Karta przedpłacona prepaid: czym jest i kiedy warto z niej korzystać? – wyjaśniam

Na koniec czerwca 2022 r. Polacy posiadali w swoich portfelach ok. 44 miliony różnych kart płatniczych. Obok popularnych “debetówek” i “kredytówek”, które razem mają ok. 95% rynku kart w Polsce, funkcjonuje kategoria nieco zapomniana - karta przedpłacona (prepaid). Jak działają takie “plastiki”? Sprawdźmy!

Co to jest karta przedpłacona?

Z definicją karty przedpłaconej mieliśmy nie lada problem. O ile większość z nas intuicyjnie potrafi wskazać cechy prepaida, to z oficjalnym wyjaśnieniem tego pojęcia jest już kłopot. Definicji próżno szukać w Ustawie o usługach płatniczych czy Prawie bankowym, dlatego na początek sprawdziliśmy, co o karcie przedpłaconej piszą banki.

Bank Millennium opisuje kartę przedpłaconą jako taką “na którą wielokrotnie można wpłacać dowolną kwotę pieniędzy. Po przelaniu środków na kartę można nią płacić zbliżeniowo za codzienne zakupy w Polsce i za granicą, a także dokonywać płatności w Internecie oraz wypłacać gotówkę w bankomacie.” ING z kolei pisze, że kartą prepaid “płacisz, gdzie chcesz, zbliżeniowo na terminalach płatniczych i za zakupy w internecie” i “wpłacasz na kartę tyle pieniędzy, ile potrzebujesz”.

Najlepsze objaśnienie znaleźliśmy w kwartalnej Informacji o kartach płatniczych opracowywanej przez NBP. Jeśli zatem chcesz wiedzieć, co to jest karta przedpłacona, ta definicja powinna rozwiać Twoje wątpliwości:

Karty przedpłacone (z ang. prepaid cards) umożliwiają dokonywanie płatności z wykorzystaniem środków dostępnych na przypisanym do karty rachunku płatniczym. Przed użyciem karty rachunek ten należy zasilić środkami, np. poprzez polecenie przelewu zlecone w serwisie bankowości internetowej lub w formie wpłaty gotówki w oddziale banku.

Ze swojej strony dodajmy, że prepaidy wydawane są tylko w polskich złotych.

Problemy z kartą przedpłaconą

Jeszcze kilka lat temu karty prepaid były w Polsce niezwykle popularne i banki chętnie wydawały je klientom, którzy z kolei doceniali łatwość ich otrzymania i anonimowość użytkowania "plastiku”. Ten ostatni fakt zaczął jednak budzić wątpliwości Komisji Nadzoru Finansowego. Urząd dostrzegł, że prepaidy można było wydawać bez umowy z klientem, co z kolei mogło być wykorzystywane do prania pieniędzy (kartę przedpłaconą można było dowolnie zasilać i wypłacać z niej środki np. w bankomacie, ukrywając swoją tożsamość). KNF wydała wytyczne, które w praktyce stały się początkiem końca kart przedpłaconych. Banki zostały zobowiązane do sprawdzania tożsamości posiadaczy takich instrumentów, co sprawiło, że prepaidy niemal całkowicie zniknęły z rynku.

Karta przedpłacona - posiadacz i użytkownik

Posiadaczem karty przedpłaconej może być osoba pełnoletnia, która składa wniosek i podpisuje z bankiem umowę. Nie zawsze trzeba posiadać konto w danej instytucji - karta przedpłacona wydawana jest na mocy odrębnej umowy, niezwiązanej z ROR-em - jednak czasem posiadanie rachunku osobistego ułatwia sam proces wnioskowania o kartę.

Jeśli chodzi o użytkownika prepaida, to może nim zostać (z nielicznymi wyjątkami) już osoba w wieku 13 lat. Kartę możemy zamówić dla dowolnej osoby - dziecka, małżonka, rodzeństwa - przy czym przy zawieraniu umowy będą potrzebne informacje pozwalające na identyfikację użytkownika karty. Przykładowo, w Banku Millennium należy podać imię i nazwisko, PESEL, dokument tożsamości oraz adres osoby, która będzie korzystać z karty, z kolei w ING kartę przedpłaconą zamówimy jedynie dla siebie lub naszego dziecka.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że banki stosują różne rozwiązania, jeśli chodzi o dane umieszczone na karcie prepaid. W części instytucji karta jest spersonalizowana, czyli widnieją na niej dane użytkownika, podczas gdy w innych bankach prepaidy nie zawierają tej informacji.

