Liczne statystyki pokazują, że w długim terminie najlepsze efekty, rozumiane jako najwyższe średnie stopy zwrotu z inwestycji, przynoszą akcje giełdowe. Zdarzają się jednak lata, w których generują one kilkunasto-, a nawet kilkudziesięcioprocentowe straty. Już samo to sugeruje, że warto poszerzyć swój portfel o inne aktywa inwestycyjne. O które i w jakich proporcjach?
Co to jest portfel inwestycyjny i dlaczego warto go mieć?
Dla porządku wyjaśnijmy, że portfel inwestycyjny to nic innego, jak zbiór rozmaitych aktywów, które mają przynosić korzyści finansowe, wynikające np. ze wzrostu ich wartości lub wypłaty odsetek. Mogą to być akcje, obligacje, lokaty, ale też waluty, kryptowaluty, metale szlachetne czy nieruchomości.
Wspomniane aktywa mają postać fizyczną lub zdematerializowaną i różnią się od siebie przede wszystkim poziomem ryzyka, potencjałem zysku oraz łatwością spieniężenia. Wiele z nich z założenia jest przeznaczonych do inwestowania krótko- lub długoterminowego, a do tego inaczej reaguje np. na informacje płynące z gospodarek, zmiany sytuacji geopolitycznej czy decyzje NBP i innych banków centralnych.
Powyższe kwestie powodują, że trzymanie całego kapitału w jednej klasie aktywów, np. w akcjach, jest ryzykowne lub nieefektywne, a najczęściej jedno i drugie.
Znaczenie dywersyfikacji portfela inwestycyjnego
Jak widać, rozsądnym rozwiązaniem jest dywersyfikacja portfela, czyli podzielenie posiadanego kapitału na kilka klas aktywów. Część środków można przeznaczyć na bezpieczne instrumenty, np. obligacje skarbowe i lokaty, inne na bardziej ryzykowne, takie jak akcje lub kryptowaluty, a jeszcze inne na aktywa fizyczne, typu złoto czy nieruchomości. Umiejętne kształtowanie portfela inwestycyjnego pozwoli osiągnąć zadowalające zyski przy niskiej zmienności i ograniczonym ryzyku utraty środków.
Warto zauważyć, że dywersyfikacja może polegać na inwestowaniu w różne aktywa z jednego lub kilku krajów. W dzisiejszych, dynamicznie zmieniających się czasach, rozsądnym rozwiązaniem jest wybór tej drugiej opcji.
Dywersyfikacja geograficzna pozwala częściowo uchronić się przed ryzykiem geopolitycznym, polityczno-gospodarczym czy innymi nieprzewidzianymi wydarzeniami, które mają istotne znaczenie tylko dla określonego państwa lub regionu. W tej sytuacji np. spadki cen akcji spółek z kraju podatnego na oddziaływanie niekorzystnych czynników mogą być rekompensowane wzrostami wycen walorów z bezpieczniejszego, stabilniejszego rynku.
Jak zbudować portfel inwestycyjny? Pierwsze kroki inwestora
Istnieją pewne modelowe portfele inwestycyjne, ale zanim zastosujesz któryś z nich, powinieneś zastanowić się nad swoimi preferencjami i oczekiwaniami finansowymi.
Aby zbudować odpowiedni dla siebie portfel, musisz odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
-
Jaki cel mają realizować podejmowane inwestycje: maksymalizować zysk w określonym czasie, zabezpieczać początkowy kapitał, a może zapewniać systematyczne przychody?
-
Na jaki okres możesz ulokować środki?
-
Jak duże wahania wartości portfela jesteś w stanie zaakceptować?
-
Jaka jest Twoja znajomość poszczególnych rynków i aktywów inwestycyjnych?
-
Co może się wydarzyć na różnych rynkach w kolejnych miesiącach i latach?
-
W jakiej znajdujesz się sytuacji majątkowej i finansowej?
