Czyszczenie BIK - czy to możliwe?

Jak długo są przechowywane dane?

Prawo bankowe wyraźnie mówi, że kredytodawcy przekazują do Biura Informacji Kredytowej pierwsze dane już w chwili, gdy starasz się o kredyt, później muszą regularnie informować, jak przebiega spłata zobowiązania (terminowo czy z opóźnieniami, czy były zmiany w harmonogramie rat i wysokości kredytu), a po jej zakończeniu poinformować o braku roszczeń wobec kredytobiorcy. W tym momencie wpisy na temat danego kredytu znikają z bazy BIK.

Od tej reguły są dwa wyjątki. Pierwszy dotyczy sytuacji, gdy kredytobiorca wyraził zgodę na przetwarzanie informacji o zobowiązaniu także po jego spłacie. Warto się na to zgodzić, gdyż obszerna pozytywna historia kredytowa znacząco wpływa na wiarygodność kredytową klienta, sprawia, że kredytodawcy oferują mu korzystniejsze warunki kredytu.

Drugi wyjątek wiąże się z sytuacją, gdy zobowiązanie nie było spłacane terminowo. Jeśli opóźnienie wynosiło minimum 60 dni i minęło 30 dni od daty, gdy zostałeś poinformowany przez bank, SKOK, firmę pożyczkową o zamiarze przetwarzania informacji na temat tego kredytu/pożyczki, wówczas dane na temat długu mogą być przechowywane w BIK-u bez Twojej zgody przez 5 lat.

Warto mieć świadomość, że zależności od tego, czy kredyt był spłacany w terminie, czy też mieliśmy problemy ze spłatą zadłużenia, informacje zawarte w bazie danych BIK mogą być dla nas pozytywne lub negatywne. Osobom o nieskazitelnej historii kredytowej wpis do rejestru BIK może tylko pomóc, np. ułatwić podpisanie umowy o kredyt.

Jak wyczyścić BIK?

Wiele osób, widząc ogłoszenia mówiące o czyszczeniu BIK-u, jest przekonanych, że możliwe jest usunięcie z bazy BIK niewygodnych zapisów. Nie jest to jednak prawdą. Jak pokazaliśmy wyżej, przepisy precyzyjnie mówią, jakie informacje i jak długo muszą być przechowywane w BIK-u. Jak więc wyczyścić historię z BIK? Kto i co może usunąć z rejestrów?

W świetle przepisów prawa zmiana danych z BIK jest możliwa  tylko w 3 przypadkach:

• Chcesz odwołać zgodę na przetwarzanie danych o kredycie, który już spłaciłeś. Masz do tego prawo, ale tylko odnośnie zobowiązania, które uregulowałeś w terminie. Podkreślamy raz jeszcze, że lepiej nie wycofywać zgody, gdyż długa historia kredytowa działa na Twoją korzyść.
• Minęło 5 lat od spłaty kredytu, z którym miałeś problemy i chcesz mieć pewność, że nie będzie on uwzględniany w Twojej ocenie punktowej (więcej informacji na jej temat znajdziesz w przywołanym na wstępie naszym tekście nt. BIK).
• Chcesz skorygować nieprawdziwe lub nieaktualne informacje w swojej historii kredytowej.

Zmiany w bazach BIK dokonywane są tylko po otrzymaniu uzasadnionego pisemnego wniosku od podmiotu który przesłał dane podlegające modyfikacji. Prośbę o korektę lub usunięcie wpisu musisz więc złożyć w instytucji finansowej, która przekazała informacje do Biura Informacji Kredytowej.