Posiadacz i użytkownik karty przedpłaconej

Karta/Bank	Kto może być posiadaczem karty?	Kto może być użytkownikiem karty?	Czy dane użytkownika znajdują się na karcie?
Millennium Mastercard Prepaid Bank Millennium	Posiadacz konta osobistego w Banku Millennium z dostępem do Millenetu	Osoba fizyczna powyżej 13 roku życia	TAK
Karta przedpłacona Mastercard ING Bank Śląski	Osoba z dostępem do Moje ING	Posiadacz karty Dziecko posiadacza karty (powyżej 13 roku życia)	TAK
Karta przedpłacona dla dziecka ING Bank Śląski	Osoba z dostępem do Moje ING	Dziecko posiadacza karty (poniżej 13 roku życia)	TAK
PKO Junior PKO BP	Posiadacz konta osobistego w PKO BP z dostępem do iPKO	Dziecko poniżej 13 roku życia	TAK
Karta przedpłacona Mastercard Bank BPS	Osoba fizyczna powyżej 13 roku życia	Osoba fizyczna powyżej 13 roku życia	NIE
Karta prepaid Mastercard* Bank SGB	Osoba fizyczna powyżej 18 roku życia	Osoba fizyczna powyżej 13 roku życia Dziecko od 7 do 18 roku życia**	NIE

* dostępność funkcji zbliżeniowej zależy od banku ** karta dla dziecka dostępna jest w wybranych bankach Grupy SGB

Karta PKO Junior w PKO BP

W przypadku tego prepaida mieliśmy twardy orzech do zgryzienia. Według informacji na stronie banku karta PKO Junior jest kartą debetową; przyjrzeliśmy się jednak jej regulaminowi i doszliśmy do wniosku, że w istocie spełnia ona wszystkie warunki karty przedpłaconej! Karta dla dziecka jest wydawana na wniosek rodzica do odrębnego rachunku, którego właścicielem jest dorosły; to kłóci się z działaniem karty debetowej, wydawanej zawsze na wniosek posiadacza danego konta. Choć PKO BP komunikuje, że karta PKO Junior jest kartą debetową, warto mieć świadomość tych różnic.

Karta przedpłacona - wypłata z bankomatu i płatności za zakupy

Może się wydawać, że skoro karta prepaid działa na nieco innych zasadach, to ma też ograniczone funkcjonalności. Nic bardziej mylnego. Kartą przedpłaconą bez problemu zapłacimy w sklepach stacjonarnych i przez Internet, a także wypłacimy pieniądze z bankomatu.

Niestety, dostępne w krajowych bankach prepaidy nie pozwalają na płatności telefonem przez Google Pay i Apple Pay. Mało tego, karty przedpłacone w bankach spółdzielczych nie posiadają opcji płatności zbliżeniowych, dlatego ich użycie będzie każdorazowo wymagać włożenia “plastiku” do terminala.

Jak zasilić kartę przedpłaconą?

Przypomnijmy, że korzystanie z karty przedpłaconej wymaga wcześniejszego zapewnienia środków na powiązanym z nią rachunku technicznym. Takie zasilenie nie jest skomplikowane, wystarczy wybrać jedną z dwóch opcji:

• przelew na rachunek karty z konta w tym samym lub innym banku,

• wpłata we wpłatomacie lub oddziale banku.

Wszystko sprowadza się do tego, aby znać numer rachunku karty. Zwykle osoba, która zawiera umowę z bankiem, ma możliwość doładowania karty z poziomu bankowości internetowej, jednak w praktyce zasilić prepaida może każda osoba, jednak już wpłata we wpłatomacie będzie wymagała posiadania fizycznej karty.

Niektóre banki oferują także przelew środków z karty prepaid na konto osobiste.

Karta płatnicza prepaid - oferta banków

Wspomniane przez nas “czystki” w prepaidach odczuwamy do dziś. W bankach komercyjnych doliczyliśmy się zaledwie trzech takich kart - oferuje je Bank Millennium, ING oraz PKO BP. Warto jednak wiedzieć, że karty przedpłacone mają się nieźle w sektorze spółdzielczym; znajdziemy je w bankach zrzeszonych w ramach Spółdzielczej Grupy Bankowej i Grupy BPS. 

