Czy kredyt hipoteczny i ubezpieczenie na życie to nierozłączna para?

Dlaczego warto kupić ubezpieczenie na życie, biorąc kredyt hipoteczny?

Ubezpieczenia na życie to niewątpliwie koszt finansowy, którego lepiej byłoby uniknąć. Powinieneś jednak pamiętać, że wykupienie polisy daje Ci spokój psychiczny, że Twoja śmierć nie przysporzy bliskim dodatkowych kłopotów. Jeśli nie zawrzesz umowy ubezpieczenia, po Twoim zgonie dług odziedziczą Twoi bliscy wskazani w testamencie lub spadkobiercy ustaleni według zasad dziedziczenia ustawowego.

W przypadku, gdy kredyt został zaciągnięty przez dwie lub więcej osób (np. małżonków), to w momencie śmierci jednego z nich obowiązek spłaty pozostałej kwoty przechodzi na współkredytobiorców. Każdy z nich odpowiada solidarnie za uregulowanie zobowiązania, banku nie obchodzą ustalenia poczynione między nimi co do partycypowania w regulowaniu rat.

Skorzystanie z ubezpieczenia na życie przy zaciąganiu kredytu hipotecznego to indywidualna decyzja kredytobiorcy. Wyjątkowo dokładnie winny ją rozważyć osoby dobrze zarabiające, osiągające dochody znacznie wyższe niż współmałżonek, których śmierć znacząco wpłynęłaby na standard życia pozostałych członków rodziny. Jeśli jesteś w takiej sytuacji, zwróć też uwagę na możliwość wykupienia dodatkowych opcji, które pozwolą na uzyskanie świadczenia, gdy ciężko się rozchorujesz (tzw. poważne zachorowanie), zostaniesz inwalidą, może nawet stracisz możliwość samodzielnej egzystencji lub zajdą inne okoliczności, które znacząco wpłyną na stan domowego budżetu.

Pamiętaj, że choć polisa ubezpieczeniowa to konkretny wydatek, to jej posiadanie, paradoksalnie, może dać Ci realne oszczędności, gdyż kredytodawca z pewnością zaproponuje Ci korzystniejsze warunki finansowania w porównaniu do sytuacji, gdybyś nie wykupił ubezpieczenia.

Jaki jest koszt ubezpieczenia na życie przy kredycie hipotecznym?

Słysząc, że skorzystanie z czegoś uwarunkowane jest podpisaniem umowy o inny produkt, w pierwszym odruchu pytamy: Ile to kosztuje? Lepiej byłoby zapytać: Jakie korzyści i w jakich sytuacjach odniosę, korzystając z tego dodatku? Nie inaczej jest i w analizowanej kwestii. Koszt ubezpieczenia na życie przy kredycie hipotecznym nie powinien być jedynym elementem, który zadecyduje, że wybierzesz tę, a nie inną polisę. Pamiętaj, że chodzi o ochronę Twojej rodziny przed ewentualnością spłaty zobowiązania w wysokości nawet kilkuset tysięcy złotych.

Podanie konkretnej kwoty jaką przyjdzie Ci zapłacić za ubezpieczenie jest bardzo trudne, gdyż jego koszt uzależniony jest od bardzo wielu zmiennych. Przede wszystkim zależy od kwoty zobowiązania pozostałego do spłaty. Poza tym pod uwagę brany jest wiek kredytobiorcy, stan jego zdrowia (dla oceny prawdopodobieństwa wystąpienia czasowej lub całkowitej niezdolności do pracy), wykonywany zawód, a nawet jego zainteresowania, hobby, preferencje dotyczące spędzania wolnego czasu, gdyż są to czynniki mające wpływ na ocenę ryzyka zawarcia umowy ubezpieczenia. Możliwe jest więc, że choć będziesz systematycznie spłacał raty, to składka ubezpieczeniowa nie będzie znacząco malała, gdyż z upływem lat będzie zwiększało się ryzyko Twojej śmierci.

Na co zwracać uwagę, analizując oferty ubezpieczenia na życie?

Decydując się na zawarcie jakiegokolwiek ubezpieczenia, trzeba zawsze dokładnie poznać zakres ochrony. Niezbędne informacje znajdziesz w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU), w których opisane są tzw. zdarzenia ubezpieczeniowe, czyli sytuacje, w których ubezpieczyciel przyjmie na siebie odpowiedzialność za wypłatę świadczenia. W przypadku polisy na życie związanej z kredytem hipotecznym będzie to spłata zobowiązania w całości lub części.

Najważniejsze jest ustalenie, czy w grę wchodzi tylko zgon z przyczyn naturalnych, czy również w wyniku nieszczęśliwego wypadku. Wczytując się w zapisy dotyczące pierwszego przypadku, powinieneś zwrócić uwagę, jak ubezpieczyciel podchodzi do chorób przewlekłych – kiedy, o jakich i w jaki sposób ubezpieczony powinien o nich poinformować, by nie stracił prawa do wypłaty świadczenia. Zatajenie, że chorujesz na tego typu schorzenie (np. nowotwór, kłopoty z sercem) w momencie zawierania ubezpieczenia, może oznaczać, że polisa „nie zadziała”.

