W Chinach kilka lat temu dokonała się istna – nomen omen – rewolucja, jeśli chodzi o sposoby płatności. Gotówka odeszła niemal do lamusa, a w codziennym obrocie królują smartfony, jednak nie popularne u nas płatności z portfelami elektronicznymi typu Apple Pay czy Google Pay, a z wykorzystaniem kodów QR.
O to, jak płacić w Chinach, zapytaliśmy Pawła Cholewę, który studiował w tym kraju, i podzielił się z nami swoimi doświadczeniami.
Jak Paweł Cholewa przygotował się do wyjazdu? Przede wszystkim gotówkę wymienił jeszcze w Polsce; w Chinach można skorzystać z kantoru na lotnisku, po przylocie, ale poza tym takie punkty nie są często spotykane, więc z wymianą waluty może być problem. Dodatkowo Paweł wziął ze sobą polskie karty płatnicze oraz kartę Revoluta.
Jak obcokrajowcy mogą płacić w Chinach?
Nie da się ukryć, że dla obcokrajowca płacenie w Chinach jest dość trudne, przynajmniej na początku. Przede wszystkim trzeba nastawić się, że popularne u nas metody płatności takie jak karta płatnicza i portfele mobilne (Google Pay, Apple Pay) w Chinach nie zdadzą egzaminu.
Europejska karta płatnicza może się przydać, ale nie warto na nią specjalnie liczyć. Karty, nawet chińskie, są rzadko używane. Jest wysoce prawdopodobne, że kartą nie zapłacisz w restauracji, a w mniejszych lokalach czy punktach handlowo-usługowych – w ogóle możesz o tym zapomnieć.
W Chinach nie działają też płatności telefonem w naszym rozumieniu – czyli że przykładamy telefon do terminala i płacimy. Większość chińskich telefonów produkowanych na tamtejszy rynek nie miała nawet montowanych anten NFC, więc skorzystanie z tej technologii było fizycznie niemożliwe.
Dla bezpieczeństwa pozostaje gotówka. Można ją pozyskać w kantorze w Polsce lub ewentualnie w Chinach, aczkolwiek kantory są bardzo rzadkie i najczęściej usytuowane tylko na lotniskach.
Płatności gotówkowe w Chinach
Tyle że w ostatnich latach użycie gotówki zostało diametralnie ograniczone, może być więc tak, że sprzedawca nie przyjmie fizycznego pieniądza lub będzie miał problem, aby wydać Ci resztę. Paweł Cholewa przyznaje, że widok żebraka z karteczką z kodem QR zamiast kubeczka na monety to nie jest w Chinach rzadki widok. Starsze osoby skanujące kody swoimi smartfonami – też nie.
Trzeba też zdawać sobie sprawę, że płacenie większych kwot w chińskich banknotach jest po prostu niewygodne; juany nie występują w wysokich nominałach, więc zapłacenie za coś drogiego oznacza konieczność posiadania przy sobie dużej gotówki. Dosłownie.
Z drugiej strony gotówka pozostaje legalnym środkiem płatniczym i teoretycznie nikt nie może odmówić przyjęcia banknotów. Co ciekawe, nawet władze chińskie zaczęły zdawać sobie sprawę z tego, że ogromna przewaga płatności za pomocą kodów QR może stanowić problem dla osób mniej obeznanych z technologiami mobilnymi i uruchomiły akcję społeczną przypominającą o tym, że sprzedawca musi przyjmować także gotówkę.
Karty płatnicze (Visa, Mastercard i UnionPay)
A jak wygląda płatność kartami? Na wstępie trzeba zaznaczyć, że organizacje Visa i Mastercard nie działają w Chinach, a chińscy obywatele mogą korzystać jedynie z krajowego operatora kartowego, czyli Union Pay. Jednak, jak już wspominaliśmy, w Chinach płacenie kartą nie jest popularne. Przykładowo, Paweł Cholewa ani razu nie spotkał się z sytuacją, aby mógł zapłacić kartą w restauracji.
Zachodnie karty (Visa czy Mastercard) w Chinach są akceptowane w niezbyt licznych punktach, takich jak hotele czy lotniska. Poza tymi miejscami dużym problemem może być znalezienie terminalu, który akceptowałby płatność europejską kartą.