Spójrzmy, jak przedstawiają się koszty kart przedpłaconych w bankach działających na terenie Polski.

Opłaty za karty przedpłacone

Karta/Bank	Opłata za wydanie	Opłata za użytkowanie	Prowizja za wypłatę z bankomatu na terenie Polski
Millennium Mastercard Prepaid Bank Millennium	15 zł	2 zł - można uniknąć, wykonując w poprzednim miesiącu przynajmniej jedną transakcję kartą	0 zł - bankomaty własne 1 zł - bankomaty Santander Bank Polska 5 zł - pozostałe bankomaty
Karta przedpłacona Mastercard ING Bank Śląski	15 zł	0 zł	0 zł - bankomaty własne i Planet Cash 5 zł - pozostałe bankomaty
Karta przedpłacona dla dziecka ING Bank Śląski	15 zł	0 zł	0 zł - bankomaty własne i Planet Cash 5 zł - pozostałe bankomaty
PKO Junior PKO BP	15 zł	0 zł	0 zł - bankomaty PKO BP 5 zł - pozostałe bankomaty
Karta przedpłacona Mastercard Bank BPS	15 zł	0 zł	0 zł - bankomaty własne i inne zgodnie z zawartymi umowami (np. Planet Cash) 5 zł - pozostałe bankomaty
Karta prepaid Mastercard Bank SGB	25 zł	0 zł	0 zł - bankomaty SGB, BPS i banków zrzeszonych 1,30 zł - pozostałe bankomaty

Niestety, darmowa karta przedpłacona nie istnieje Za wydanie prepaida zapłacisz minimum 15 zł, jednak - z jednym wyjątkiem - korzystanie z “plastiku” będzie już bezpłatne. Jeśli chodzi o wypłaty z bankomatów, sytuacja wygląda podobnie jak z kartami debetowymi - bezpłatne jest pobranie środków z maszyn własnych banku (czasem także z sieci Planet Cash).

Ranking kart przedpłaconych

Jeśli myślisz o skorzystaniu z karty przepłaconej i przekazaniu jej bliskiej osobie, zerknij na nasze zestawienie. Umieściliśmy w nim zarówno karty uniwersalne, jak i prepaidy dla dzieci.

1.

Karta przedpłacona Mastercard

• Typ karty
  Mastercard
• Wydanie karty
  15 zł
• Użytkowanie karty
  0 zł
• Bankomaty
  0 zł / 5 zł

  Wypłata z bankomatów w Polsce 0 zł / 5 zł

  ---

  • 0 zł - bankomaty własne i Planet Cash
  • 5 zł - pozostałe bankomaty

2.

Karta przedpłacona Mastercard dla dziecka

• Typ karty
  Mastercard
• Wydanie karty
  15 zł
• Użytkowanie karty
  0 zł
• Bankomaty
  0 zł / 5 zł

  Wypłata z bankomatów w Polsce 0 zł / 5 zł

  ---

  • 0 zł - bankomaty własne i Planet Cash
  • 5 zł - pozostałe bankomaty

3.

Karta PKO Junior

• Typ karty
  Visa / Mastercard

  Typ karty Visa / Mastercard

  ---

  • Visa - karta w formie tradycyjnej
  • Mastercard - karta w formie naklejki zbliżeniowej
• Wydanie karty
  15 zł
• Użytkowanie karty
  0 zł
• Bankomaty
  0 zł / 5 zł

  Wypłata z bankomatów w Polsce 0 zł / 5 zł

  ---

  • 0 zł - bankomaty PKO BP
  • 5 zł - pozostałe bankomaty

Do 250 zł premii za PKO Konto Dziecka lub PKO Konto dla Młodych w PKO BP

4.

Karta przedpłacona Mastercard

• Typ karty
  Mastercard
• Wydanie karty
  15 zł
• Użytkowanie karty
  0 zł
• Bankomaty
  0 zł / 5 zł

  Wypłata z bankomatów w Polsce 0 zł / 5 zł

  ---

  • 0 zł - bankomaty własne i inne zgodnie z zawartymi umowami, np. Planet Cash
  • 5 zł - pozostałe bankomaty

5.

Millennium Mastercard Prepaid

• Typ karty
  Mastercard
• Wydanie karty
  15 zł
• Użytkowanie karty
  2 zł

  Miesięczna opłata za kartę

  2 zł

  ---

  Opłaty można uniknąć, wykonując min. jedną transakcję kartą w miesiącu.

