Kto stoi w miejscu, ten się cofa – to znane powiedzenie można odnieść także do produkcji rolnej, która wymaga nieustannych nakładów inwestycyjnych. Często, ze względu na specyfikę działalności rolniczej, konieczne jest też pozyskanie finansowania na bieżącą działalność gospodarstwa rolnego. Przeczytaj, na co zwracać uwagę, oceniając ofertę banków dla rolników.
Z tekstu dowiesz się:
- Na co mogą być wykorzystane kredyty dla rolników?
- Co wyróżnia atrakcyjny kredyt gotówkowy dla rolnika?
- Jakie są zasady udzielania kredytów dla rolników?
Prowadzenie gospodarstwa rolnego wiąże się ze specyficznymi potrzebami i dużą dozą niepewności co do rezultatu podjętych działań, np. ze względu na pogodę, zmianę koniunktury na światowych rynkach. Bywa, że bieżące dochody nie pozwalają na sfinansowanie wszystkich wydatków niezbędnych dla kontynuowania produkcji rolnej. Stąd kredyt gotówkowy dla rolnika musi być elastyczny, uwzględniać możliwość wystąpienia klęsk żywiołowych i konieczność finansowania działalności rolniczej przez określony czas, zależnie od długości cyklu produkcyjnego.
Zastanówmy się więc, na co może być wykorzystany kredyt rolniczy i jak ocenić jego atrakcyjność.
Na co mogą być przeznaczone kredyty dla rolników?
Odpowiedź na to pytanie uzależniona jest od oferty konkretnego banku. Część z nich traktuje rolników jak każdego innego przedsiębiorcę i proponuje im „zwykły” kredyt gotówkowy, ale są i takie, np. BNP Paribas, Credit Agricole czy Santander Bank Polska, które przygotowały specjalne propozycje dla rolników. Przeznaczenie kredytu może być określone ogólnie lub bardzo precyzyjnie, co przekłada się na konieczność zapewnienia odpowiedniego wkładu własnego, okres i wysokość finansowania.
Najważniejsze cele, na które możesz przeznaczyć kredyt rolniczy to:
- finansowanie bieżących zakupów środków do produkcji rolnej,
- zakup urządzeń do produkcji rolnej, maszyn i środków transportu,
- kupno nieruchomości (w tym zakup gruntów rolnych) lub stada podstawowego,
- zakup, budowa lub modernizacja budynków gospodarczych,
- refinansowanie zaciągniętych wcześniej kredytów lub poniesionych już nakładów inwestycyjnych,
- inwestycje w odnawialne źródła energii, np. instalacje fotowoltaiczne czy biogazownie.
Powinieneś też wiedzieć, tak na wszelki wypadek, o tzw. kredycie klęskowym na wznowienie produkcji rolnej po klęsce żywiołowej. Udzielają go na preferencyjnych warunkach banki, które podpisały umowę o współpracy z Agencją Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa (ARiMR).
Może przydać Ci się także informacja o pożyczkach udzielanych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Mogą je otrzymać rolnicy prowadzący gospodarstwo rodzinne realizujący przedsięwzięcia rozwijające obszary wiejskie poprzez działania innowacyjne, np. w zakresie produkcji, hodowli czy przetwórstwa rolno-spożywczego.
Kredyty obrotowe i inwestycyjne
Finansowanie udzielane rolnikom można ogólnie podzielić na dwie grupy: kredyty obrotowe (na bieżące potrzeby) i inwestycyjne (na rozwój). Pierwsze z nich rządzą się podobnymi zasadami jak limity w rachunku dla osób indywidualnych. Kredytobiorca otrzymuje do swojej dyspozycji określoną pulę środków, z której może korzystać w miarę potrzeb, samodzielnie decyduje kiedy i na co wyda pieniądze. Na ogół każdy wpływ pomniejsza zadłużenie i tym samym odnawia wysokość limitu do wykorzystania. Od banku zależy wysokość opłat za udostępnienie takiego kredytu, comiesięczną gotowość przekazania pieniędzy oraz oprocentowanie wykorzystanych środków.
Kredyt inwestycyjny liczony jest przynajmniej w dziesiątkach tysięcy złotych i zasady jego udzielania są bardziej skomplikowane. Kredytodawcy często określają, na co konkretnie muszą być wydane pieniądze (np. na zakup gospodarstwa rolnego, budowę / modernizację budynków inwentarskich, kupno stada podstawowego / maszyn) i od tego uzależniają wysokość wymaganego wkładu własnego (przeważnie 10-20 proc.), okres kredytowania oraz maksymalna kwota finansowania. Zależnie od przeznaczenia środków banki informują o możliwości odroczenia rozpoczęcia spłaty kredytu (karencji) nawet do 18 miesięcy lub o dopasowaniu harmonogramu spłaty rat do cyklu produkcyjnego, niekiedy możliwa jest jednorazowa spłata kapitału po jego zakończeniu.
