Na wstępie warto podkreślić, że shortowanie jest strategią inwestycyjną przeznaczoną przede wszystkim dla inwestorów krótkoterminowych. Odpowiada za to m.in. fakt, że spadki cen akcji i innych aktywów zwykle mają dynamiczny i krótkotrwały charakter. Poza tym sama specyfika wielu instrumentów finansowych, które umożliwiają shortowanie, czyni je mało opłacalnymi lub wręcz niemożliwymi do zastosowania w perspektywie długoterminowej.
Na czym polega gra na spadki?
Osobom mniej zaznajomionym z tematem wydaje się, że jeśli ktoś osiągnął zysk na akcjach, obligacjach, złocie czy innych instrumentach, to musiał je najpierw nabyć, a następnie sprzedać po wyższej cenie, zarabiając na różnicy kursowej. Tymczasem w praktyce, dzięki rozwojowi rynków finansowych i pojawieniu się nowych narzędzi inwestycyjnych, zarabiać można także na spadkach cen rozmaitych aktywów.
Gra na spadki to strategia inwestycyjna wybierana przez osoby, które oczekują spadku notowań danego instrumentu finansowego. W większości przypadków polega ona na tym, że inwestorzy najpierw sprzedają akcje lub inne aktywa (zajmują na nich pozycję krótką), a później je odkupują, zamykając w ten sposób pozycję na rynku. Jeśli odkupią dany instrument po cenie niższej od ceny zakupu, osiągną zysk, a jeśli po wyższej – poniosą stratę.
Warto zauważyć, że choć shortowanie jest domeną spekulantów, to jednak korzystają z niego także ci, którzy chcieliby zabezpieczyć się przed zniżkowymi ruchami cen określonych instrumentów. Inaczej mówiąc, jeśli posiadasz np. złoto fizyczne i przewidujesz, że w najbliższym czasie kruszec straci na wartości, to zamiast sprzedawać swoje sztabki lub monety bulionowe, możesz otworzyć pozycję krótką na kontraktach na złoto. W tej sytuacji zyski wygenerowane przez kontrakty zrekompensują wirtualną stratę, wynikającą ze spadku wartości fizycznego złota.
Granie na spadki na giełdzie papierów wartościowych – krótka sprzedaż i klasyczne instrumenty pochodne
W przeszłości shortowano głównie akcje spółek, jednak obecnie jest ono możliwe w przypadku praktycznie dowolnych instrumentów finansowych (także tych niebędących papierami wartościowymi). Największe możliwości dają w tym zakresie kontrakty CFD, niemniej najpierw skupmy się na innych rozwiązaniach, oferowanych przez tradycyjne giełdy papierów wartościowych i giełdy terminowe.
Aby móc grać na spadki na GPW, trzeba posiadać odpowiedni rachunek inwestycyjny i ewentualnie złożyć dyspozycję rozszerzającą usługę maklerską o możliwość korzystania z instrumentów pochodnych i/lub tzw. krótkiej sprzedaży (nie wszystkie polskie domy maklerskie oferują takie rozwiązanie). Natomiast chcąc shortować w ten sposób instrumenty z innych giełd, należy otworzyć konto w zagranicznym domu maklerskim o zasięgu międzynarodowym – polskie instytucje nie oferują bowiem zagranicznych kontraktów futures czy opcji.
Ranking rachunków maklerskich - kwiecień 2024
Po roku może pojawić się opłata w wysokości 10 EUR; można jej jednak łatwo uniknąć, wykonując min. 1 transakcję w ciągu roku / jeśli na koncie nie ma środków / jeśli są kupione dowolne akcje
- 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR (minimalna wartość zlecenia to 10 zł)
- 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
XTB nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych. Takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów. W przypadku handlu kontraktami CFD za pośrednictwem XTB koszty transakcyjne są już zawarte w spreadzie i nie jest pobierana dodatkowa prowizja; dla kontraktów na WIG20 standardowy spread wynosi ok. 2 pipsy.
W razie braku dokonania transakcji w ciągu 365 dni pojawi się opłata w wysokości 9 zł miesięcznie (lub ewentualnie 3 EUR bądź 3 USD). Nie zostanie ona naliczona, jeśli we wskazanym okresie miałeś otwarte pozycje lub też wykonałeś transakcję po upływie 365 dni a przed momentem pobrania opłaty.
TMS nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych. Takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów. W przypadku handlu kontraktami CFD za pośrednictwem TMS koszty transakcyjne są już zawarte w spreadzie i nie jest pobierana dodatkowa prowizja.
