Faktoring jawny - czym jest i kiedy z niego korzystać?

Kto i w jakich przypadkach najczęściej korzysta z faktoringu jawnego?

Teoretycznie z usługi faktoringu jawnego mogą skorzystać wszystkie rodzaje przedsiębiorstw bez względu na ich formę prawną, wielkość czy branżę. Faktoring jawny jest więc dostępny zarówno dla jednoosobowych działalności gospodarczej, jak i spółek zoo czy dużych korporacji. Może się jednak zdarzyć, iż faktor uzależni podpisanie umowy od spełnienia dodatkowych warunków, np. wysokości obrotów, stażu na rynku lub wiarygodności finansowej kontrahentów, z którymi współpracuje potencjalny klient.

Wiele podmiotów gospodarczych wykorzystuje faktoring jako narzędzie ułatwiające zarządzanie finansami firmy. Na faktoring jawny najczęściej decydują się przedsiębiorcy, którzy:

1. Chcą udostępnić swoim kontrahentom kredyt kupiecki, obawiają się jednak, że ta strategia może doprowadzić do zatorów płatniczych. Dzięki faktoringowi otrzymują szybki zastrzyk gotówki pozwalającej na spłacanie bieżących zobowiązań, a jednocześnie mogą zaoferować długie terminy płatności.
2. Potrzebują środków na regulowanie bieżących zobowiązań lub inwestycje, jednak ze względu na niską zdolność kredytową nie mają szans na kredyt lub pożyczkę w banku.
3. Pragną obniżyć koszty związane z administracją należnościami i windykacją długu. W ramach faktoringu jawnego przedsiębiorca uzyskuje wsparcie w rozliczaniu spłat, monitoringu płatności, a nawet egzekwowaniu zapłaty.
4. Zależy im na zdyscyplinowaniu nierzetelnych kontrahentów - fakt, że odtąd obsługą wierzytelności zajmuje się profesjonalny podmiot zewnętrzny, który może szybko rozpocząć działania windykacyjne, działa na wielu kontrahentów mobilizująco. Jest to więc metoda na skuteczną egzekucję należności od odbiorców faktur, którzy do tej pory notorycznie przekraczali terminy płatności.
5. Chcą skorzystać z weryfikacji obecnych i potencjalnych kontrahentów. Ten powód jest szczególnie częsty w przypadku firm planujących wejście na rynek międzynarodowy.

Jak rozliczać faktoring jawny?

Jak już wspominaliśmy, faktoring jawny może występować w dwóch wariantach - jako faktoring pełny i niepełny. Każdy z nich jest księgowany w nieco inny sposób.

W przypadku faktoringu pełnego dochodzi do definitywnego przeniesienia wierzytelności na faktora i przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika. Wówczas w dacie przejęcia wierzytelności należy ją wyksięgować z ksiąg rachunkowych przedsiębiorcy.

Umowę faktoringu pełnego można traktować w taki sam sposób jak sprzedaż wierzytelności. W związku z tym kwotę przekazaną przez faktora należy zaliczyć do przychodów finansowych przedsiębiorstwa.

Natomiast gdy przedsiębiorca zawarł umowę faktoringu niepełnego, to na nim ciąży ryzyko niewypłacalności dłużnika. W tym przypadku umowę faktoringu ujmuje się analogicznie do umowy kredytu lub pożyczki i nie wyksięgowuje wierzytelności z ksiąg rachunkowych.

W aspekcie podatkowym wydatki z tytułu prowizji i odsetek za usługę faktoringową można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu i odliczyć od podatku. Usługi faktoringowe są opodatkowane podatkiem VAT w stawce 23%.

Wady i zalety faktoringu jawnego

Do niewątpliwych atutów tej formy finansowania należą:

1. Możliwość natychmiastowego otrzymania należności za wystawioną fakturę bez konieczności długiego oczekiwania na zapłatę.
2. Duża dostępność - z faktoringu jawnego mogą skorzystać nawet firmy o niskiej zdolności kredytowej, ponieważ przyznanie finansowania jest przede wszystkim uzależnione od sytuacji finansowej kontrahentów.
3. Minimum formalności - w większości firm faktoringowych proces ubiegania się o środki przebiega w całości online i jest skrócony do minimum. W efekcie podjęcie decyzji faktoringowej zajmuje faktorowi od kilkunastu minut do maksymalnie 24 godzin.
4. Dostęp do dodatkowych usług faktoringowych, takich jak weryfikacja wiarygodności i wypłacalności każdego zgłoszonego do faktoringu kontrahenta, zarządzanie należnościami, monitorowanie spłat od kontrahentów, wsparcie w windykacji należności.
5. Elastyczność - klient może wybrać faktoring jawny z regresem (pełny) lub bez regresu (niepełny). Ponadto ten rodzaj faktoringu często występuje w formie abonamentowej lub jako finansowanie pojedynczych faktur.
6. Korzyści podatkowe - kolejną zaletą faktoringu jawnego jest możliwość wpisania tej usługi w koszty uzyskania przychodu oraz odliczenia jej od podatku.
7. Poprawa wskaźnika płynności finansowej przedsiębiorstwa - faktoring umożliwia korzystne zmiany w strukturze bilansu poprzez wcześniejsze uzyskanie gotówki za dostarczone towary i usługi z możliwością przeznaczenia uzyskanych w ten sposób środków na bieżącą działalność firmy. Jest księgowany pozabilansowo i nie powoduje zwiększenia udziału środków obcych w księgach przedsiębiorstwa.
8. Uzyskanie dodatkowego finansowania bez konieczności zaciągania kredytów oraz ustanawiania zabezpieczeń majątkowych.
9. Transparentność w relacjach z kontrahentami.

Rzecz jasna, nawet najlepsza forma finansowania nie jest pozbawiona pewnych mankamentów. W opinii niektórych przedsiębiorców jedną z wad faktoringu jawnego jest zmiana sposobu rozliczania z płatnikami. Wypłata zaliczki następuje po zweryfikowaniu zasadności faktury oraz sprawdzeniu podstawowych danych kontrahenta Dodatkowo kontrahent powinien potwierdzić – mailowo lub telefonicznie – że nie ma zastrzeżeń do cesji wierzytelności oraz poświadczyć poprawność danych na fakturze.

Kolejną wadą jest brak możliwości wystawienia korekty do faktur przekazanych firmie faktoringowej. Jeśli wykupiona faktura zawierała błędy, nie da się ich poprawić.

Część przedsiębiorców obawia się również pogorszenia relacji biznesowych z płatnikami. Informacja o zawarciu umowy faktoringowej może zostać odebrana przez kontrahentów jako swoisty brak zaufania lub objaw pogarszającej się kondycji firmy. Często jednak są to obawy na wyrost, ponieważ kontrahenci - zwłaszcza ci rzetelni - nie widzą nic złego w fakcie, iż ich partner handlowy troszczy się o płynność finansową własnego przedsiębiorstwa.

Na zakończenie warto wspomnieć o największym mankamencie faktoringu jawnego, czyli kosztach. Są to różnego rodzaju prowizje, odsetki i opłaty związane z dodatkowymi usługami. Przedsiębiorca musi się więc liczyć z:

• prowizją przygotowawczą, pobieraną w dniu wprowadzenia umowy do systemu transakcyjnego faktora. Z reguły przybiera wartość kwotową lub stanowi procent od przyznanego limitu faktoringowego,
• prowizją faktoringową (administracyjna), pokrywająca koszty związane z bieżącą obsługą wierzytelności scedowanych na faktora. Z reguły stanowi określony procent od kwoty brutto faktury, jednak może to być również opłata abonamentowa pobierana co miesiąc, kwartalnie lub rocznie,
• prowizją za przejęcie ryzyka ( w faktoringu pełnym),
• opłatą za zaangażowanie (czyli za brak wykorzystania przyznanego limitu),
• prowizją za aneks do umowy,
• prowizją za zweryfikowanie kontrahentów,
• opłatą za włączenie nowego dłużnika do umowy oraz nadanie mu sublimitu,
• opłatą za czynności windykacyjne podejmowane w imieniu klienta.

Kolejnym kosztem ponoszonym przez przedsiębiorcę są odsetki. Należy podkreślić, że zarówno sposób ich naliczania, jak i sposób pobierania mogą się znacznie różnić w zależności od faktora.

Wszystko to sprawia, że wyliczenie realnych kosztów faktoringu wymaga przeprowadzenia dokładnej kalkulacji uwzględniającej wiele zmiennych i jest zajęciem dość czasochłonnym. Nie każdy potencjalny klient firmy faktoringowej ma na to ochotę, bywa więc, że po podpisaniu umowy jest niemile zaskoczony wysokością opłat.

Pamiętajmy jednak, że faktoring jawny występuje w kilku różniących się ceną wariantach. Najtańszą opcją jest finansowanie pojedynczych faktur, najdroższą - faktoring pełny z przejęciem ryzyka niewypłacalności dłużnika. Można więc dopasować finansowanie do specyfiki swojego biznesu bez ponoszenia nadmiernych kosztów.