Przygotowania do wzięcia kredytu

Jeśli planujesz wziąć kredyt albo pożyczkę, powinieneś zacząć od zamówienia wspomnianego na początku tekstu pełnego raportu BIK. Po znalezieniu w nim nieprawidłowości możesz wystąpić o ich korektę do instytucji, w której brałeś kredyt, którego dotyczą błędne bądź nieaktualne zapisy. Kredytodawca ma 30 dni na rozpatrzenie Twojego wniosku (jest on traktowany jako reklamacja). Jeśli upłynie wspomniany okres, a nie otrzymasz odpowiedzi, możesz uznać, że przychylono się do Twoich argumentów dotyczących zauważonych nieprawidłowości.

Skorzystanie z usług firm oferujących czyszczenie BIK-u wiąże się oczywiście z koniecznością poniesienia pewnych kosztów. Możesz ich uniknąć, samodzielnie składając wniosek o korektę nieprawdziwych/nieaktualnych danych. Chcąc odwołać zgodę na przetwarzanie danych nt. kredytu po jego spłaceniu, też nie musisz prosić o pomoc pośredników.

Co musi zawierać wniosek o wykreślenie z BIK?

Nie ma jednego konkretnego wzoru takiego pisma. Przede wszystkim musisz podać swoje dane osobowe (imię i nazwisko, adres, PESEL, serię i numer dokumentu tożsamości), wskazać numer i datę zawarcia umowy kredytowej, której dotyczy Twój wniosek oraz precyzyjnie opisać, dlaczego się prosisz o usunięcie danych – czy są one nieprawidłowe (a więc wnioskujesz o ich korektę), czy też wycofujesz zgodę na ich przetwarzanie (pamiętaj, że może to dotyczyć tylko informacji o kredytach spłaconych w terminie).

Wniosek o wykreślenie z BIK możesz wysłać pocztą tradycyjną (najlepiej listem poleconym, by mieć potwierdzenie nadania listu na wypadek, gdyby spór trafił do sądu) lub drogą elektroniczną.

Taka sama skuteczność

Twoje działania będą miały taką samą skuteczność jak te podjęte przez firmy oferujące czyszczenie historii w BIK, nie daj sobie wmówić, że ich możliwości są większe. Różnica może być jedynie taka, że osoby mające na co dzień do czynienia z weryfikacją zapisów w BIK zwrócą uwagę na uchybienia proceduralne lub formalne ze strony banku, dające kredytobiorcy podstawę do podważania decyzji o wpisie do bazy BIK.

Przykład? Bank zamieścił informację o przeterminowanym zadłużeniu po 60 dniach od daty wymagalności, ale nie przypomniał wcześniej klientowi o zaległości. Inna możliwość – kredytobiorca otrzymał upomnienie, ale kredytodawca pospieszył się z przekazaniem danych do BIK i wpis o opóźnieniu ukazał się przed upływem 60 dni.

W wielu poradnikach internetowych przywoływana jest sytuacja klienta, który spłacał kredyt regularnie na wskazany rachunek, tyle że w pewnym momencie uległ on zmianie w wyniku fuzji banków. Kredytobiorca nie zauważył, że pieniądze wracały na jego konto i w rezultacie powstało opóźnienie w spłacie, co bank skrupulatnie odnotował w danych przesyłanych do BIK. Musiał się z tego jednak wycofać, bo umowa kredytowa wymagała, by zmiana rachunku do umowy kredytowej nastąpiła w formie aneksu, co nie nastąpiło.

Zgoda na przetwarzanie danych

Wspominaliśmy kilkukrotnie, że długa i pozytywna historia kredytowa w BIK pozwala uzyskać atrakcyjne warunki kredytu. Warto więc wiedzieć, kiedy można zawnioskować, by informacja na temat zaciągniętych zobowiązań była widoczna dłużej niż tylko do momentu ich spłaty.

Odnośnie konkretnego kredytu taką zgodę możesz wyrazić w chwili podpisywania umowy kredytowej z instytucją finansową. Wówczas historia tego zobowiązania będzie widoczna przez 5 lat od chwili wpłaty ostatniej raty (zgoda może być udzielona także na krótszy czas) lub do momentu odwołania przez Ciebie dyspozycji.