Co wyróżnia atrakcyjny kredyt gotówkowy dla rolnika?
Produkcja rolna uzależniona jest od pór roku, cyklu produkcyjnego, wahań koniunktury, zjawisk przyrodniczych i wielu innych czynników, na które kredytobiorca często nie ma wpływu. Nie można więc po prostu skopiować rozwiązań kredytowych przygotowanych dla innych grup klientów i tylko ładnie je „opakować” marketingowo, by przekonać do nich rolników. Jeśli należysz do tej grupy zawodowej i rozglądasz się za kredytem dla swojego gospodarstwa rolnego, zwróć uwagę nie tylko na to, ile wynosi Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) i jaki jest całkowity koszt kredytu, ale zapytaj także doradcę kredytowego także o wszelkie kwestie organizacyjne. Ważne są formalności związane z udzieleniem finansowania (po co masz tracić czas na zgromadzenie wielu zaświadczeń, skoro w innym banku nie są one wymagane i możesz wszystko załatwić online), możliwości renegocjowania jego warunków w przypadku pojawienia się niespodziewanych okoliczności (np. gradobicie, susza, powódź, choroba zwierząt), a także wymagane przez bank zabezpieczenia (np. ustanowienie hipoteki, ubezpieczenie gospodarstwa / upraw od zdarzeń losowych, konieczność wykupienia przez Ciebie ubezpieczenia na życie).
Krótko mówiąc, atrakcyjny kredyt gotówkowy dla rolnika powinien być tani, z formalnościami ograniczonymi do minimum (nawet jeśli chodzi o sfinansowanie wieloletnich inwestycji) i z możliwością dopasowania jego warunków do sytuacji nadzwyczajnych.
Zasady udzielania kredytów dla rolników
Podstawowe zasady rozpatrywania wniosków kredytowych składanych przez rolników nie różnią się od tych pochodzących od innych kredytobiorców. W każdym przypadku decyzja podejmowana jest indywidualnie po zbadaniu zdolności kredytowej starającego się o kredyt. Bank musi bowiem ocenić, czy dochody i wydatki kredytobiorcy pozwolą mu na płacenie comiesięcznych rat i jakie jest ryzyko, że pieniądze nie zostaną zwrócone w terminie.
Nie bez znaczenia jest też wiarygodność kredytowa klienta, którą kredytodawca określa, patrząc na historię spłaty jego dotychczasowych zobowiązań zapisaną w rejestrach Biura Informacji Kredytowej (BIK).
Ustalając Twoją zdolność kredytową, bank zapyta Cię o wszelkie dochody generowane przez Twoje gospodarstwo rolne, zarówno te wynikające z wystawionych faktur, jak i związane z różnego rodzaju dopłatami. Niekiedy po stronie dochodów uwzględniane są też prognozowane zyski z upraw czy hodowli. Nadal w użyciu jest też tzw. hektar przeliczeniowy, czyli umowna jednostka kalkulacyjna stworzona w celu obliczania podstawy wymiaru podatku rolnego, która uwzględnia powierzchnię użytków rolnych danego gospodarstwa rolnego i klasę jego gruntów.
Wnioskując o kredyt gotówkowy dla rolników, zostaniesz poproszony nie tylko o dowód osobisty, ale i decyzję urzędu gminy ustalającą wymiar podatku rolnego oraz numer NIP. Możliwe jest, że bank poprosi również o zaświadczenie o braku zaległości podatkowych oraz wobec KRUS, a przy zobowiązaniach na większe kwoty, także o inne dokumenty. W wielu przypadkach konieczne będzie ustanowienie zabezpieczenia hipotecznego na całym gospodarstwie rolnym lub cesja polisy ubezpieczeniowej kupowanych na kredyt maszyn czy urządzeń na kredytodawcę.
Kredyt rolniczy dopasowany do potrzeb
Najważniejsze, by zobowiązanie, które zamierzasz zaciągnąć było dopasowane do Twoich możliwości i potrzeb. Wskazane jest więc korzystanie z ofert banków posiadających specjalne, preferencyjne kredyty dla rolników, przeszkolonych do ich obsługi doradców kredytowych i doświadczenie we współpracy z instytucjami oferującymi wsparcie dla rolnictwa, np. w postaci gwarancji, dopłat, ubezpieczeń. Nawiązując współpracę z takim kredytodawcą, możesz liczyć na jego większą elastyczność i zrozumienie kłopotów ze spłatą zobowiązania, gdyby wynikały one z obiektywnych, niezależnych od Ciebie przyczyn.