Wróć

Na czym polega scoring kredytowy i jaki masz na niego wpływ?

Ewelina Niedzielska
Ewelina Niedzielska
Analityk produktów kredytowych
Ewelina Niedzielska
Ewelina Niedzielska
Analityk produktów kredytowych

79 publikacji 49 komentarzy

Finansistka z wykształcenia i zamiłowania. Jej szczególnym zainteresowaniem jest tematyka kredytowa - specjalizuje się w kredytach hipotecznych, gotówkowych i pożyczkach. Autorka licznych artykułów i analiz ofert kredytowych. Czuwa nad aktualnością danych w serwisie i uważnie obserwuje wszelkie zmiany na rynku kredytowym.


Na czym polega scoring kredytowy i jaki masz na niego wpływ?
Spis treści

Co to jest scoring?

Ubiegając się o kredyt lub pożyczkę, zostaniesz poddany szczegółowej weryfikacji. Istotne znaczenie będzie miała Twoja zdolność kredytowa oraz historia poprzednich spłat. W ich ocenie pomocny jest scoring bankowy, który ma duży wpływ na decyzję instytucji odnośnie przyznania finansowania.  Czym zatem on jest?

Scoring kredytowy, nazywany również scoringiem bankowym, jest metodą oceny wiarygodności i rzetelności potencjalnego kredytobiorcy. Pomaga on oszacować ryzyko kredytowe oraz prawdopodobieństwo terminowych spłat w przyszłości.

Scoring bankowy wykorzystuje narzędzia statystyczne, za pomocą których profil wnioskodawcy porównywany jest z profilami osób, które otrzymały już kredyt lub pożyczkę i wywiązują się z warunków umowy, tzn. spłacają raty zgodnie z wyznaczonymi terminami. Im bardziej profile te są do siebie podobne, tym wyższa jest ocena scoringowa, a tym samym większe są szanse na przyznanie finansowania.

Ocena scoringowa wyrażona jest w skali punktowej. Zbyt niski wynik oznacza spore ryzyko dla banku, co może przesądzić o odmowie przyznania finansowania. Z kolei wysoka lub przynajmniej zadowalająca wartość umożliwi Ci pozyskanie środków.

Zgodnie z ustaleniami Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) banki mają obowiązek korzystania ze scoringu kredytowego. Z kolei instytucje pozabankowe mogą z nich korzystać, lecz nie mają takiego obowiązku. W takim przypadku decyzja w tej kwestii należy do konkretnej firmy pożyczkowej.

Jakie czynniki mają wpływ na scoring kredytowy?

Scoring kredytowy uwzględnia wiele parametrów dotyczących wnioskodawcy. Każdemu z nich przypisana jest określona ilość punktów według skali przyjętej w danej instytucji. Pod uwagę brany jest szereg czynników, w tym m.in.:

  • wiek,
  • płeć,
  • stan cywilny,
  • wykształcenie,
  • zawód,
  • wysokość uzyskiwanych dochodów,
  • typ zatrudnienia,
  • staż pracy,
  • status mieszkaniowy,
  • liczba osób w gospodarstwie domowym,
  • posiadanie rachunków bankowych i kart płatniczych,
  • spłacane zobowiązania,
  • posiadanie ubezpieczenia na życie,
  • posiadanie samochodu,
  • referencje bankowe.
Czynniki wpływające na scoring kredytowy

Jak widzisz, czynników podlegających ocenie scoringowej jest dość sporo. Co istotne, dla każdej instytucji poszczególne informacje mogą być mniej lub bardziej istotne, stąd możliwe różnice w ocenie. Może się zdarzyć, iż w jednej instytucji spotkasz się z odmową przyznania środków, z kolei w drugiej otrzymasz decyzję pozytywną.

Zwykle określona jest dolna granica punktów, która umożliwia otrzymanie finansowania. Wnioskodawcy, którym nie uda Ci się osiągnąć minimalnego poziomu, muszą liczyć się z otrzymaniem negatywnej decyzji. Jeżeli natomiast ilość punktów nieznacznie przekracza dolny pułap, niezbędne może być np. ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia.

Jakie są rodzaje scoringu bankowego?

Modele scoringowe opracowywane są przez specjalistów takich dziedzin jak statystyka, matematyka czy psychologia. Każdy z nich uwzględnia wiele zmiennych.

Do oceny wiarygodności wnioskodawców instytucje wykorzystują specjalne programy komputerowe, dzięki którym łatwo jest określić, z jakim poziomem ryzyka wiąże się udzielenie im środków.

Istnieje kilka modeli scoringowych. Decyzja o tym, który z nich zostanie zastosowany w Twoim przypadku, zależna jest m.in. od etapu współpracy z daną instytucją.

Wyróżniamy zatem następujące rodzaje scoringu:

  • scoring aplikacyjny,
  • scoring behawioralny,
  • scoring fraudowy.