Kody QR do płatności
Najczęściej do płatności używane są aplikacje Alipay i WeChat. Ta forma rozliczeń cieszy się ogromną popularnością. W kawiarniach, na stoiskach na targu, w knajpkach i barach wystawiona jest po prostu zalaminowana kartka z kodem QR, z jednej strony dla WeChat, z drugiej – dla Alipay. Skanuje się kod, przez aplikację zatwierdza się operację – i gotowe.
Brzmi prosto, ale niestety dla turystów takie nie jest. Jeszcze do niedawna do WeChata w ogóle nie można było dodawać zachodnich kart, a jedynie chińskie, wydawane oczywiście do konta w chińskim banku. Ostatnio na szczęście to się zmieniło, ale i tak wiąże się ze sporą liczbą ograniczeń.
Bez dużej przesady można powiedzieć, że życie online dzieje się w Chinach na WeChat i Alipay. Instalując jedną lub drugą aplikację, otrzymujemy dostęp do przeróżnych podserwisów, za pomocą których można wynająć rower, zamówić taksówkę, jedzenie, bilety na samolot, pociąg i od razu je opłacić, najwygodniej też opłaca się rachunki za prąd czy wodę, pakiety zdrowotne, bilety do kina. Innymi słowy, niemal wszystko jest w WeChat lub Alipay i, jak stwierdza Paweł Cholewa, wystarczy jedna z tych dwóch popularnych aplikacji, żeby wygodnie funkcjonować w Chinach.
Konto bankowe w Chinach
Jeśli zamierzasz być w Chinach więcej niż kilka tygodni, prawdopodobnie najlepiej będzie, gdy otworzysz konto w tamtejszym w banku – to bardzo ułatwi Ci życie, przede wszystkim przy płatnościach w aplikacji. Jak to wygląda w praktyce?
Jak otworzyć konto w Chinach?
Aby to zrobić, należy mieć wizę biznesową lub studencką. Na wizę turystyczną nie można założyć konta. Sam proces otwierania rachunku trwa maksymalnie godzinę, ale, co ciekawe, trzeba wybrać sobie chińskie imię.
Jeśli masz jakąś sprawę do załatwienia w placówce, pamiętaj o tym, żeby zawsze wziąć ze sobą kartę płatniczą – bez tego nie zostaniesz obsłużony, ponieważ karta służy też jako rodzaj identyfikatora.
Karta płatnicza wydawana jest na 10 lat. Transakcje wykonywane wirtualnie zatwierdzane są 6-cyfrowym kodem PIN, używanym zamiast znanych nam kodów CVC/CVV.
Co ciekawe, korzystanie z konta w Chinach nie jest tak proste jak w Polsce, gdzie mamy do czynienia z całkiem dobrymi serwisami bankowymi i aplikacjami mobilnymi. Wysłanie zwykłego przelewu jest tak żmudne i skomplikowane, że lepiej skorzystać z transferu przez WeChat – co też zresztą Chińczycy czynią.
Wypłaty z bankomatów
Bankomaty są częste i znalezienie ich nie stanowi problemu. Jeśli chodzi o wypłaty gotówki, Paweł Cholewa radzi korzystać z Revoluta, który bez problemu działa w chińskich maszynach. Warto mieścić się w limitach Revoluta. Dobrze jest też sprawdzić uprzednio w Internecie, z których maszyn można pobrać pieniądze bez prowizji.
Ten komunikator internetowy i jednocześnie portal społecznościowy urósł w ciągu kilku lat do prawdziwie wszechstronnej aplikacji. Obecnie poza funkcją komunikatora jest przede wszystkim aplikacją służącą do płatności, zakupów i korzystania z innych serwisów oferujących przeróżne usługi, od wynajęcia hulajnogi elektrycznej po kupno biletu samolotowego i opłatę rachunków.
Jak płacić z aplikacją WeChat?
W 2023 r. pojawiła się wreszcie w WeChacie możliwość podpinania zagranicznych kart; wcześniej można było powiązać konto w aplikacji jedynie z chińskimi kartami, co wiązało się z założeniem konta w Chinach – a to, jak już wiemy, nie dla wszystkich było możliwe.
