Oświadczenie FATCA – przeczytaj, nim bank zablokuje Ci konto!

Co polscy obywatele mają wspólnego z FATCA?

Polska znalazła się w gronie państw, które zgodziły się wspomóc amerykańską administrację skarbową, a to oznacza, że nasze instytucje finansowe – banki i domy maklerskie, fundusze inwestycyjne czy zakłady ubezpieczeniowe – zobligowane zostały do współpracy z amerykańską skarbówką (odpowiednią ustawę znajdziesz tutaj).

Poza Polską porozumienie z USA podpisało lub wkrótce podpisze także kilkadziesiąt innych krajów, m.in. Wielka Brytania, Niemcy, Włochy, Francja, Rosja, Szwajcaria, Finlandia, Norwegia, Australia, Nowa Zelandia, Singapur, Słowacja, Czechy, Węgry, Brazylia, Chile i RPA. Umowy zawierane były dwustronnie, z uwzględnieniem przepisów obowiązujących w danym kraju, np. prawa o ochronie danych osobowych.

W jaki sposób USA tak łatwo porozumiały się z kilkudziesięcioma państwami? Otóż instytucje finansowe z kraju, który nie podpisałby umowy FATCA (oraz osoby, które uzyskiwałyby dochód ze Stanów za pośrednictwem tych instytucji), zostałyby obłożone 30-procentowym podatkiem od przychodów uzyskanych ze źródeł w Stanach Zjednoczonych. Oprócz „kija” jest również i „marchewka”: umowa jest obustronna, tak więc np. polski fiskus będzie otrzymał z USA informacje skarbowe o polskich obywatelach posiadających konta w amerykańskich bankach.

Kto powinien złożyć oświadczenie FATCA?

Obowiązkiem złożenia oświadczenia objęci są wszyscy klienci polskich instytucji finansowych, którzy w tzw. okresie przejściowym, tj. od 1 lipca 2014 r. do 30 listopada 2015 r., założyli rachunki takie jak:

• konto oszczędnościowo-rozliczeniowe,
• konto oszczędnościowe,
• lokata,
• konto w kantorach walutowych,
• konto firmowe,
• rachunek karty kredytowej,
• konto powiernicze,
• rachunek maklerski;
• subrejestr w Towarzystwie Funduszy Inwestycyjnych (TFI). Ważne! Osoby, które nabyły fundusze w okresie przejściowym, a nie są już obecnie aktywnymi uczestnikami, również powinny złożyć oświadczenie.

Kiedy należy złożyć oświadczenie FATCA?

Oświadczenie FATCA składają zarówno klienci indywidualni, jak i prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, wspólnicy spółek cywilnych oraz instytucje. Osoby czy firmy, które zakładały rachunek finansowy po 30 listopada 2015 r., już we wniosku o otwarcie nowego konta podpisały oświadczenie o rezydencji podatkowej, więc teraz konieczność złożenia kolejnego oświadczenia FATCA ich nie obowiązuje.

Jak złożyć oświadczenie FATCA i co należy w nim podać?

Oświadczenie możesz złożyć przez internet, listownie, za pomocą infolinii lub osobiście w placówce banku. W razie wątpliwości warto skontaktować się ze swoim bankiem; konsultanci pomogą Ci przejść cały proces krok po kroku.

W oświadczeniu powinieneś podać dane takie jak:

• imię i nazwisko,
• PESEL,
• numer i serię dokumentu tożsamości,
• obywatelstwo,
• kraj urodzenia,
• numer telefonu i adres zamieszkania.

Jeżeli dane te ulegną zmianie (np. numer telefonu), klient zobowiązany jest powiadomić o tym swój bank. Ponadto w oświadczeniu należy m.in. zaznaczyć, czy jest się wyłącznie polskim podatnikiem i nie ma się obowiązku rozliczania się z podatków w USA, a także czy posiada się amerykańskie obywatelstwo.

Przykładowe oświadczenie FATCA i CRS

Źródło: strona ING Bank Śląski.

Konsekwencje niezłożenia lub złożenia fałszywego oświadczenia FATCA

W sytuacji, gdy spóźnisz się z dostarczeniem oświadczenia, bank ma obowiązek zablokować Twój rachunek najdalej w ciągu 3 dni od upływu ostatecznego terminu (30 listopada). Dotyczy to co do zasady wszystkich rachunków firmowych, a także kont indywidualnych, ale tylko w sytuacji, gdy zgromadzone na nich środki przekraczają 50 tys. dol.

Twoje konto zostanie odblokowane najpóźniej po 3 dniach od momentu, w którym złożysz oświadczenie w banku.

Jakie dane będą przekazywane do urzędu skarbowego Stanów Zjednoczonych?

Za rezydenta podatkowego USA uznaje się osobę fizyczną, która posiada amerykańskie obywatelstwo, ma prawo do stałego pobytu w Stanach w dowolnym okresie (na podstawie tzw. Zielonej Karty), wybrała amerykańską rezydencję podatkową dla celów podatkowych lub przebywała w Stanach Zjednoczonych przez min. 31 dni w ciągu roku podatkowego (przy czym łączna liczba tych dni w ciągu bieżącego roku i dwóch poprzednich lat kalendarzowych musi wynosić min. 183 dni).

Rezydentem podatkowym są również podmioty takie jak: spółki osobowe, kapitałowe lub trusty, np. notowane na amerykańskiej giełdzie, zwolnione z podatku na podstawie przepisów USA, należące do amerykańskiej administracji stanowej lub federalnej itp.

Dane osób uznanych za amerykańskich podatników, które będą przekazywane amerykańskiej administracji skarbowej przez instytucje finansowe to: imię i nazwisko, adres, amerykański numer identyfikacji podatkowej (TIN), numery rachunków finansowych, suma sald na rachunkach finansowych wyrażona w USD, a także kwota wypłaconych przez bank odsetek.

Podsumowanie: Nie daj się zaskoczyć!

Żyjemy w globalnej wiosce i coraz częściej stykamy się z ustawodawstwem nie tylko własnego, ale i obcych państw. Oświadczenie FATCA jest tego dobrym przykładem: mimo że zdecydowana większość z nas nie ma nic wspólnego z amerykańską skarbówką, a chyba żaden polski bank nie prowadzi działalności w USA, zmuszeni jesteśmy, na mocy międzynarodowego porozumienia Polski i Stanów Zjednoczonych, do ujawnienia swoich danych.

Dobre relacje z sojusznikami mają swoją cenę (i to wymierną: eksperci szacują, że weryfikacja klientów może kosztować polski sektor finansowy nawet do 50 mln zł). Ale poza groźbą obłożenia dużym podatkiem ewentualnych dochodów pochodzących z USA (podatek w wysokości aż 30%) Amerykanie zaproponowali Polsce udzielanie informacji o polskich obywatelach korzystających z amerykańskich banków, z czego może skorzystać nasz fiskus.

Być może to lepiej dla nas wszystkich, że relacje podatkowe staną się bardziej przejrzyste? A może powinna jednak istnieć przestrzeń, w której urzędnicy nie kontrolują stanu naszego posiadania? Jak sądzicie?

My, jako klienci banków i innych instytucji finansowych, nie mamy wyjścia: jeśli chcemy korzystać z naszych rachunków, musimy podpisać oświadczenie FATCA (o ile do tej pory tego nie zrobiliśmy).