Krótka sprzedaż papierów wartościowych
Podstawową, choć mało popularną wśród polskich inwestorów indywidualnych, metodą shortowania jest tzw. krótka sprzedaż papierów wartościowych. W przypadku GPW może ona obejmować wskazane przez giełdę instrumenty, czyli przede wszystkim akcje z WIG20 i inne papiery spełniające ustalone kryteria.
Niezależnie od tego, jakie aktywa chciałbyś shortować, schemat działania co do zasady będzie taki sam. W tym wypadku pożyczasz wybrane akcje, płacąc za to ustaloną prowizję, i od razu je sprzedajesz, za co otrzymujesz określoną cenę (cały proces jest realizowany z poziomu rachunku maklerskiego). Natomiast chcąc zakończyć taką inwestycję, będziesz musiał odkupić pierwotnie sprzedane akcje. W tej sytuacji Twoim zyskiem (lub stratą) będzie różnica pomiędzy kwotą naliczoną na początku inwestycji a kosztami pożyczenia i późniejszego odkupienia walorów.
Kontrakty terminowe i opcje
Do shortowania na giełdach częściej wykorzystywane są instrumenty pochodne. Otwierając rachunek w polskim domu maklerskim, możesz grać na spadki za pomocą kontraktów walutowych, indeksowych czy akcyjnych, a także opcji na indeks WIG20. Takie pochodne instrumenty giełdowe pozwalają na handel z dźwignią finansową i co do zasady wiążą się z koniecznością wpłacenia oraz utrzymywania odpowiedniego depozytu zabezpieczającego.
Kontrakty terminowe i opcje są niezależnie notowanymi na giełdzie instrumentami, jednak ich wartość jest ściśle powiązana z aktywami, na które zostały wystawione. Chcąc zatem grać na spadki np. indeksu największych polskich spółek, musisz zająć pozycję krótką na kontrakcie futures na WIG20. W tym przypadku otwarcie pozycji następuje poprzez sprzedaż kontraktu, a zamknięcie poprzez jego zakup lub wykonanie w dniu wygaśnięcia.
Więcej na temat działania instrumentów pochodnych przeczytasz w osobnych tekstach poświęconych kontraktom terminowym i opcjom.
ETF-y typu short
Na złej koniunkturze giełdowej można zarabiać także z pomocą funduszy typu ETF. Na polskiej GPW jest ich wciąż jedynie nieco ponad 10, w tym tylko jeden, który generuje zyski w przypadku spadków na giełdzie (konkretniej: spadku wartości indeksu WIG20). Plusem takich produktów jest fakt, że wiążą się z niewielkimi stałymi opłatami za zarządzanie, dzięki czemu sprawdzają się również przy inwestowaniu z dłuższym horyzontem czasowym. Minusem, przynajmniej tych polskich, jest natomiast stosunkowo niska płynność i brak idealnego odwzorowania ruchów cenowych naśladowanego aktywa.
Co ważne, w odróżnieniu od wspomnianych sposobów grania na spadki, w tym przypadku inwestycja ma tradycyjny przebieg i przypomina choćby inwestowanie w akcje. Uściślając, rozpoczyna ją zakup ETF-a typu short, a kończy jego sprzedaż. Bierze się to stąd, że wartość takiego instrumentu rośnie wraz ze spadkiem ceny aktywa, które odwzorowuje, i spada wraz z jego wzrostem.
Granie na spadki – kryptowaluty, surowce, waluty i inne aktywa shortowane z pomocą CFD
Jak wspomniano, shortować można także aktywa, które nie są notowane na giełdach papierów wartościowych. Mowa tu przede wszystkim o parach walutowych, kryptowalutach, surowcach czy towarach. W przypadku części tego typu instrumentów można skorzystać z opcji czy kontraktów terminowych, jednak popularniejszym rozwiązaniem są tzw. kontrakty CFD, czyli kontrakty na różnice kursowe.
Kontrakty na różnice, czyli zakłady z brokerem
Kontrakty CFD, podobnie jak futuresy, pozwalają na handel z dźwignią finansową i wymagają wniesienia oraz utrzymywania depozytu zabezpieczającego. Korzystając z nich, z łatwością możesz zająć pozycję krótką lub długą, angażując kapitał odpowiadający zaledwie ułamkowi jej rzeczywistej wartości.
