Portfel kryptowalut – jak działa i który wybrać?

• Czym jest portfel kryptowalut i do czego służy?
• Dodatkowe zabezpieczenie portfela kryptowalut
• Portfele kryptowalut – podstawowe rodzaje i ich działanie
• Portfele sprzętowe i inne metody przechowywania wielu krypto jednocześnie
• Jak założyć portfel kryptowalut?
• Podsumowanie

Początkujący inwestorzy traktują kryptogiełdy jako miejsce nie tylko do handlowania, ale również przechowywania wirtualnych aktywów. To duży błąd, bo o ile giełdy faktycznie pozwalają tanio i wygodnie wymieniać kryptowaluty, tak w tej drugiej roli sprawdzają się już średnio. O tym, dlaczego tak jest, dowiesz się z osobnego artykułu, w którym wyjaśniliśmy, jak wygląda bezpieczne przechowywanie kryptowalut. W tym miejscu ograniczymy się jedynie do przypomnienia, że w odróżnieniu od giełdy portfel krypto daje Ci pełną kontrolę nad posiadanymi aktywami i wiąże się z mniejszym ryzykiem ich utraty.

Z powyższych względów kryptowaluty powinieneś przechowywać na giełdzie tak krótko, jak tylko to możliwe. Jeśli kupujesz je z myślą o średnim lub długim horyzoncie inwestycyjnym, lepiej zaopatrz się w odpowiedni portfel kryptowalutowy.

Czym jest portfel kryptowalut i do czego służy?

Na wstępie wyjaśnijmy, że pisząc o trzymaniu kryptowalut na giełdzie lub zewnętrznym portfelu, zastosowaliśmy pewne uproszczenie. Jest ono popularne, bo oddaje istotę sprawy bez zagłębiania się w jej niełatwe aspekty techniczne. Żeby jednak lepiej zrozumieć specyfikę i działanie portfeli na kryptowaluty, powinieneś przyjrzeć się tym aspektom nieco bliżej.

Musisz wiedzieć, że bitcoiny, litecoiny, etery i inne cyfrowe aktywa nigdy nie opuszczają swoich sieci blockchain, a co za tym idzie, nigdy nie są „fizycznie” przesyłane do osobnego systemu giełdy czy portfela. Do kryptowalut przypisane są jednak klucze prywatne, które pozwalają uzyskać do nich dostęp i np. przenieść je na inny adres w sieci. Oznacza to, że każdy, kto zna dany klucz prywatny, może korzystać z przypisanych do niego aktywów. Z tego też względu, gdy mówimy o przechowywaniu kryptowalut, w rzeczywistości mamy na myśli przechowywanie kluczy prywatnych.

Portfel do kryptowalut jest miejscem przechowywania nie tyle aktywów cyfrowych, co powiązanych z nimi kluczy prywatnych. Zwykle ma postać aplikacji online lub fizycznego urządzenia, które współpracuje z komputerem. W obydwu przypadkach pozwala również dokonywać wysyłania oraz odbierania krypto.

Natomiast same klucze prywatne nie są niczym innym jak długimi, losowymi ciągami cyfr i znaków. Ich zapamiętanie jest praktycznie niemożliwe, dlatego zapisuje się je na specjalnych portfelach. Takie hasła możesz trzymać również np. na zwykłych kartkach papieru (mówimy wówczas o paperwallecie, czyli portfelu papierowym), co uważa się za rozwiązanie bezpieczne, ale zarazem niezbyt wygodne. Ponieważ klucze są skomplikowanymi ciągami znaków, sporo trudności może przysporzyć samo ich zapisanie i późniejsze każdorazowe wykorzystanie.

Każdy, kto zna klucz prywatny, ma pełny dostęp do przypisanych do niego kryptowalut. Jest niezbędny, by móc wykonywać transakcje kryptowalutowe, dlatego jego utrata zwykle oznacza jednocześnie utratę posiadanych krypto.

Dodatkowe zabezpieczenie portfela kryptowalut

Jeśli zapomnisz hasła do konta bankowego lub zgubisz kartę płatniczą, problem dość łatwo rozwiążesz z pomocą banku. W przypadku trudności z dostaniem się do kryptowalut zgromadzonych na portfelu sprawa wydaje się być bardziej skomplikowana, bo przecież nie możesz tutaj liczyć na pomoc żadnej instytucji. Miej jednak na uwadze, że wiele portfeli kryptowalut (głównie tych będących fizycznymi urządzeniami) korzysta z dodatkowego zabezpieczenia w postaci tzw. seed. Na czym ono polega?