W celu założenia konta na WeChat i podpięcia polskich kart płatniczych trzeba podać wszystkie dane z paszportu i zeskanować go. Konto potwierdzone i aktywowane jest do 24 godzin.
Ale uwaga: europejską kartą nie możesz transferować pieniędzy do innych osób, jedynie do firm. A że w przypadku streetfoodów czy innych małych sklepików często płaci się na prywatne konto sprzedawcy, płatność polską kartą może nie przejść.
Przez WeChata można też przesłać pieniądze innym osobom, np. znajomym – oczywiście nie z polskiej karty. Jest to bardzo popularny w Chinach sposób na zrobienie prezentu.
Wszystkie transakcje wykonane przez WeChat widoczne są w historii w aplikacji, dodatkowo otrzymujesz powiadomienia push, zawsze więc wiesz, co się dzieje na Twoim koncie.
Alipay
Alipay to system płatności elektronicznych, utworzony w 2003 r. przez chińską grupę Alibaba. Obecnie jest największą platformą płatności mobilnych na świecie.
Jak płacić z aplikacją Alipay?
Skorzystanie z Alipay nie jest trudne. Po zainstalowaniu aplikacji i zarejestrowaniu się (po okazaniu paszportu i zrobieniu sobie selfie) wyrabiasz sobie tzw. tour card – wirtualną kartę płatniczą. Możesz ją doładowywać z polskiej karty płatniczej lub np. Revoluta.
W Alipay znajdziesz po pierwsze funkcję „skanowanie”, której używasz, gdy chcesz zeskanować kod sprzedawcy, po drugie – funkcję „zapłać”, czyli generator Twojego kodu, który pokazujesz sprzedawcy, gdy on pobiera należność od Ciebie.
Po zeskanowaniu kodu na Twoim telefonie wyświetlą się informacje o kwocie wykonywanej transakcji, przewalutowaniu oraz przedmiocie zakupu, możesz więc wszystko zweryfikować przed płatnością. Transakcję należy potwierdzić swoim hasłem do aplikacji.
Podsumowanie: jak płacić w Chinach?
Wybierając się do Chin, pamiętaj o kilku wskazówkach:
-
Warto wymienić gotówkę jeszcze w Polsce, już na dzień dobry, ewentualnie na lotnisku w Chinach – potem będzie to dużym problemem.
-
Kartą można zapłacić niemal wyłącznie w tych miejscach, w których można spotkać sporo przybyszów z zagranicy, np. w hotelach. Jednak w restauracjach, nawet tych lepszych, prawdopodobnie płatność kartą będzie stanowiła duży problem lub w ogóle nie będzie możliwa. Jeszcze gorzej będzie w przypadku płatności na niższe kwoty na straganach, w knajpkach itp.
-
Jeśli planujesz przebywać w Chinach dłużej niż kilka dni, rozważ skorzystanie z aplikacji WeChat albo Alipay. Obecnie można już dodać do nich europejskie karty i płacić za pomocą kodów QR. Niemniej, są poważne ograniczenia, np. z nie-chińskiej karty nie wolno wykonać transferu na konto prywatne (a jedynie firmowe). Jeśli więc sprzedawca pobiera płatność na swoje konto osobiste, zapłata za usługę czy towar raczej się nie uda.
-
Weź ze sobą kartę Revoluta. Można ją podpiąć do WeChat albo Alipay, poza tym bardzo przyda się przy wypłatach z bankomatu.
-
Jeżeli Twój pobyt w Chinach będzie trwał kilka miesięcy, bo np. jedziesz tam na studia, najwygodniej będzie założyć tam konto w chińskim banku. Z chińską kartą płatniczą nie będziesz miał już żadnych problemów, aby płacić przez WeChat lub Alipay. Uwaga: ta opcja dostępna jest tylko dla przybyszów z wizą studencką lub pracowniczą, ale już nie turystyczną.
-
Gotówka wciąż jest w Chinach obowiązującym środkiem płatności – nawet jeśli sprzedawca będzie się krzywił, ostatecznie ma obowiązek ją przyjąć.
