Masz lokatę w zagranicznym banku? Sprawdź, jak działa gwarancja depozytów

Kto realnie gwarantuje Twoje pieniądze? Kluczowa zasada kraju pochodzenia

Podstawowa wątpliwość osób, które chcą zdeponować środki w banku zagranicznym, to w jaki sposób będą mogli odzyskać swoje pieniądze w razie ewentualnego bankructwa banku. Czy w przypadku upadłości estońskiej instytucji trzeba będzie udać się do Estonii, a w przypadku portugalskiej – do Portugalii?

Na szczęście nie. Za wypłatę kwoty gwarantowanej odpowiedzialny jest krajowy system gwarantowania depozytów, w którym działały oddziały zagranicznego banku. Dla polskich klientów jest to nasz BFG. Natomiast środki na potrzeby wypłat i instrukcje co do wypłaty wydaje fundusz kraju, w którym mieściła się siedziba banku.

Przykładowo, jeśli upadnie bank łotewski, który miał swoje oddziały również w Polsce, to łotewski fundusz przesyła polskiemu BFG instrukcje co do wypłat i środki na ich pokrycie oraz kompensuje koszty poniesione przez BFG. Ale to BFG dokonuje wypłat polskim klientom, wyznaczając instytucję krajową do zaspokojenia roszczeń.

Co więcej, to polski BFG zajmuje się również informowaniem polskich deponentów o wypłatach i jest uprawniony do otrzymywania od nich korespondencji. Inaczej mówiąc, polscy oszczędzający mogą się kontaktować w kwestii wypłaty kwoty gwarantowanej z polskim funduszem, na miejscu.

Kwestie te regulowane są przez wzajemne umowy o współpracy i wymianie informacji pomiędzy funduszami krajów UE lub innymi odpowiednimi organami.

BFG a współpraca z zagranicznymi instytucjami

Polski Bankowy Fundusz Gwarancyjny współpracuje z wieloma tego rodzaju instytucjami w Europie i na świecie. BFG jest członkiem Europejskiego Forum Gwarantowania Depozytów (EFDI) i Międzynarodowego Stowarzyszenia Gwarantowania Depozytów (IADI).

W 2025 r. EFDI liczy 56 członków z 43 państw europejskich. Niektóre państwa reprezentowane są przez kilka instytucji gwarancyjnych, np. Portugalia przez dwie, Włochy przez trzy, a Niemcy aż przez siedem.

Z kolei IADI to niezależna organizacja instytucji gwarantowania depozytów z całego świata, utworzona w 2002 r. przy Banku Rozrachunków Międzynarodowych w Bazylei. Obecnie liczy aż 107 członków, w tym m.in. USA, Kanadę, Australię, Brazylię.

Jak sprawdzić, czy bank należy do funduszu gwarancji depozytów?

Jeśli chcesz się upewnić – do czego zachęcamy – czy dany bank podlega funduszowi ochrony depozytów, powinieneś sprawdzić kilka źródeł.

1. Strona internetowa banku – bank ma obowiązek informować o systemie gwarantowania depozytów. Jeżeli nie możesz znaleźć takiej informacji w prosty sposób na różnych podstronach, poszukaj dokumentów informacyjnych dla deponenta – powinny znajdować się na stronach poświęconych ofercie oszczędnościowej lokat lub kont oszczędnościowych.
2. Strona internetowa organu nadzorującego banki i instytucje finansowe, na której znajdziesz informacje o interesującej Cię instytucji – czy jest objęta nadzorem i którego funduszu gwarantowania depozytów jest członkiem. W Polsce jest to np. KNF.

Bank upadł? Zobacz, jak krok po kroku przebiega proces wypłaty środków

Jak już wspominaliśmy, aby możliwe było rozpoczęcie wypłat z funduszu gwarancyjnego w przypadku polskiego banku lub SKOK-u, wystarczy decyzja KNF o zawieszeniu działalności danej instytucji i wprowadzeniu zarządu komisarycznego oraz wniosek do sądu o upadłość.

W przypadku oddziału banku zagranicznego procedura na tym etapie wygląda nieco inaczej: wypłaty możliwe są od momentu uznania przez polski sąd orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego dotyczącego banku lub majątku banku znajdującego się na terytorium Polski.

Po wypełnieniu powyższych procedur wypłata wygląda w zasadzie identycznie jak w przypadku upadku polskiej instytucji. Polski Bankowy Fundusz Gwarancyjny ogłasza sposób i termin wypłat środków gwarantowanych. Informacje te znajdziesz na stronie internetowej BFG i w placówkach banku.

Kolejny krok to stworzenie listy deponentów, którym należy się wypłata. Lista sporządzana jest przez zarząd komisaryczny banku. W Polsce zarząd ma na to 3 dni robocze, w innych krajach UE podobnie, ponieważ we wszystkich obowiązuje zasada rozpoczęcia wypłat w ciągu 7 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji.

W następnym kroku zarząd Funduszu przekazuje listę wypłat, zawierającą dane niezbędne do ich wykonania, odpowiedniemu podmiotowi, który będzie za nie odpowiedzialny. Może to być zarząd upadłego banku lub zarząd komisaryczny lub zupełnie inny bank, z którym BFG podpisze umowę o realizację wypłat.

Ostatni krok to rozpoczęcie wypłat. Muszą się one zacząć w ciągu 7 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji.

Swoje oszczędności możesz odebrać w gotówce lub po prostu żądając wykonania przelewu na wskazany przez Ciebie rachunek. W jakich placówkach możliwe jest odebranie gotówki? To już ustali sam BFG; mogą to być oddziały upadłego banku (wtedy wypłat dokonuje zarząd lub zarządca komisaryczny) lub odrębny bank.

