnie niższa od rat malejących.
Warto jednak wiedzieć, że w początkowym okresie spłaty kredytu zdecydowaną część rat równych stanowią odsetki. Dlatego też, pomimo dokonywanych spłat, saldo kapitału zmniejsza się dużo wolniej, niż miałoby to miejsce w przypadku uiszczania rat malejących. Wraz z upływem czasu proporcje zmieniają się – zwiększa się udział kapitału w racie, natomiast zmniejsza udział odsetek.
Raty równe charakteryzują się względnie stałą wysokością spłat. Powinieneś jednak mieć na uwadze, że nie będą one identyczne przez cały okres kredytowania. Każdy wzrost bądź spadek wartości stawki bazowej WIBOR wpłynie na oprocentowanie, a to z kolei zmieni wysokość spłacanych rat. Zmiany stawki bazowej są nieuniknione, szczególnie w przypadku zobowiązań zaciąganych na dłuższy czas.
Raty malejące, inaczej kapitałowe
Raty malejące są rzadziej wybieranym rodzajem spłaty. Zwane są również kapitałowymi ze względu na to, iż kapitał stanowi stałą część raty od początku aż do końca okresu kredytowania. Zmienia się jedynie udział odsetek, który maleje wraz z kolejnymi spłatami. Ma to związek z tym, iż odsetki naliczane są od wartości pozostałego kapitału. Jest on spłacany szybciej niż miałoby to miejsce w przypadku rat równych.
Cechą rat malejących jest to, iż zmniejszają się wraz z czasem trwania zobowiązania. Z reguły wysokość każdej kolejnej spłaty jest niższa od poprzedniej. Wszystko jednak zależy od stawki WIBOR, gdyż jej wzrost zwiększy również koszt raty.
Porównując między sobą harmonogramy spłat takich samych kredytów z innym typem rat, łatwo mógłbyś zauważyć, że pierwsze raty malejące znacznie przewyższają raty równe. Po określonym czasie ich wysokość zrównuje się z wysokością rat równych. Natomiast pod koniec okresu kredytowania są one znacznie niższe od rat równych, które pozostały w identycznej wartości jak początkowo.
Pierwsze raty malejące mogą znacznie obciążyć domowy budżet. Dlatego też, by dostać taki kredyt, musisz posiadać odpowiednią zdolność kredytową. Często jest to przeszkodą w uzyskaniu finansowania, w związku z tym kredytobiorcy rzadziej decydują się na ten wariant spłaty zobowiązania.
Raty równe czy raty malejące?
Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest prosta i jednoznaczna. Oba rozwiązania mają bowiem swoje wady i zalety.
Zdecydowanie łatwiej będzie Ci otrzymać kredyt spłacany w ratach równych, gdyż zwykle wymaga on nieco niższej zdolności kredytowej w porównaniu do drugiego wariantu. Jeżeli zdecydujesz się raty równe, przez cały okres kredytowania ich wartość będzie względnie stała, a to z kolei znacznie ułatwi zaplanowanie domowego budżetu. Kolejnym plusem jest to, iż początkowo raty równe będą znacznie mniejszym obciążeniem dla Twojego portfela. Z tego powodu ten rodzaj spłaty jest często wybierany przez ostrożnych kredytobiorców. Niższe raty w przewidywalnej wysokości zapewniają poczucie komfortu i bezpieczeństwa.
Wadą rat równych jest wyższy całkowity koszt kredytu. Ma to związek z konstrukcją raty, która w początkowym okresie składa się głównie z odsetek, co sprawia, że mimo kolejnych spłat kapitał zmniejsza się w bardzo wolnym tempie.
Z finansowego punktu widzenia raty malejące powinny być dla Ciebie bardziej korzystne. Musisz jednak liczyć się z tym, iż ten wybór może być dla Ciebie sporym wyzwaniem finansowym. Na początku okresu kredytowania wysokość rat malejących będzie znacznie wyższa, dlatego też o możliwości wyboru tego wariantu ostatecznie zadecyduje Twoja zdolność kredytowa.
