Konto bankowe dla obcokrajowca

• Więcej zachodu z założeniem konta
• Poukrywane informacje
• Bariera językowa
• Inne procedury dla rezydentów i nierezydentów
• Praktyczne wskazówki, jak otworzyć konto dla cudzoziemca
• Ułatwienia dla uchodźców z Ukrainy / Банківський рахунок для біженців з України
• Konto dla obcokrajowca bez karty pobytu i zameldowania
• Konto firmowe dla obcokrajowca
• Czy obcokrajowiec może założyć konto w polskim banku? Tak, ale musi się uzbroić w cierpliwość

Cudzoziemiec, który zamierza założyć w Polsce konto osobiste, często natrafia na znaczne utrudnienia. Zobaczmy więc, z jakimi problemami musi zmierzyć się najczęściej.

Więcej zachodu z założeniem konta

Obecnie możemy otworzyć rachunek bankowy nie tylko w oddziale, lecz również przez Internet, infolinię, a nawet aplikację mobilną – jednak ułatwienia te nie dotyczą cudzoziemców. W wielu bankach próba wypełnienia formularza online przez obcokrajowca kończy się niepowodzeniem – system odrzuca taki wniosek. W nielicznych instytucjach wypełnienie wniosku o konto bankowe drogą elektroniczną jest co prawda możliwe, jednak podpisanie umowy wymaga już wizyty w oddziale. Ponadto żaden z polskich banków nie wysyła kart za granicę - ani pocztą, ani za pośrednictwem kuriera. Jest to znaczne utrudnienie zwłaszcza dla nierezydentów. Aby wejść w posiadanie "plastiku", muszą we wniosku podać polski adres korespondencyjny (pod który trafi przesyłka), a następnie pofatygować się do Polski po odbiór karty.

Poukrywane informacje

Zasady otwierania rachunków osobistych dla cudzoziemców określają wewnętrzne regulacje danej instytucji finansowej. Niestety, bardzo często te wytyczne są poukrywane na stronach internetowych banków (lub też bank w ogóle nie udostępnia takich informacji). Praktyka pokazuje, że niekiedy nawet szeregowi pracownicy zatrudnieni w oddziałach banku nie znają procedur obowiązujących w takich przypadkach. W efekcie obcokrajowiec, który chce uzyskać takie dane, jest skazany na kontakt z infolinią lub przeszukiwanie anglo- lub rosyjskojęzycznej wersji strony. Często bezskutecznie, ponieważ zamieszczone na niej treści sprowadzają się do ogólnikowej charakterystyki kont osobistych, a podstawowe dokumenty (regulamin, umowa, taryfa opłat i prowizji) nie są przetłumaczone na język obcy.

Bariera językowa

Warto zauważyć, że obowiązujące w polskich bankach procedury zmuszają cudzoziemców do częstych kontaktów z pracownikami tych instytucji. Aby uzyskać informację, jak otworzyć konto osobiste, obcokrajowiec musi porozmawiać z konsultantem; aby podpisać umowę - powinien porozumieć się z pracownikiem oddziału. Nie zawsze jest to proste, jeżeli cudzoziemiec kiepsko mówi po polsku, a doradca klienta nie zna żadnego obcego języka.

Teoretycznie banki nie muszą ułatwiać cudzoziemcom życia – w regulaminie wszystkich działających w naszym kraju instytucji bankowych widnieje zapis, że w relacjach banku z posiadaczem rachunku obowiązującym językiem jest język polski. Niemniej przeprowadzone przez firmę Idea Expert badania wykazały, że przynajmniej część banków próbuje zadbać o komfort obcojęzycznych klientów i w swoich placówkach naziemnych wprowadza obsługę w języku obcym. Niestety, takie oddziały znajdują się tylko w dużych aglomeracjach, w przypadku mniejszych miejscowości obcokrajowcom często nie pozostaje nic innego, jak przyjść do banku w towarzystwie tłumacza.

