Płatność kartą wydaje się być czymś oczywistym w XXI wieku, szczególnie w Polsce, gdzie nowoczesne płatności są powszechnie dostępne i bardzo popularne. Zresztą, nie musi to być nawet fizyczna karta płatnicza; niektórzy z nas chętniej opłacają transakcje z wirtualnym portfelem Google Pay czy Apple Pay lub Blikiem (który akurat posiadania aktywnej karty w ogóle nie wymaga). Punkty handlowo-usługowe nieoferujące transakcji bezgotówkowych należą do mniejszości, a w niektórych miastach np. za przejazd komunikacją miejską w ogóle nie da się zapłacić gotówką.
Z tej powszechnej bezgotówkowości wyłamują się jednak kantory walutowe. Często, gdy chcemy wymienić polskie złote na jakąkolwiek walutę obcą, nie możemy ot tak skorzystać z karty i musimy grzecznie podreptać do bankomatu po odpowiednią ilość gotówki. Dlaczego w kantorach tak trudno jest zapłacić bezgotówkowo? I czy w ogóle są punkty oferujące wymianę waluty, w których możemy zapłacić kartą płatniczą?
Czy w kantorze można płacić kartą? Owszem, ale…
Zacznijmy od tego, że nie istnieją żadne odgórne regulacje prawne, które zabraniałyby właścicielom kantorów przyjmowania płatności bezgotówkowych. Trudno też uznać, że nie zorientowali się oni, jak przez ostatnie 20 lat zmienił się rynek. O co więc chodzi? Jak zwykle w takich „tajemniczych” kwestiach – o pieniądze.
W ciągu dwóch dekad płatności bezgotówkowe stały się w Polsce nie tylko powszechne, ale i przede wszystkim tanie – również dla detalistów. Zmniejszenie opłaty interchange, pobieranej przez banki od każdej transakcji kartą debetową i kredytową, do bardzo niskiego poziomu (0,2% w przypadku kart debetowych, 0,3% dla kart kredytowych) przyniosło realną korzyść także mniejszym punktom, które do tej pory zniechęcane były przez wyższe i nieopłacalne dla nich prowizje dla agentów rozliczeniowych i banków.
Ale sytuacja kantorów jest zasadniczo inna; poza zwykłymi prowizjami związanymi z płatnością kartą dochodzi jeszcze kwestia kursów walutowych. Kursy zmieniają się niemal na bieżąco, zaś transakcje bezgotówkowe nie są rozliczane w czasie rzeczywistym, przez co rośnie ryzyko kursowe. Innymi słowy, rozliczenie transakcji bezgotówkowej może nastąpić po kursie niekorzystnym dla kantoru, a kantor będzie na transakcji stratny.
Niemniej, niechęć właścicieli kantorów do płatności bezgotówkowych nie jest totalna; zwłaszcza w większych miastach można znaleźć coraz więcej punktów udostępniających także płatność kartą i otrzymanie w zamian gotówki. Nie jest ich wiele, ale duże kantory, szczególnie należące do sieci, zwykle umożliwiają już płatności „plastikiem”. Ponieważ wciąż jest to rzadkość na rynku, takie kantory chwalą się tym na swoich stronach internetowych. Tam też trzeba szukać informacji o praktykach punktu, którego usługi nas zainteresowały.
I tu pojawia się kolejne „ale”, a dokładniej: koszt takiej transakcji. Kantory chcą się jakoś zabezpieczyć na wypadek niekorzystnej zmiany kursu, zatem każda płatność kartą jest obciążona dodatkową prowizją – i to niekiedy słoną, sięgającą nawet 10%.
Tak więc, odpowiadając na pytanie o płatności kartą w kantorach, potwierdzamy: jest to możliwe, ale tylko w niektórych punktach i niestety finansowo najczęściej się nie opłaca. Niemal na pewno pobranie środków z bankomatu, nawet z prowizją dla banku, i udanie się z gotówką do kantoru będzie rozwiązaniem tańszym niż transakcja bezgotówkowa.
Z kartą za granicę? W innych krajach też możesz tanio płacić bezgotówkowo
Nim wymienimy gruby plik gotówki na inny, zastanówmy się, czy na pewno w czasie naszej podróży będziemy potrzebować aż tyle lokalnej waluty. Jasne, gotówka to pewne zabezpieczenie, które zwykle się przydaje przy drobniejszych płatnościach, ale przecież nie jedyne. Wraz z gotówką warto zabrać ze sobą kartę płatniczą. Wiadomo, że są państwa, w których zapłacimy bezgotówkowo niemal wszędzie, a są i takie, gdzie podobne usługi będą mniej dostępne, ale mimo to płatności kartami Visa czy Mastercard są akceptowane (niemal) na całym świecie – i w odpowiednich warunkach mogą okazać się całkiem korzystne.