Ogromną zaletą kredytu spłacanego w ratach malejących jest jednak to, że kapitał spłacany jest dużo szybciej, co zdecydowanie zmniejsza całkowite koszty zobowiązania. Wariant ten będzie lepszym wyborem, jeśli rozważasz wcześniejszą spłatę kredytu. Gdy zechcesz pozbyć się zobowiązania, saldo zadłużenia będzie znacznie mniejsze, niż gdybyś spłacał kredyt w ratach równych.
Wybór rat powinien być Twoją indywidualną decyzją. Jeśli nie chcesz nadmiernie obciążać budżetu, a zależy Ci na możliwości dopasowania do niego wysokość spłaty, wybierz raty równe. Natomiast jeśli bardziej przemawia do Ciebie wizja szybszej spłaty kredytu i uwolnienia się od zobowiązania, odpowiednią decyzją będzie wybór rat malejących.
Wahania stawki WIBOR a rodzaj rat
Podpisując umowę kredytową, powinieneś być przygotowany na zmianę wysokości rat. W przypadku kredytów ze zmiennym oprocentowaniem część odsetkowa zależna jest od stawki bazowej WIBOR, która zmienia się w czasie. Może to skutkować zmniejszeniem bądź zwiększeniem wysokości spłacanych rat.
Zwiększenie wartości stawki WIBOR może być szczególnie odczuwalne w początkowym okresie kredytowania. W przypadku rat malejących podwyżka już dość wysokiej raty może obciążyć Twój domowy budżet. Dlatego też, wybierając tę formę spłaty zobowiązania, warto posiadać odłożoną gotówkę na wypadek nieoczekiwanych, dodatkowych kosztów.
Pod tym względem bardziej bezpiecznym wariantem spłaty są raty równe, które w początkowym okresie kredytowania będą znacznie niższe niż raty malejące.
Warto mieć to na uwadze, dokonując wyboru spłaty, tak by w przyszłości nieoczekiwane zmiany stóp procentowych nie spowodowały problemów z uregulowaniem zobowiązania.
Zmiana rodzaju rat w trakcie spłaty kredytu – czy to możliwe?
Podpisując umowę kredytową, decydujesz się na wybór określonego wariantu spłaty. Jednak co w przypadku, gdy zmienisz zdanie w trakcie trwania zobowiązania?
Podjęta przez Ciebie decyzja wcale nie musi być ostateczna. W przypadku zaciągnięcia zobowiązania na dłuższy czas wiele banków umożliwia zmianę rodzaju rat w trakcie okresu kredytowania. Aby tego dokonać, powinieneś udać się do oddziału banku oraz złożyć stosowny wniosek. Może się zdarzyć, że bank będzie wymagał dodatkowych dokumentów niezbędnych do ponownego wyliczenia Twojej zdolności kredytowej, szczególnie w przypadku, gdy od czasu pozyskania kredytu minęło więcej niż 12 miesięcy. Co istotne, na zmianę rodzaju rat możesz liczyć jedynie wtedy, gdy spłacasz zobowiązanie w wyznaczonych terminach.
Jeżeli decyzja banku będzie pozytywna, niezbędne będzie podpisanie aneksu do umowy kredytowej. Warto wiedzieć, że zmiana rat najczęściej nie jest usługą darmową i wiąże się z kosztem ok. kilkuset złotych.
Dylemat każdego kredytobiorcy
Raty równe czy raty malejące? To pytanie zadaje sobie każdy, kto ubiega się o kredyt. Efekty podjętej decyzji będą odczuwalne zwykle przez długi czas, dlatego też nie należy jej bagatelizować.
Nie warto także kierować się wyborami innych osób, gdyż sytuacja każdego wnioskodawcy jest inna. Zamiast tego powinieneś dokładnie przeanalizować swoje możliwości finansowe oraz wady i zalety obu wariantów. Zdecydowanie ułatwi Ci to podjęcie odpowiedniej decyzji.
Komentarze
(0)