Druga możliwość to skontaktowanie się z Centrum Obsługi Klienta Biura Informacji Kredytowej i wyrażenie tzw. zgody ogólnej dotyczącej wszystkich Twoich kredytów i pożyczek. Możesz to uczynić w trakcie spłacania rat lub w ciągu 5 lat po wygaśnięciu zobowiązania.

Co za dużo, to niezdrowo

Obszerna historia kredytowa może być Twoim atutem, ale może też przysparzać nieco kłopotów. Jeśli doradca kredytowy analizujący Twój wniosek o nowy kredyt zobaczy, że w przeszłości często pożyczałeś pieniądze, chętnie korzystałeś ze wszystkich ofert promocyjnych podsuwanych Ci przez banki, to może uznać, że działasz impulsywnie, że Twoje decyzje finansowe nie są do końca przemyślane. Obawy co do Twojej wiarygodności kredytowej będą jeszcze większe, jeśli nowe zobowiązania zaciągałeś na coraz wyższe kwoty.

Podobny efekt może wywołać częste wykorzystywanie do maksimum limitów zamkniętych już dziś kart kredytowych czy rachunków osobistych (tzw. debetów), a także nagminne korzystanie z chwilówek.

Jeśli wyraziłeś zgody na przetwarzanie informacji o tych zobowiązaniach po ich spłacie, to rozważ pozostawienie w historii kredytowej kilku z nich, a odnośnie pozostałych poproś, by zostały przeniesione do „części statystycznej”, która nie jest widoczna dla kredytodawców. W pierwszej kolejności powinieneś tam przesunąć historię kredytów, w przypadku których zdarzyła Ci się nieterminowa spłata (nie będzie to możliwe tylko odnośnie zobowiązań, w których opóźnienie przekroczyło 60 dni - jak pisaliśmy, one będą widoczne przez 5 lat od spłaty).

Nie daj się otumanić

Opisaliśmy, na czym tak naprawdę polega czyszczenie BIK. Jak widzisz, możliwość uporządkowania zapisów w bazie BIK dotyczy przede wszystkim tych, którzy nie mają nic do ukrycia, a nie osób, którym zależałoby na ukryciu swoich przewinień, bo mają złą historię kredytową. Wszystkie niezbędne działania możesz wykonać sam, zupełnie za darmo; nie musisz korzystać z pomocy firm oferujących swoje usługi za całkiem spore pieniądze. Na dodatek siła sprawcza Twojego pisma będzie dokładnie taka sama jak tego wysłanego przez podmiot komercyjny.

Jak działają firmy zajmujące się „czyszczeniem BIK-u”?

Firmy oferujące taką usługę najczęściej podejmują te same działania, które z powodzeniem możesz przeprowadzić samodzielnie, nie ponosząc przy tym żadnych kosztów. Przykładowo: podważają zasadność dokonania wpisu do BIK z powodu złamania procedury – przy czym pretekstem może być niedotrzymanie przez bank terminów obowiązujących przy wpisie o opóźnieniach w spłacie, a nawet błędna data czy literówka w nazwisku klienta. Mogą też w Twoim imieniu wnioskować o wycofanie zgody na przetwarzanie informacji o terminowo spłaconym kredycie lub zaproponować wierzycielowi restrukturyzację długu (co w praktyce polega na konsolidacji kredytu). Reasumując, pomoc specjalistów od „usunięcia danych z BIK”, z reguły sprowadza się jedynie do napisania wniosku, za którą to czynność pobierają bardzo słone opłaty – od 200 do nawet 2 tys. złotych!

Warto więc „zainwestować” nieco czasu w dokładne zapoznanie się z naszymi tekstami na temat BIK. Nie tylko zaoszczędzisz pieniądze, ale zdobędziesz też wiedzę, która może przydać Ci się w przyszłości i sprawi, że będziesz mógł lepiej zadbać o bezpieczeństwo swoich finansów.