Określenie powyższych kwestii umożliwia dobór aktywów, które pomogą uzyskać portfel o pożądanym poziomie ryzyka i potencjalnej stopy zwrotu. Co więcej, dzięki temu zapobiegniesz sytuacji, w której ze względu np. na pilne duże wydatki musiałbyś pośpiesznie, na niekorzystnych warunkach, spieniężyć część swoich inwestycji.
Przykładowe portfele inwestycyjne
Aktywa i ich udziały w koszyku możesz dobierać w całkowicie dowolny sposób, przy czym w tym kontekście warto kierować się radami doświadczonych inwestorów oraz wskazówkami płynącymi z teorii rynków finansowych. Pomocne będą zwłaszcza przykładowe modelowe portfele inwestycyjne, które w mniejszym lub większym stopniu wykorzystują inwestorzy na całym świecie.
Portfel Grahama
Benjamin Graham, czyli ojciec „inwestowania w wartość” i mentor legendarnego Warrena Buffeta, jako pierwszy powszechnie znany inwestor zbudował trwałą strategię bazującą na różnych aktywach. Zaproponowana przez niego struktura portfela inwestycyjnego do dziś pozostaje najprostszą i jedną z najpopularniejszych – wśród osób skupiających się na inwestowaniu w papiery wartościowe.
W portfelu Grahama występują tylko dwa rodzaje aktywów: akcje i obligacje, przy czym ich udział może być różny, w zależności od potrzeb danego inwestora. W przypadku oczekiwania wyższych zysków, a jednocześnie przy akceptacji większego ryzyka, można dobrać do portfela 70-80% akcji, a pozostałą część środków przeznaczyć na obligacje. Natomiast chcąc uzyskać stosunkowo bezpieczny portfel inwestycyjny, należy ulokować w ryzykownych papierach nie więcej niż 10-20% kapitału.
Portfel Browne’a
Lata 70. XX wieku były okresem, w którym satysfakcjonujących zysków nie przyniosły ani akcje, ani obligacje. W tym czasie świetne wyniki osiągnęło za to złoto, co było efektem głównie zawieszenia wymienialności dolarów na ten kruszec i upadku systemu z Bretton Woods. W kolejnych latach metale szlachetne nie radziły sobie już tak dobrze, a do łask wrócił rynek akcji.
Zachowanie wspomnianych aktywów przewidział m.in. niejaki Harry Brown, inwestor i autor książek o inwestowaniu. Stworzył on również portfel inwestycyjny na „każdą okazję”, który powinien przynosić satysfakcjonujące wyniki niezależnie od koniunktury gospodarczej i poziomu inflacji. Jego zdaniem takiej charakterystyce odpowiada portfel składający się z czterech klas aktywów: akcji, obligacji, złota i gotówki, spośród których każda ma jednakowy, 25-procentowy udział.
Inne przykłady portfeli inwestycyjnych
Do koncepcji Harry’ego Browna nawiązuje inny znany portfel, utworzony przez Marca Fabera. Różni się on przede wszystkim zamianą gotówki na nieruchomości, a także doprecyzowaniem doboru akcji giełdowych. Jeśli chodzi o tę drugą kwestię, to według Fabera istotną część środków przeznaczonych na akcje warto zainwestować w walory z najtańszych rynków na świecie.
Na uwagę zasługuje też koncepcja, jaką przygotował analityk i doradca inwestycyjny Michael O’Higgins. Także i w tym przypadku w skład portfela inwestycyjnego wchodzą cztery klasy aktywów, przy czym dobór zaliczanych do nich instrumentów jest już bardziej zawężony.
Powyższe koncepcje pozwalają stworzyć efektywne portfele inwestycyjne, które podobnie jak portfel Browna powinny nieźle poradzić sobie w każdych warunkach.
