Faktoring cichy: czym jest i kiedy z niego korzystać? – wyjaśniam

Co to jest faktoring cichy?

W faktoringu cichym finansujący (zwany również faktorem) przejmuje od przedsiębiorcy nieprzeterminowaną fakturę i przelewa na jego konto kwotę stanowiącą określony procent wartości faktury. Kontrahent nie wie jednak, że „za jego plecami” zmienił się wierzyciel, nie jest również proszony o wyrażenie zgody na cesję wierzytelności.

W praktyce cały proces faktoringu cichego przebiega następująco:

1. Przedsiębiorca dostarcza produkt lub usługę zgodnie z zamówieniem i wystawia kontrahentowi fakturę z wydłużonym terminem płatności. Jednocześnie zgłasza dokument firmie faktoringowej.
2. Faktor wypłaca przedsiębiorcy kwotę stanowiącą od 75% do 90% wartości należności. Przedsiębiorca dysponuje więc pieniędzmi natychmiast po dokonaniu sprzedaży, tak jak to ma miejsce w przypadku płatności gotówkowej.
3. Kontrahent reguluje swoje zobowiązania zgodnie z podanym na fakturze terminem i tak jak to czynił do tej pory przesyła należność na konto przedsiębiorcy. Często jest to specjalny rachunek bankowy, do którego faktor ma ustanowione pełnomocnictwo (tzw. rachunek kontrolowany).
4. Przedsiębiorca po otrzymaniu zapłaty oddaje faktorowi zaliczkę powiększoną o odsetki i prowizje.

Kto w faktoringu cichym ponosi ryzyko niewypłacalności kontrahenta?

W faktoringu cichym ryzyko niewypłacalności kontrahenta spoczywa na przedsiębiorcy. Mówiąc prościej - jeśli kontrahent zalega z zapłatą, przedsiębiorca musi oddać faktorowi kwotę zaliczki (wraz z odsetkami i prowizjami), a następnie windykować należność na własną rękę. Z reguły faktor wskazuje w umowie okres, w którym klient ma czas na odzyskanie pieniędzy, jednak sam nie prowadzi windykacji ze względu na niejawny charakter finansowania. Mamy więc do czynienia z finansowaniem z regresem, w którym faktor ma prawo zwrócić się do klienta z nakazem zwrotu otrzymanych środków.

Warto w tym miejscu wspomnieć, w faktoringu jawnym firma faktoringowa wspiera swoich klientów w sytuacji, gdy kontrahent nie reguluje na czas swoich zobowiązań. W takim przypadku przedsiębiorcy mogą otrzymać dodatkowy termin na zwrot zaliczki (tzw. okres tolerowanego opóźnienia) i w tym czasie samodzielnie egzekwować należność. Jeśli dłużnik nadal opóźnia płatność, faktor z reguły rozpoczyna własne działania windykacyjne. Mogą mieć one formę polubowną (monity, sms-y i telefony przypominające o płatności) lub bardziej kategoryczną (dochodzenie należności na drodze sądowej, nadzór nad egzekucją). W faktoringu jawnym przedsiębiorca może więc liczyć na pomoc faktora, w faktoringu cichym jest zdany na siebie.

Faktoring cichy - badanie wiarygodności klienta

Zanim firma faktoringowa wyrazi zgodę na finansowanie, musi zyskać pewność, że w przypadku problemów ze spłatą odzyska przynajmniej część zaangażowanych środków. Analogicznie więc jak czynią to banki, dokładnie sprawdza kondycję finansową firmy wnioskującej o wykup faktur. Ocena wypłacalności  z reguły przeprowadzona w oparciu o takie dokumenty, jak aktualne zaświadczenie z ZUS i urzędu skarbowego o niezaleganiu ze składkami i podatkami, rachunek wyników, cash flow wraz z deklaracją podatkową CIT lub PIT, rozrachunki z dostawcami i odbiorcami itp. Większość faktorów weryfikuje także różne bazy danych (BIK, BIG, KRD), tak więc firmy z wpisami w BIG oraz z zaległościami w ZUS lub US mają raczej nikłe szanse na otrzymanie finansowania. Reasumując, jeśli wiarygodność finansowa przedsiębiorcy jest kiepska bądź też występuje on o relatywnie duże środki w stosunku do wielkości sprzedaży, firma faktoringowa z reguły nie zgadza się na finansowanie bądź przyznaje znacznie niższy limit (lub też domaga się różnych zabezpieczeń).

Tymczasem w faktoringu jawnym faktor sprawdza przede wszystkim zdolność faktoringową kontrahentów przedsiębiorcy. Proces weryfikacji obejmuje sytuację finansową odbiorcy faktury oraz zasadność dokumentu. Dzięki temu firma faktoringowa ma pewność, że wierzytelność jest bezsporna, nie została przedawniona, obciążona prawami osób trzecich ani zajęta przez organ egzekucyjny. Z kolei ocena wypłacalności kontrahentów pozwala określić poziom ryzyka związanego z udzieleniem finansowania.

Faktoring cichy - opłaty

Faktoring tajny cechuje się wyższymi opłatami niż faktoring jawny. Przyczyną tego stanu rzeczy jest przede wszystkim wysokie ryzyko podejmowane przez firmę faktoringową. Brak cesji, niemożność potwierdzenia należności ze strony kontrahenta, niewiedza co do stanu jego finansów - wszystko to stawia faktora w mniej komfortowym położeniu, to zaś znajduje odzwierciedlenie w znacznie wyższych prowizjach.