Gdy minie termin wypłat ustalony przez BFG, odbiór oszczędności możliwy jest w biurze BFG. Masz na to czas do końca roku kalendarzowego, w którym upływa 5 lat od dnia spełnienia warunku gwarancji.

Waluta wypłaty

Wypłata środków z polskiego banku następuje w polskich złotych, niezależnie od waluty rachunku. Natomiast w przypadku banków zagranicznych dopuszczalne są wypłaty:

• w polskich złotych,
• w euro,
• w walucie kraju, w którym dany system gwarancji depozytów ma siedzibę.

Bank w arkuszu informacyjnym dla deponentów informuje, w jakiej walucie prowadzone będą wypłaty. Przykładowo, w Volkswagen Banku wypłata następuje w euro, zaś podmiotem odpowiedzialnym za wypłatę środków gwarantowanych do polskiego BFG jest Fundusz Gwarancji Depozytów Federalnego Zrzeszenia Banków Niemieckich (Entschädigungseinrichtung deutscher Banken GmbH). Z kolei estoński Inbank informuje, że depozyty prowadzone w PLN wypłacone będą w złotych polskich, zaś prowadzone w EUR – w tej walucie.

Jeżeli rachunek prowadzony był w innej walucie niż waluta wypłaty, przy przewalutowaniu stosowany jest kurs walutowy z dnia spełnienia warunku gwarancji. W Polsce do obliczenia kursu stosuje się ogłaszany przez NBP kurs średni dla danej waluty. Dopuszczalne jest zaokrąglenie przewalutowanych kwot, o ile nie przekracza ono 5000 euro.

Język korespondencji

Przyjrzyjmy się jeszcze, w jakim języku prowadzona jest korespondencja między systemem gwarancji depozytów a oszczędzającym.

Jeśli bank posiadał oddziały w Polsce:

Kontakt będziesz mieć głównie z polskim BFG, który będzie Cię o wszystkim informował w języku polskim. Jednak oficjalne dokumenty i korespondencja od zagranicznego funduszu gwarancyjnego (np. z Niemiec czy Belgii) mogą być prowadzone w języku urzędowym danego kraju lub w języku angielskim.

Jeśli bank działał bez oddziałów w Polsce (np. tylko online):

W takiej sytuacji językiem komunikacji jest ten, na który zgodziłeś się, otwierając konto i akceptując regulamin. Jeśli więc otworzyłeś konto online w banku z Litwy i w umowie zgodziłeś się na komunikację w języku angielskim, to właśnie w tym języku będziesz otrzymywać wszystkie oficjalne informacje.

Gwarancja depozytów – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Na koniec przyjrzyjmy się jeszcze kwestiom, które mogą budzić niemałe wątpliwości wśród oszczędzających.

Co w przypadku lokaty wspólnej (np. z małżonkiem)?

Gwarancja ochrony depozytu udzielana jest każdemu z deponentów w identycznej wysokości, co oznacza, że każdemu oszczędzającemu przysługuje kwota do 100 000 euro. Innymi słowy, małżeństwo, które założyło lokatę lub inny rachunek, może liczyć na gwarancję do 200 000 euro.

A jeśli mam lokatę w innej walucie, np. w euro?

Nie ma znaczenia, czy waluta depozytu jest walutą krajową, np. złotym polskim, czy EUR, USD – nadal objęta jest gwarancją do równowartości 100 000 euro. Jednak należy pamiętać, że w razie upadłości banku to fundusz danego kraju, w którym mieściła się siedziba banku, będzie decydował o walucie wypłaty – może więc dojść do przewalutowania.

Czy muszę płacić jakiś podatek od odzyskanych środków?

Nie, od odzyskanych oszczędności nie jest naliczany żaden podatek. Wcześniej, przed wypłatą, potrącany jest jedynie podatek od naliczonych odsetek (same odsetki również wliczane są do kwoty gwarantowanej).

Skąd BFG ma moje dane kontaktowe?

Dane klientów, którzy posiadali oszczędności w upadłym banku, pozyskiwane są z tej instytucji w terminie 3 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji. Za przesłanie danych deponentów do BFG odpowiedzialny jest zarząd komisaryczny banku.

Czy te zasady dotyczą też banków w Wielkiej Brytanii lub Szwajcarii?

Jako że Wielka Brytania, Szwajcaria, Norwegia nie są częścią Unii Europejskiej, nie obejmuje ich Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE. Jednak każde z tych państw (podobnie jak np. USA) ma własny system gwarantowania depozytów i każde z nich współpracuje z polskim BFG, co umożliwia ewentualną wypłatą polskim deponentom.

Banki w Szwajcarii oferują gwarancje depozytu do 100 000 CHF, w Wielkiej Brytanii: do 85 000 GBP, natomiast w Norwegii 2 mln koron, a w USA: 250 000 USD.

Na tej stronie internetowej znajdziesz wszystkich członków organizacji IADI, zrzeszającej fundusze gwarancyjne z całego świata, oraz adresy ich stron internetowych i adresy e-mailowe.

Podsumowanie

System gwarancji depozytów w Unii Europejskiej jest w pełni zharmonizowany i zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa dla oszczędzających. Niezależnie od tego, czy lokujesz środki w banku w Polsce, Niemczech czy Estonii, Twoje oszczędności do kwoty 100 000 euro są chronione w ten sam, solidny sposób.

Skoro wiesz już, że Twoje środki są bezpieczne, możesz świadomie przejrzeć dostępne opcje. Zapoznaj się z naszą szczegółową analizą i ofertą lokat w zagranicznych bankach, aby znaleźć najlepszą ofertę dla siebie.