W obiegowej opinii płatność kartą rozliczaną w polskich złotych jest najgorszym możliwym rozwiązaniem: wiąże się z wysokimi kosztami przewalutowania, po wysokich bankowych spreadach, a jakby tego było mało, banki dokładają do każdej transakcji swoją prowizję (w zależności od instytucji od 2% do nawet 5,9%). Ale to tylko część prawdy.
Na polskim rynku dostępne są także karty debetowe i kredytowe umożliwiające płatność bez żadnych prowizji po kursie ustalanym nie przez bank, ale przez organizacje kartowe (Visa lub Mastercard). Takie „plastiki” znajdziesz m.in. w Alior Banku, Banku Pekao SA, BNP Paribas, Getin Banku oraz mBanku. Uwaga: są to tylko niektóre karty z oferty tych instytucji, zatem przed podjęciem decyzji trzeba upewnić się w banku, która karta jest tą z korzystnymi przewalutowaniami i czy korzystanie z niej może być darmowe.
Innym rozwiązaniem są karty wielowalutowe, które podpina się do konta walutowego w interesującej nas walucie. Zaletą tego rozwiązania jest konieczność posiadania tylko jednego „plastiku” zamiast kilku i jednocześnie brak jakichkolwiek prowizji przy płatnościach realizowanych w walucie rachunku walutowego. Minusy? Nie do każdej waluty otworzysz odpowiednie konto, a w takiej sytuacji płatności nie są już tak korzystne.
Osoby lubiące nowinki mogą sięgnąć po rozwiązania fintechów takich jak Curve czy Revolut i również cieszyć się niskimi kosztami przewalutowania.
A może e-kantor? Płatność kartą w sieci może wyjść taniej
Gdy masz już konto walutowe, musisz je jakoś zasilić. Opcja przyniesienia gotówki do oddziału banku jest bardzo droga i trudna do zrealizowania, bowiem tylko niektóre oddziały przyjmują walutę obcą, a jeśli nawet – to i tak tylko najbardziej popularną, np. euro czy dolary amerykańskie. Możesz też oczywiście przelać walutę z konta prowadzonego w PLN, tyle że wtedy musisz liczyć się z wysokimi bankowymi spreadami, a i sam przelew walutowy (poza SEPA w EUR) do tanich nie należy.
Co więc pozostaje? Niektóre instytucje, np. ING Bank Śląski, mBank, Citi Handlowy czy Santander, udostępniają swoim klientom specjalne kantory internetowe, w których – po zalogowaniu do swojej bankowości elektronicznej – możesz wymienić walutę po niezłym kursie i zasilić konto walutowe.
Bywa jednak, że oferta kantorów bankowych ograniczona jest do najpopularniejszych walut, a sam kurs – choć niższy niż w typowym kantorze stacjonarnym – wcale znowu nie tak korzystny jak np. kurs międzybankowy czy stosowany przez organizacje kartowe.
W takiej sytuacji warto przejrzeć ofertę pozabankowych kantorów internetowych. Gwarantują one nie tylko większą wygodę i bezpieczeństwo, ale przede wszystkim lepsze kursy. Dzięki nim, w każdym miejscu i czasie, dosłownie w kilka minut można kupić lub sprzedać niemal dowolną walutę – i to na naprawdę atrakcyjnych warunkach.
W niektórych kantorach zapłacisz kartą, ale…
Kantor wymiany walut to miejsce kojarzące się przede wszystkim z gotówką i w najbliższej przyszłości zapewne diametralnie się to nie zmieni. Co prawda w kolejnych punktach pojawia się możliwość płacenia kartą, niemniej na klienta czyhają wysokie prowizje, co sprawia, że może i jest to rozwiązanie wygodne, ale z pewnością nie tanie.
Zatem jeżeli zależy Ci na korzystnej wymianie walut, przygotuj gotówkę i dopiero z plikiem banknotów udaj się do kantoru. Płatność kartą lepiej zostawić sobie już na zagraniczny wyjazd; jeśli zaopatrzysz się w kartę z korzystnymi przewalutowaniami lub z usługą wielowalutowości, unikniesz wysokich kosztów związanych z transakcjami bezgotówkowymi, a środki na koncie możesz zapewnić sobie po atrakcyjnych kursach w kantorach internetowych.