Scoring aplikacyjny

Scoring aplikacyjny, nazywany też użytkowym, stosowany jest najczęściej w przypadku nowych klientów. Bierze on pod uwagę Twoje dane demograficzne i majątkowe, m.in. wiek, płeć, stan cywilny, wykształcenie, wykonywany zawód, staż pracy, wysokość uzyskiwanych dochodów czy liczbę osób w gospodarstwie domowym.

Na podstawie analizy tych informacji przyznawana jest określona ilość punktów, która przedstawia poziom ryzyka związanego z przyznaniem Ci kredytu bądź pożyczki.

Scoring behawioralny

Scoring behawioralny jest metodą wykorzystywaną w przypadku stałych klientów oraz tych, którzy korzystali już z oferty banku czy firmy pożyczkowej.

Ten rodzaj scoringu opiera się na analizie Twojego zachowania związanego z obsługą produktów finansowych. Instytucja sprawdza, czy nie masz problemów z regulowaniem zobowiązań i upewnia się, czy terminowo spłacasz raty.

Jeżeli regulujesz zadłużenie w wyznaczonych terminach Twoje szanse na otrzymanie kredytu są większe. Wówczas jesteś osobą bardziej wiarygodną dla banku czy firmy pożyczkowej niż wnioskodawca posiadający opóźnienia w spłacie.

Scoring fraudowy

Scoring fraudowy polega na określeniu prawdopodobieństwa popełnienia nadużycia, celowego złamania umowy bądź fałszerstwa przez potencjalnego kredytobiorcę.

Jeżeli uzyskany wynik będzie oznaczać wysokie ryzyko dla instytucji udzielającej finansowania, najprawdopodobniej odmówi ona udzielenia środków.

Co ma pozytywny wpływ na scoring bankowy?

Ubiegając się o finansowanie, warto wiedzieć, iż największe szanse na jego uzyskanie mają wnioskodawcy, którzy posiadają stabilną pracę (przez banki najmilej widziana jest umowa o pracę na czas nieokreślony), nie posiadają zobowiązań finansowych bądź nie mają ich zbyt wiele i regulują je zawsze w terminach zgodnych z przyjętym harmonogramem spłat.

Wpływ na wyższą ocenę scoringową zwykle ma posiadanie wykształcenia wyższego oraz rozważne korzystanie z produktów kredytowych, przez co należy rozumieć brak nadmiernego zadłużania się.

Co ma negatywny wpływ na scoring bankowy?

Warto wiedzieć, że na obniżenie scoringu wpływają przede wszystkim:

  • nieterminowe spłaty zobowiązań,
  • zaległości w regulowaniu zobowiązań,
  • duża ilość odrzuconych wniosków o dodatkowe środki,
  • przekraczanie limitu na karcie kredytowej,

Zastrzeżenia instytucji udzielającej finansowania może budzić także ubieganie się o zbyt dużą ilość różnych kredytów czy pożyczek w krótkim czasie. Takie zachowanie może być sygnałem ostrzegawczym dla instytucji, świadczącym o tym, że posiadasz problemy finansowe. Należy zaznaczyć, iż nie dotyczy to wnioskowania o ten sam rodzaj zobowiązania, np. jeżeli składasz wniosek o kredyt hipoteczny z tym samym celem kredytowania w kilku bankach.

Jak sprawdzić scoring kredytowy?

Przed złożeniem wniosku o finansowanie warto zorientować się, ile wynosi Twój scoring kredytowy i jakie masz szanse na otrzymanie pozytywnej decyzji. Jak możesz się tego dowiedzieć?

W tym celu należy zamówić specjalny raport przygotowany przez Biuro Informacji Kredytowej (BIK), który dostępny jest na stronie www.bik.pl . Pobranie raportu jest usługą płatną. Cena pojedynczego raportu BIK wynosi 39 zł. Jeżeli jednak chcesz na bieżąco kontrolować zmiany wysokości scoringu, dostępna jest również opcja wykupienia pakietu zawierającego 6 raportów oraz alerty BIK wspomagające ochronę przed wyłudzeniami w cenie 99 zł.

Należy zaznaczyć, iż pobranie raportu BIK wiąże się z obowiązkiem rejestracji oraz podania Twoich danych osobowych, w tym m.in. numeru PESEL oraz serii, numeru oraz terminu ważności dokumentu tożsamości. Podanie tych danych jest niezbędne w celu dokonania szczegółowej weryfikacji oraz upewnieniu się, czy nikt się za Ciebie nie podszywa.

Po potwierdzeniu tożsamości i pobraniu raportu BIK informacje na temat scoringu znajdziesz w sekcji „Ocena punktowa BIK”. Wynik mieści się w przedziale punktowym od 1 do 100. Jak należy go interpretować?