Zwróć też uwagę na zapisy OWU dotyczące śmierci w sytuacjach, gdy kredytobiorca był pod wpływem alkoholu lub narkotyków, złamał zasady bezpieczeństwa lub uprawiał sporty ekstremalne. Takie okoliczności są na ogół podstawą do uchylenia się ubezpieczyciela od odpowiedzialności.

Spłata zobowiązania po śmierci ubezpieczonego

Po śmierci osoby, która zaciągnęła kredyt hipoteczny i zawarła ubezpieczenie na życie, trzeba wystąpić z wnioskiem do firmy ubezpieczeniowej o wypłatę świadczenia. Mogą to zrobić członkowie rodziny zmarłego, bank jedynie pomaga w załatwieniu formalności. Co więcej, kredytodawca nie ma obowiązku informować bliskich swojego klienta, że ten wykupił ubezpieczenie. Przekazanie takiej wiadomości to kwestia etyki biznesowej.

Tak więc jeśli zdecydowałeś się na zawarcie polisy, powinieneś poinformować o tym fakcie rodzinę, powiedzieć, gdzie znajdują się dokumenty i jakie działania trzeba podjąć w razie Twojej śmierci. Wiemy, że to trudny temat, ale jego poruszenie jest naprawdę niezbędne, oszczędzi bliskim nerwów albo niepotrzebnego dodatkowego stresu.

Szybkie zgłoszenie roszczeń jest szczególnie ważne, gdy rodziny nie stać na uregulowanie kolejnych rat kredytu. Nie można bowiem dopuścić, by narosły karne odsetki czy doszło do wszczęcia przez kredytodawcę działań windykacyjnych.

Po otrzymaniu wniosku o wypłatę świadczenia wraz z niezbędnymi dokumentami (jednym z nich będzie z pewnością akt zgonu), ubezpieczyciel rozpatrzy go i – jeśli nie będzie wątpliwości i/lub zastrzeżeń – zobowiązanie zostanie spłacone w całości lub w części, zależnie od sumy ubezpieczenia. Gdyby nie starczyła ona na pokrycie całości zobowiązania, to pozostałą jego część muszą spłacić współkredytobiorcy lub spadkobiercy. W odwrotnym przypadku pozostałe środki ubezpieczyciel przekaże spadkobiercom zmarłego.

Dodatkowe informacje

Dobrowolność skorzystania z ubezpieczenia na życie oznacza też, że możesz zawrzeć samodzielnie polisę z wybranym przez siebie ubezpieczycielem, a nie tym, z którym współpracuje bank. W takim wariancie w polisie będzie musiała znaleźć się cesja, czyli wskazanie, że to kredytodawca jest uprawniony do otrzymania świadczenia po Twojej śmierci, gdyby nastąpiła ona w trakcie spłacania kredytu.

Możliwe, że korzystając z innych usług danego towarzystwa uzyskasz ofertę atrakcyjniejszą cenowo, ale nie będziesz miał pewności, czy polisa zostanie zaakceptowana przez kredytodawcę. Nawet znajomość dokładnych oczekiwań banku co do zakresu ubezpieczenia i dopuszczalnych wyłączeń odpowiedzialności nie da Ci gwarancji, że nie będziesz musiał udzielać dodatkowych wyjaśnień. Większość kredytobiorców decyduje się więc na ubezpieczenia oferowane przez kredytodawców, które może są niekiedy nieco droższe, ale załatwienie związanych z nimi formalności jest prostsze i szybsze.

Część banków pozwala, by po kilku latach, gdy kwota pozostała do spłaty spadnie do określonego poziomu, kredytobiorca zrezygnował z ubezpieczenia na życie. Powszechną praktyką jest, że stopniowo obniżeniu ulega też suma ubezpieczenia, co nie musi się jednak przekładać na niższe składki, gdyż z upływem lat rośnie ryzyko choroby czy zgonu kredytobiorcy. W obu przypadkach nie wpływa to na warunki finansowania.

Dodajmy, że w przypadku przedterminowej spłaty kredytu, do którego wykupiłeś ubezpieczenie, masz prawo ubiegać się o zwrot pieniędzy za okres, w którym nie korzystałeś już z ochrony ubezpieczeniowej. Pamiętaj, że roszczenie z tego tytułu przedawnia się z upływem 3 lat.

Kosztowne, ale potrzebne

Naszym zdaniem w przypadku kredytów w wysokości kilkunastu tysięcy złotych zawartych na okres do 5 lat można zaryzykować podpisanie umowy bez wykupienia polisy ubezpieczenia na życie (ewentualnie z ochroną od utraty pracy czy poważnego zachorowania). Jest bowiem szansa, że w przypadku śmierci kredytobiorcy, nawet w początkowym okresie spłaty zobowiązania, rodzina poradzi sobie z jego uregulowaniem.

Przy kredytach hipotecznych opiewających na kilkaset tysięcy złotych sugerujemy skorzystanie z ubezpieczenia na życie. Co prawda jest to głównie dodatkowe zabezpieczenie dla kredytodawcy, że odzyska swoje pieniądze, ale powinieneś pamiętać, że polisa chroni także Twoich bliskich przed kłopotami ze spłatą zobowiązania po Twojej śmierci. Dlatego kredyt hipoteczny i ubezpieczenie na życie powinny raczej (przynajmniej na początku spłaty zobowiązania) stanowić nieodłączną parę.