Inne procedury dla rezydentów i nierezydentów

Jak już wspomnieliśmy, niemal wszystkie polskie banki deklarują możliwość otworzenia rachunku dla cudzoziemca. Jednak o ile większość z nich jest skłonna założyć konto rezydentowi (a więc osobie fizycznej mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski), o tyle osoby, które posiadają miejsce zamieszkania za granicą (czyli tzw. nierezydenci), w niektórych bankach muszą liczyć się z odmową. Muszą też przedstawić znacznie więcej dokumentów - przy czym niemal każdy bank ma w tym zakresie swoje własne wymagania, które na dodatek ciężko jest ustalić.

Z reguły nierezydent jest proszony o okazanie dokumentów potwierdzających legalny pobyt w Polsce oraz umożliwiających weryfikację tożsamości. W zależności od instytucji może być to dowód osobisty kraju pochodzenia (identity card), prawo jazdy, oświadczenie o miejscu zamieszkania oraz wiza pobytowa. W niektórych bankach do potwierdzenia legalności pobytu wystarczy zaświadczenie o statusie studenta z polskiej uczelni wyższej lub zaświadczenie o odbywaniu kursu językowego na uczelni lub w szkole policealnej.

W przypadku nierezydentów, którzy nie posiadają karty pobytu, często wymagany jest jeszcze jeden dokument, czyli Certyfikat Rezydencji Podatkowej. Jest to zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych, wydane przez właściwy urząd skarbowy. Posiadanie certyfikatu rezydencji podatkowej pozwala podmiotom uniknąć podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy prowadzą interesy zarówno w kraju, jak i zagranicą.

Trzeba jednak uczciwie przyznać, że w ostatnim czasie coraz więcej banków otwiera się na cudzoziemców i dostrzega tkwiący w nich potencjał. Przykładowo, Credit Agricole przygotowało dla cudzoziemców formularz zawierający szczegółowy spis wszystkich dokumentów wymaganych przy zakładaniu ROR-u (do tego sporządzony w 4 wersjach językowych z podziałem na klientów pochodzących z EOG i mieszkańców spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego). Zdecydowanie warto pochwalić bank za tę inicjatywę ułatwiającą cudzoziemcom życie, niemniej liczba dokumentów, których bank może zażądać od obcokrajowca, jest dość przytłaczająca.

Ciekawe udogodnienie dla obcokrajowców - rezydentów zaproponował też Bank Millennium. W tej instytucji cudzoziemiec może zawrzeć umowę za pośrednictwem kuriera i nie musi tracić czasu na wizytę w placówce.

Praktyczne wskazówki, jak otworzyć konto dla cudzoziemca

Aby uniknąć kilkukrotnej wizyty w oddziale i skrócić czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosku, warto przyjść do banku z kompletem dokumentów. Dlatego zanim zjawisz się w placówce, skontaktuj się wcześniej z infolinią i dokładnie opisz swoją sytuację. Podaj nazwę dokumentu uprawniającego Cię do przebywania w Polsce (wiza, karta stałego lub czasowego pobytu, Karta Polaka) i scharakteryzuj swój status (rezydent, nierezydent, obywatel Unii Europejskiej, obywatel państwa nienależącego do UE, uchodźca z Ukrainy). Następnie poproś wyjaśnienie następujących kwestii:

• jakie dokumenty będą konieczne, abyś mógł otworzyć konto?
• czy bank będzie wymagał od Ciebie numeru PESEL?
• czy w rejonie, w którym przebywasz, funkcjonuje placówka obsługująca klientów w języku angielskim (ewentualnie ukraińskim, rosyjskim, francuskim lub niemieckim)?
• czy bank udostępnia wersję systemu transakcyjnego w języku obcym?
• czy jako obcokrajowiec będziesz miał dostęp do wszystkich usług dodatkowych powiązanych z kontem (produktów oszczędnościowych, kredytów, debetu w rachunku itp.).