Otóż, im więcej punktów uzyskałeś, tym większe są Twoje szanse na otrzymanie kredytu bądź pożyczki. Wynik mieszczący się w przedziale 80-100 punktów oznacza największe szanse na uzyskanie pozytywnej decyzji. Wynik oscylujący w granicach 60-79 punktów jest względnie dobry, jednak często może być związany z opóźnieniami w spłacie zobowiązań, które mogą utrudnić pozyskanie finansowania. Z kolei, przedział w wysokości 0-59 punktów oznacza spore ryzyko dla instytucji i przeważnie uniemożliwia otrzymanie kredytu.

Warto również zaznaczyć, iż scoring BIK jest dostępny tylko dla osób, które posiadają historię kredytową. Jeżeli nigdy nie zaciągnąłeś żadnego zobowiązania, ustalenie scoringu BIK będzie niemożliwe, gdyż jego wynik wyliczany jest na podstawie wcześniejszych spłat. Oceny punktowej BIK nie zobaczą także osoby, które spłaciły swoje zobowiązania i nie wyraziły zgody na przetwarzanie danych na ich temat.

Jak poprawić scoring BIK?

Co w przypadku, gdy pobrałeś raport BIK i dowiedziałeś się, że wysokość Twojego scoringu nie jest zadowalająca? Czy można go poprawić? Oczywiście!

Aby poprawić swoją wiarygodność finansową i zwiększyć szanse na otrzymanie finansowania, przede wszystkim powinieneś:

  • spłacać zobowiązania w wyznaczonych terminach;
  • zrezygnować z limitów na koncie oraz kart kredytowych (nawet jeżeli z nich nie korzystasz, obniżają one Twoją zdolność kredytową);
  • unikać nadmiernego zadłużania się;
  • unikać wnioskowania o klika różnych kredytów czy pożyczek w tym samym czasie.

Jeżeli w przeszłości zdarzyły Ci się opóźnienia w spłacie, które negatywnie wpłynęły na Twój scoring, dobrym rozwiązaniem może być zaciągnięcie choć niewielkiego zobowiązania i terminowe regulowanie rat. Dzięki temu możesz wpłynąć na poprawę punktacji i zwiększenie zaufania banku czy firmy pożyczkowej.

Zaciągnięcie zobowiązania i jego terminowa spłata może być także dobrym pomysłem w przypadku braku historii kredytowej. Dzięki temu pokażesz instytucji, ze jesteś rzetelnym, godnym zaufania klientem.

Czym różni się scoring BIK od scoringu bankowego?

Należy zaznaczyć, iż scoring BIK nie jest tożsamy ze scoringiem bankowym. Na czym zatem polega różnica?

Banki, dokonując weryfikacji finansowej zgodnie z rekomendacją wydaną przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF), są zobowiązane do pobrania raportu BIK na temat wnioskodawcy. Taką praktykę stosuje również część firm pożyczkowych.

Pobrany raport zawiera dane na temat spłat zobowiązań potencjalnego klienta oraz ocenę punktową. Do wyliczenia scoringu BIK brana jest pod uwagę głównie historia spłat zobowiązań.

Oprócz pobranego scoringu BIK instytucje obliczają także swój własny scoring kredytowy opracowany na podstawie indywidualnie przyjętych i opracowanych parametrów. Uwzględnia on większą ilość informacji, m.in. Twój wiek, wykształcenie, stan cywilny, zawód, informacje na temat Twoich dochodów czy rodzaju zatrudnienia.

Z tego powodu może się zdarzyć, iż wynik scoringu kredytowego może nieco odbiegać od scoringu podanego w raporcie BIK. Jednak zważając na to, iż dane, na podstawie których wyliczany jest scoring BIK, brane są pod uwagę również w przypadku scoringu kredytowego, poprawa punktacji BIK prawdopodobnie wpłynie również na zwiększenie ilości punktów scoringu obliczanego indywidualnie przez instytucję udzielającą finansowania.

Dlaczego warto mieć wysoki scoring kredytowy?

O wysoki scoring warto zadbać jeszcze przed złożeniem wniosku o finansowanie, gdyż jego posiadanie wiąże się z wieloma korzyściami.

Dzięki wysokiej ocenie punktowej zyskasz pewność, iż bank lub firma pożyczkowa będą w stanie udzielić Ci dodatkowych środków. Wysoki scoring oznacza, że jesteś rzetelnym oraz wiarygodnym kredytobiorcą. Pozwala to na uzyskanie lepszych warunków finansowania, a także przyspieszenie otrzymania decyzji kredytowej.


Oceń artykuł
0
(0 ocen)
Aby oddać głos, wskaż odpowiednią liczbę gwiazdek.
Dziękujemy za Twój głos Dziękujemy za Twój głos

Komentarze

(0)
Dodaj swój komentarz...
Nie ma jeszcze komentarzy
Skomentuj jako pierwszy