• Bankomaty
  0 zł / 1 zł / 5 zł

  Wypłata z bankomatów w Polsce 0 zł / 1 zł / 5 zł

  ---

  • 0 zł - bankomaty własne
  • 1 zł - bankomaty Santander Bank Polska i Planet Cash
  • 5 zł - pozostałe bankomaty

6.

Karta przedpłacona Mastercard

• Typ karty
  Mastercard
• Wydanie karty
  25 zł
• Użytkowanie karty
  0 zł
• Bankomaty
  0 zł / 1,30 zł

  Wypłata z bankomatów w Polsce 0 zł / 1,30 zł

  ---

  • 0 zł - bankomaty własne, BPS i zrzeszonych banków spółdzielczych
  • 1,30 zł - pozostałe bankomaty

Firmowe karty przedpłacone

Karty przedpłacone są często wykorzystywane przez duże firmy i korporacje. Prepaidy służą w tym przypadku do rozliczeń z pracownikami, np. za delegacje, szkolenia, zakupy firmowe itd. Pracodawcy mają dostęp do historii transakcji, dzięki czemu finanse przedsiębiorstwa są pod większą kontrolą. Z jednej strony prepaidy pozwalają przedsiębiorcom kontrolować wydatki swoich podwładnych bez ingerencji w ich prywatność, a z drugiej pomagają zapobiegać nadużyciom (np. kiedy pracownik korzystałby z karty do głównego konta firmy).

Karty przedpłacone dla firm dostępne są np. w Banku Millennium, ING, mBanku i PKO BP.

Podarunkowe karty prepaid

Podobnie jak bankowe prepaidy działają popularne karty podarunkowe do sklepów, np. Rossmann, Biedronka, Empik itp. Wielu z nas zdarzyło się otrzymać taką kartę w prezencie lub jako nagrodę w promocji, niejednokrotnie tylko w formie cyfrowego kodu. Taki “plastik” podczas zakupu zasila się wybraną kwotą, którą można wykorzystać tylko na zakupy w określonej sieci sklepów (często także internetowych) do ustalonego dnia. Co ważne, karty podarunkowej nie można doładować ponownie! Kiedy wykorzystamy dostępne środki lub minie data ważności prepaida, pozostałe środki przepadają. Wypłata gotówki pozostałej na karcie, np. w bankomacie, także nie jest możliwa.

Podarunkowa karta przedpłacona różni się od tej bankowej jeszcze jedną kwestią - może ją nabyć praktycznie każdy, bez podpisywania żadnej umowy (w przeciwieństwie do kart Sodexo, dostępnych dla przedsiębiorców), a na “plastiku” nie ma jakichkolwiek danych użytkownika.

Karta przedpłacona (bez konta!) może się przydać

Czasem nie zdajemy sobie sprawy, w ilu przypadkach karta prepaid może być użyteczna. Przykładowo, zakupy przez Internet. Wiele osób wzbrania się przed podawaniem danych karty debetowej w sieci, aby nie paść ofiarą kradzieży. Rozwiązaniem może być właśnie karta przedpłacona - zasilasz ją tylko taką kwotą, aby pokryć koszty zakupu, a reszta środków na koncie osobistym pozostaje bezpieczna.

Prepaidy (nie tylko bankowe!) mogą być trafnym prezentem lub formą kieszonkowego dla dziecka. Jeśli chcesz nauczyć pociechę bankowania, warto zamówić dla niej kartę przedpłaconą i doładowywać ją co miesiąc niewielką kwotą, aby dziecko mogło opłacać drobne wydatki. Kiedy szukasz pomysłu na prezent, prepaid też może być strzałem w dziesiątkę - druga osoba może przeznaczyć środki na wybrany cel, a Ty unikniesz nietrafionego podarunku. 

Nie trzeba się bać produktu, jakim jest karta przedpłacona. Wypłata z bankomatu przebiega tak samo, jak w przypadku zwykłej debetówki, bez problemu zapłacimy też w sklepach tradycyjnych i internetowych na całym świecie. Jedynym problemem może być ograniczona dostępność takiej karty w krajowych bankach, nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby skorzystać z oferty banków spółdzielczych. Karta prepaid może się przydać w różnych sytuacjach, warto o tym pamiętać, korzystając na co dzień z naszego konta.