Tab. Dokumenty wymagane podczas otwierania konta w wybranych bankach podczas standardowej procedury (nie dotyczy rachunków otwieranych dla uchodźców z Ukrainy). Opracowanie własne na podstawie odpowiedzi przesłanych przez banki. Podane informacje mogą ulec zmianie.

Ułatwienia dla uchodźców z Ukrainy / Банківський рахунок для біженців з України

W odpowiedzi na rosyjską agresję na Ukrainę i masowy napływ uchodźców do Polski wiele polskich banków  znacznie uprościło proces otwierania kont dla klientów zza wschodniej granicy. Szkoda jednak, że tradycyjnie każda z tych instytucji uczyniła to w oparciu o własne zasady. W efekcie uchodźcy nieznający naszego języka i próbujący się odnaleźć w obcych realiach mogą poczuć się mocno zdezorientowani.

Konto dla obcokrajowca bez karty pobytu i zameldowania

Aktualnie na liście banków, które nie wymagają od ukraińskich klientów udokumentowania adresu zamieszkania oraz uzyskiwania dochodów w Polsce, znajdują się następujące instytucje: Alior Bank, PKO BP, Santander Bank Polska, ING Bank Śląski oraz BNP Paribas. Także Bank Pekao i Citi Handlowy deklarują, że aby założyć rachunek osobisty, wystarczy przyjść do oddziału z ważnym paszportem.

Dokładne informacje na temat oferty bankowej dla uchodźców zamieściliśmy w artykule "Najlepsze konta bankowe dla Ukraińców: rekomendowane rachunki i wymagane dokumenty".

Konto firmowe dla obcokrajowca

Procedura założenia konta biznesowego przez obcokrajowca zależy głównie od tego, czy jego firma jest zarejestrowana w Polsce czy za granicą. Kolejnym branym pod uwagę przez bank aspektem jest forma prawna przedsiębiorstwa (JDG, spółka cywilna). W każdym z tych przypadków bank może wymagać nieco innych dokumentów.

Najłatwiej będą mieli ci cudzoziemcy, którzy zarejestrowali firmę w Polsce. Analogicznie jak klienci indywidualni zostaną poproszeni o dokumenty weryfikujące ich tożsamość oraz potwierdzające legalność pobytu. Natomiast obcokrajowcy prowadzący działalność gospodarczą w innym kraju dodatkowo będą musieli udowodnić, że ich firma faktycznie istnieje, przedstawiając dokument będący odpowiednikiem polskiego CEiDG lub KRS-u. Zaświadczenie musi być przetłumaczone na język polski przez polskiego tłumacza przysięgłego i opatrzone klauzulą apostille. Tłumaczenie może zostać również wykonane za granicą, jednak zgodność takiego tłumaczenia z oryginałem musi być poświadczona przez odpowiednie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub konsularne RP.

Czy obcokrajowiec może założyć konto w polskim banku? Tak, ale musi się uzbroić w cierpliwość

Dla wielu przebywających w Polsce cudzoziemców posiadanie rachunku w polskim banku jest nie tyle kwestią wygody, co wręcz koniecznością - większość pracodawców woli dziś przelewać wynagrodzenie na konto pracownika, niż wypłacać mu pensję w gotówce (podobnie jest z wypłatą stypendium). Niestety nawet legalnie zarobkujący w Polsce obcokrajowcy często mają problemy z otwarciem konta – banki szczególnie niechętnie traktują klientów, którzy nie są obywatelami Unii Europejskiej i nie posiadają statusu rezydenta.

W opinii wielu cudzoziemców wnioskujących o rachunek w polskim banku najbardziej uciążliwy jest brak jednolitej procedury obowiązującej w takich przypadkach - każdy bank otwiera konto dla obcokrajowca w oparciu o własne kryteria, a dotarcie do tych wytycznych wcale nie jest proste. Być może jednak rosnąca liczba cudzoziemców w Polsce wymusi na bankach ujednolicenie zasad i poprawi mocno kulejącą komunikację z obcojęzycznym klientem. Czy banki otworzą się szerzej na obcokrajowców? Przykład Ukraińców pokazuje, że jest to możliwe.