Wspomniany seed to zbiór słów angielskich, które występują w określonej kolejności i pozwalają m.in. odzyskać dostęp do utraconego portfela kryptowalutowego. Uściślając, jeśli Twój komputer lub dysk twardy z kluczami prywatnymi ulegnie awarii albo ktoś ukradnie Twój fizyczny portfel sprzętowy, to znając frazy dostępu, nadal możesz dostać się do swoich kryptowalut. W tej sytuacji wystarczy kupić nowy portfel lub od nowa zainstalować potrzebne oprogramowanie, a następnie, przy pierwszym uruchomieniu aplikacji, wpisać przypisany do portfela seed, który umożliwi odzyskanie bitcoinów bądź innych kryptowalut.

Seed to hasło do portfela i jednocześnie jego kopia zapasowa. Dopóki masz do niego wyłączny dostęp, możesz swobodnie i bezpiecznie korzystać ze swoich kryptowalut.

Portfele kryptowalut – podstawowe rodzaje i ich działanie

Kryptowaluty istnieją już od dobrych kilku lat, więc zdążyły doczekać się sporej liczby metod przechowywania. W ramach podstawowego podziału każdą z nich możemy zaklasyfikować jako portfel zimny (cold wallet) lub portfel gorący (hot wallet). Czym różnią się te rozwiązania?

Zimne portfele na kryptowaluty działają w trybie offline, co oznacza, że są odcięte od sieci i tym samym charakteryzują się wysokim bezpieczeństwem. Zaliczamy do nich paperwallety oraz portfele sprzętowe, czyli urządzenia firmy Ledger czy Trezor, które przypominają pendrivy i łączą się z komputerem poprzez USB. Fizyczne portfele są wygodniejsze w użytkowaniu, ale wiążą się z kilkusetzłotowym wydatkiem, dlatego wybierają je głównie inwestorzy, którzy lokują w krypto nieco większe kwoty.

Hot wallety, czyli portfele gorące, przez cały czas pracują w trybie online. Sprawia to, że są mniej odporne na ataki hakerskie i kradzieże, ale zarazem zapewniają większą wygodę użytkowania niż portfele sprzętowe czy paperwallety. Ze względu na niższy poziom bezpieczeństwa lepiej przechowywać na nich tylko niewielkie sumy.

Co ważne, istnieje kilka odmian portfeli online. Mamy wersje mobilne na telefony oraz desktopowe, które występują w wersji lekkiej oraz pełnej (wiąże się ona z pobraniem całej historii transakcji z sieci blockchain) i są instalowane na komputerze. Istnieją również aplikacje przeglądarkowe, z którymi możesz łączyć się swobodnie z dowolnego komputera. Poszczególne rozwiązania mogą być przeznaczone tylko dla jednej konkretnej kryptowaluty lub wielu różnych aktywów cyfrowych. Niezależnie jednak, o którym portfelu online mowa, dostęp do przechowywanych kluczy prywatnych zwykle jest chroniony ustalonym hasłem i ewentualnie loginem. Niektóre rozwiązania mobilne umożliwiają też logowanie biometryczne, przy wykorzystaniu czytnika linii papilarnych lub skanu twarzy.

Portfele sprzętowe i inne metody przechowywania wielu krypto jednocześnie

Dużym ułatwieniem byłoby korzystanie z portfela, który pozwala swobodnie przechowywać każdą cyfrową walutę. Sęk w tym, że taki nie istnieje i prawdopodobnie jeszcze długo nie powstanie. Odpowiada za to fakt, że poszczególne rodzaje kryptowalut działają nieco inaczej i mają osobny, autonomiczny system.

Z drugiej strony, nie musisz mieć osobnego portfela do każdej kryptowaluty. Dostępne są hot i cold wallety, na których możesz trzymać setki, a nawet tysiące różnych wirtualnych aktywów. Do najpopularniejszych z nich możemy zaliczyć m.in:

• Exodus (desktopowy i mobilny),
• Atomic Wallet (desktopowy i mobilny),
• Coinomi (desktopowy i mobilny),
• Enjin (mobilny),
• Ledger Nano S (sprzętowy),
• Trezor (sprzętowy).

Wymienione portfele różnią się pod względem możliwych do przechowywania kryptowalut, sposobu logowania czy dostępnych funkcji dodatkowych. Żeby wybrać najlepsze dla siebie rozwiązanie, odwiedź stronę twórców lub producentów i zapoznaj się z funkcjonalnością poszczególnych portfeli.

Jeśli chcesz zainwestować wyłącznie w bitcoina, to w tym wypadku masz do wyboru największą liczbę opcji przechowywania. Najważniejsza kryptowaluta jest obsługiwana przez każdy uniwersalny portfel, a także szereg innych rozwiązań, przeznaczonych wyłącznie dla niej. Znane portfele bitcoin to m.in. Wasabi, Green Adress, Wirex czy Bitcoin Core.

Portfele sprzętowe Ledger i Trezor

Najwyższe bezpieczeństwo przechowywania kryptowalut, obok paperwalletów, zapewniają portfele sprzętowe. Ich rynek zdominowały dwie wielkie firmy, Ledger i Trezor, które oferują  kilka modeli swoich urządzeń. Te ostatnie różnią się przede wszystkim ceną, obsługiwanymi kryptowalutami czy materiałem wykonania (zwykle jest to stal lub plastik).

