Banki spółdzielcze vs SKOK-i – podobieństwa i różnice

Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe – krótka charakterystyka

Ustawa określająca zasady działania Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych mówi, że ich członkiem mogą być osoby fizyczne połączone więzią o charakterze zawodowym lub organizacyjnym. To czysto teoretyczne założenie, bo w praktyce wystarczy uiszczenie wpisowego (nazywanego niekiedy wkładem członkowskim) i wypełnianie comiesięcznych obowiązków (np. wpłata określonej kwoty na rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy), by korzystać z wybranej SKOK.

Zakres oferowanych usług obejmuje:

• prowadzenie rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych wraz z kartami płatniczymi,
• udzielanie pożyczek (osobom, które mają określoną liczbę udziałów często na specjalnych zasadach),
• lokaty terminowe,
• produkty ubezpieczeniowe.

Mogą z nich korzystać osoby fizyczne, także te prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Zmiany przepisów dokonane w 2012 r. sprawiły, że SKOK-i trafiły pod nadzór Komisji Nadzoru Finansowego.

Banki spółdzielcze a SKOK-i – co je łączy, a co dzieli?

W obu przypadkach mamy do czynienia z podmiotami spółdzielczymi, czyli zrzeszającymi grupę ludzi jednoczących się dla dobra danej organizacji, ale Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe nie są bankami, lecz mają charakter unii kredytowych, które działają na rzecz swoich członków.

Istotne jest, że z usług SKOK-ów mogą korzystać tylko osoby w nich zrzeszone, czyli te, które wypełniły deklarację członkowską i uiściły opłatę wpisową. W przypadku banków spółdzielczych wymóg posiadania udziałów dotyczy tylko osób sięgających po produkty kredytowe.

Przejdźmy teraz do podobieństw w działalności obu podmiotów.

Dla klientów olbrzymie znaczenie ma fakt, że banki spółdzielcze a także SKOK-i podlegają kontroli ze strony Komisji Nadzoru Finansowego, a zgromadzone w nich oszczędności objęte są ochroną Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (w przypadku SKOK-ów gwarancje funkcjonują od 2013 r.).

Zarówno SKOK-i, jak i banki spółdzielcze współpracują z Biurem Informacji Kredytowej, przekazując do BIK informacje o udzielonych zobowiązaniach oraz weryfikując w nim osoby składające wnioski kredytowe. Pod tym względem działania obu instytucji w niczym nie różnią się od postępowania banków komercyjnych.

Warto wiedzieć, że udziały wniesione do banku spółdzielczego oraz SKOK-u można wycofać i podlegają one dziedziczeniu.

Ważne informacje dla Łowców Promocji

Zarówno banki spółdzielcze, jak i SKOK-i organizują dla swoich klientów promocje. Podobnie jak w bankach komercyjnych, tak i w tych podmiotach akcje specjalne dotyczą najczęściej rachunków osobistych, lokat terminowych czy pożyczek. Rozważając skorzystanie z promocji dla nowych klientów, trzeba patrzeć nie tylko na atrakcyjność nagrody, ale mieć świadomość opłat, jakie trzeba ponieść, by móc się o nią starać. W wielu przypadkach może się zresztą okazać, że jest ona praktycznie niedostępna, bo podpisanie umowy o promowany produkt może się odbyć tylko w placówce, a wiele BS-ów czy SKOK-ów działa bardzo lokalnie, posiada nieliczne oddziały w ściśle określonym regionie Polski.

Wróćmy do kosztów związanych z członkostwem, W przypadku banków spółdzielczych mają one znaczenie przy chęci skorzystania z produktów kredytowych. W takiej sytuacji konieczne jest bowiem wykupienie choć jednego udziału, a jego "cena" uzależniona jest od decyzji władz danego banku.

Zostanie członkiem Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej wiążę się z:

• uiszczeniem wpisowego (maksymalnie kilkadziesiąt złotych);
• wkładu członkowskiego (na ogół 1 zł);
• wykupieniem min. 1 udziału (maksymalnie kilkadziesiąt złotych);

oraz koniecznością płacenia comiesięcznych składek na rzecz Stowarzyszenia Krzewienia Edukacji Finansowej. Ich wysokość jest ustalana indywidualnie przez władze konkretnej Kasy.

Wkład członkowski, jak i udziały zostaną Ci zwrócone, gdy postanowisz w przyszłości zrezygnować z członkostwa.

Czujemy się też w obowiązku zwrócić uwagę, że w SKOK-ach przelewy do ZUS i US są płatne a warunki lokat terminowych mogą być uzależnione od stażu członkowskiego i liczby posiadanych udziałów.

SKOK a bank komercyjny – różnice

Najistotniejszą różnicą jest cel działalności. Banki komercyjne nastawione są na zysk, oferowanie swoich usług coraz szerszej rzeszy klientów. Natomiast zgodnie z ideą SKOK-ów Kasy powinny działać dla dobra swoich członków, udostępniać im produkty, z których nie mogliby skorzystać w komercyjnych instytucjach finansowych ze względu na niskie dochody lub inne przeszkody – zwłaszcza kredyty i pożyczki.

Warto też zwrócić uwagę na formę prawną: jak już kilkukrotnie wspominaliśmy, SKOK-i działają jako spółdzielnie i świadczą usługi tylko dla osób w nich zrzeszonych. Z kolei banki komercyjne funkcjonują jako spółki akcyjne, których oferta dostępna jest dla każdego, nie tylko dla ich akcjonariuszy.

Każdy ma swoje miejsce w systemie

Każdy musi samodzielnie podjąć decyzję, z jakich usług finansowych i gdzie skorzysta – w banku komercyjnym, banku spółdzielczym, czy Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej. Decydującym czynnikiem winna być atrakcyjna oferta odpowiadająca potrzebom danej osoby, a nie forma prawna oferującego ją podmiotu.

Wizerunek banków spółdzielczych i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych naznaczony jest w Polsce piętnem wielu bankructw, do których doszło w ostatnich latach. Nie można jednak oceniać przez ten pryzmat całego sektora spółdzielczego, gdyż pełni on bardzo istotną rolę w polskim systemie finansowym, stanowi istotne uzupełnienie oferty banków komercyjnych. Nadzór KNF nad BS-ami i SKOK-ami oraz ochrona zgromadzonych w nich oszczędności przez BFG oznaczają bezpieczeństwo środków powierzonych tym instytucjom przez klientów indywidualnych.