Otwarcie pozycji krótkiej na CFD następuje wraz ze sprzedażą kontraktu, a zamknięcie poprzez jego zakup. W odróżnieniu od kontraktów futures, w tym przypadku wszelkie transakcje zawierasz zwykle z brokerem prowadzącym Twój rachunek inwestycyjny lub ewentualnie z tzw. dostawcą płynności, do którego przesyłane są Twoje zlecenia. W tej sytuacji w pewnym sensie zakładasz się z daną instytucją o to, w którym kierunku podąży cena określonego instrumentu finansowego.
Kontrakty CFD różnią się od futuresów m.in. naliczaniem punktów swapowych, brakiem wygasania czy wielkością dźwigni (więcej o tym i o samych CFDs przeczytasz tutaj). Różnica polega też na tym, że broker prowadzący rachunek oferuje najczęściej co najmniej kilkaset, a zwykle od kilku do nawet kilkunastu tysięcy, CFDs na aktywa z rozmaitych rynków. Oznacza to, że z poziomu jednego konta inwestycyjnego możesz grać na spadki i wzrosty wielu instrumentów z różnych klas aktywów (w tym także akcji i indeksów giełdowych).
Ranking brokerów forex i CFD - kwiecień 2024
spread w czasie trwania sesji europejskiej
Spread w czasie trwania sesji europejskiej
Spread w czasie trwania sesji europejskiej
Dlaczego zarabianie na spadkach jest tak trudne?
Patrząc od strony technicznej, granie na spadki nie jest trudne i nie różni się zbytnio od tradycyjnego inwestowania, nastawionego na wzrosty kursów. Co innego z samym zarabianiem na shortowaniu. Z wielu względów jest ono trudne w przypadku każdego rynku, i to nawet dla doświadczonych traderów.
Jednym z powodów, dla których wiele osób traci na shortach, jest brak cierpliwości i jednocześnie niedocenianie szaleństwa inwestorów. Trzeba pamiętać, że trend wzrostowy na danym instrumencie może trwać naprawdę długo i wynieść go do zaskakująco wysokich poziomów. Można zatem dobrze wytypować przewartościowany instrument i przewidzieć zbliżającą się korektę, ale jednocześnie ponieść dotkliwą stratę, np. przez zbyt wczesne otwarcie pozycji krótkiej lub przedwczesne jej zamknięcie podczas nadspodziewanie silnych wzrostów w fazie manii.
Wysokie ryzyko grania na spadki bierze się również stąd, że opiera się ono na wykorzystaniu instrumentów z dźwignią, głównie futuresów i CFDs. Gdy kurs aktywa, na które zostały wystawione, spadnie choćby o kilka procent, to na rachunku pojawia się kilkudziesięcioprocentowa wirtualna strata, która może wymusić uzupełnienie depozytu lub skłonić do zamknięcia pozycji w obawie przed pogłębieniem się straty. Poza tym kontrakty CFD często wiążą się z ponoszeniem stałych kosztów (punkty swapowe), które są relatywnie małe, ale przy dłuższym utrzymywaniu pozycji mogą istotnie pogorszyć wynik inwestycji.
Grając na spadki trzeba też pamiętać, że kurs danego instrumentu może spaść maksymalnie do zera, ale jego potencjalny wzrost jest już teoretycznie nieograniczony. Oznacza to tym samym, że nieograniczona jest również ewentualna strata pozycji krótkiej. Biorąc pod uwagę ten fakt oraz poruszone wcześniej kwestie, nikt nie powinien mieć wątpliwości, że shortowanie nie jest dla każdego. Jeśli natomiast uważasz, że może sprawdzić się w Twoim przypadku, to najpierw koniecznie zadbaj o dobre przygotowanie merytoryczne i wybór korzystnego rachunku inwestycyjnego.
- Spis treści
- Wstęp
- Na czym polega gra na spadki?
- Granie na spadki na giełdzie papierów wartościowych – krótka sprzedaż i klasyczne instrumenty pochodne
- Granie na spadki – kryptowaluty, surowce, waluty i inne aktywa shortowane z pomocą CFD
- Kontrakty na różnice, czyli zakłady z brokerem
- Dlaczego zarabianie na spadkach jest tak trudne?
Komentarze
(1)Początkującym zdecydowanie odradzam zabawy w shortowanie. Większość inwestuje ze zbyt dużym lewerem i nie docenia entuzjazmu rynku. Kilka 'niespodziewanych" pchnięć kursu w górę i konto zostaje wyczyszczone
Odpowiedz