Urządzenia Trezor i Ledger mają wiele wspólnych cech. Obsługują ponad 1000 kryptowalut, w tym wszystkie tokeny ERC20 w sieci ethereum, a przy tym mają niewielkie ekrany LCD i po dwa przyciski, które służą do zarządzania interfejsem ich oprogramowania. Poza tym są kompatybilne zarówno z komputerami, jak i smartfonami z systemem Android oraz macOS.

Trezor jest firmą starszą niż Ledger i tym samym ma nieco bardziej ugruntowaną pozycję rynkową, jednak obydwaj producenci oferują równie dobry sprzęt, który jest łatwy i wygodny w obsłudze. Ich produkty są też w dość podobnych cenach (za urządzenia Trezor zapłacisz od ok. 70 do ponad 200 EUR, natomiast za najtańszy i najpopularniejszy model konkurencji, czyli Ledger Nano S , ok. 70-80 EUR, a w promocji 50-60 EUR). Wybierając opcję dla siebie, skup się zatem głównie na swoich potrzebach i funkcjonalności poszczególnych modeli.

Jak założyć portfel kryptowalut?

Skoro istnieją różne typy portfeli kryptowalutowych, to siłą rzeczy nie ma również jednego sposobu na ich założenie. W przypadku hot walletów sprawę rozwiązuje zwykle instalacja odpowiedniego oprogramowania, a następnie ustawienie danych dostępowych. W zależności od rodzaju portfela online, będziesz logował się do niego np. przez aplikację mobilną, rozszerzenie przeglądarki lub program na komputerze. Poszczególne rozwiązania wyglądają nieco inaczej, dlatego chcąc założyć konkretny portfel, najlepiej stosować się do wskazówek wyświetlanych na jego oficjalnej stronie lub w aplikacji.

W przypadku portfeli sprzętowych, procedurę rozpoczynasz od konfiguracji urządzenia. Jeśli jest nim np. portfel Ledger (zamówisz go bezpiecznie tutaj ), to w pierwszym kroku musisz podłączyć je do komputera przez kabel USB, a następnie ustawić kod PIN, który będziesz wprowadzał każdorazowo przy logowaniu się do portfela. Podczas pierwszego uruchomienia Ledger wygeneruje 24 losowe wyrazy angielskie, które musisz zapisać w wyświetlanej kolejności. Będzie to Twoje hasło do portfela, dzięki któremu zachowasz do niego dostęp nawet w przypadku utraty urządzenia. Nie wpisujesz go jednak za każdym razem, gdy chcesz otworzyć swój kryptoportfel – do logowania wystarczy sam PIN.

By móc korzystać z Ledgera, musisz jeszcze zainstalować odpowiednią aplikację z oficjalnej strony producenta. Oprogramowanie Ledger Live uruchamiasz każdorazowo, gdy podłączasz portfel do komputera i chcesz wykonać na nim jakąś operację, np. sprawdzić saldo czy przesłać kryptowaluty.

Jeśli chodzi o założenie portfela papierowego, to działania ograniczają się do wygenerowania i zapisania klucza prywatnego. Aby go pozyskać, możesz wejść np. na stronę: bitaddress.org, na której dostępny jest otwartoźródłowy generator oparty na JavaScript. Klucz możesz wygenerować przy wyłączonym Internecie, ale miej na uwadze, że i to nie zapewnia 100% bezpieczeństwa. Nigdy nie masz pewności, że komputer nie jest zainfekowany, dlatego pobranie i trzymanie klucza na dysku, a nawet samo jego wydrukowanie (wystarczy, że drukarka działała w trybie online), wiąże się z minimalnym ryzykiem utraty danych.

Podsumowanie

Żaden portfel kryptowalut nie zapewnia pełnej ochrony, ale miej na uwadze, że środki na koncie bankowym czy akcje na rachunku maklerskim też nigdy nie są w 100% bezpieczne. Duży wpływ na poziom bezpieczeństwa przechowywanych aktywów mają Twoje zachowania, czyli m.in. to, jak obchodzisz się z hasłami dostępu i czy zachowujesz wszelkie środki ostrożności podczas korzystania z komputera oraz Internetu.

Faktem jest jednak, że w przypadku kryptowalut kluczowe znaczenie ma wybór sposobu ich przechowywania. Dlatego też, chcąc zainwestować w nie sporą kwotę na dłuższy termin, lepiej zdecyduj się na jeden z portfeli sprzętowych, który zapewni Ci najwyższy poziom bezpieczeństwa i jednocześnie dużą wygodę użytkowania. Jeśli natomiast zamierzasz ulokować w krypto niewielką sumę, a przy tym jeszcze nie wiesz, czy chcesz w ogóle na dłużej zostać na tym rynku, to wybór jednego z bezpłatnych portfeli online nie będzie złym rozwiązaniem.