Ranking rachunków maklerskich - Kwiecień 2024
Po roku może pojawić się opłata w wysokości 10 EUR; można jej jednak łatwo uniknąć, wykonując min. 1 transakcję w ciągu roku / jeśli na koncie nie ma środków / jeśli są kupione dowolne akcje
- 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR (minimalna wartość zlecenia to 10 zł)
- 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
XTB nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych. Takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów. W przypadku handlu kontraktami CFD za pośrednictwem XTB koszty transakcyjne są już zawarte w spreadzie i nie jest pobierana dodatkowa prowizja; dla kontraktów na WIG20 standardowy spread wynosi ok. 2 pipsy.
W razie braku dokonania transakcji w ciągu 365 dni pojawi się opłata w wysokości 9 zł miesięcznie (lub ewentualnie 3 EUR bądź 3 USD). Nie zostanie ona naliczona, jeśli we wskazanym okresie miałeś otwarte pozycje lub też wykonałeś transakcję po upływie 365 dni a przed momentem pobrania opłaty.
TMS nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych. Takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów. W przypadku handlu kontraktami CFD za pośrednictwem TMS koszty transakcyjne są już zawarte w spreadzie i nie jest pobierana dodatkowa prowizja.
Co jeszcze warto wiedzieć? Fundusze i zarządzanie portfelem inwestycyjnym
Należy podkreślić, że większość opisanych portfeli inwestycyjnych sprawdza się w długim okresie, czyli w horyzoncie inwestycyjnym sięgającym od kilkunastu do kilkudziesięciu lat. Co więcej, wymagają one stałego zarządzania, tzn. dopasowywania udziału poszczególnych klas aktywów adekwatnie do zmian ich wartości rynkowej. Inaczej mówiąc, zwykle co jakiś czas należy dokupować lub sprzedawać instrumenty z poszczególnych klas tak, aby utrzymywać ich pożądane proporcje.
Chcąc zbudować portfel na krótszy czas, np. kilkunastu miesięcy czy kilku lat, lepiej ograniczyć się do płynnych aktywów, np. akcji, krótkoterminowych obligacji i gotówki (zaawansowani mogą też grać na spadki z pomocą instrumentów pochodnych). Co istotne, podanych nazw instrumentów nie należy traktować dosłownie – akcje mogą być zastąpione przez ETF-y akcyjne, nieruchomości przez REIT-y, a gotówka przez lokatę terminową lub konto oszczędnościowe.
Jeśli nie wiesz, jak podzielić portfel inwestycyjny, nie jesteś skazany na przypadkowe działania czy ograniczenie się do jednej klasy aktywów. Możesz skorzystać z funduszy inwestycyjnych, w których o strukturze koszyka decydują eksperci rynków finansowych.
Nie zapominaj jednak, że fundusze wiążą się z opłatą za zarządzanie, a na dodatek nie rozwiązują w pełni problemu budowy portfela inwestycyjnego. W końcu na samym naszym rynku funkcjonuje kilkaset funduszy o różnym poziomie ryzyka i oczekiwanej stopie zwrotu. Także i w tym przypadku warto więc zadbać o wybór kilku odpowiednich ofert, uzyskując kombinację dopasowaną do swoich potrzeb i oczekiwań.
Komentarze
(9)Ciekawy tekst, ale dla mnie, małego żuczka z kwotą niespełna 100K, to chyba tylko portfel Grahama. Do inwestycji w złoto czy chwiejne waluty to trzeba mieć chyba więcej i na dodatek śledzić na bieżąco sytuację na rynku.
Odpowiedz
100k to już sensowna kwota. Nawet, jeśli tylko 5% chcesz trzymać w złocie, to daje 5000 zł. Spokojnie można za to kupić kilka ETF opartych na fizycznym złocie.
Odpowiedz
Złoto jest w tym roku na podobnym poziomie na jakim było 10 lat temu. Nie widzę sensu, aby kruszec stanowił aż 25% wszystkich aktywów. Poza tym w artykule brakuje wzmianki o portfelu standardowym, czyli 60/40.
Odpowiedz
W sumie to jest portfel grahama tylko po prostu o określonych proporcjach (fakt że dość popularnych). A złoto to w ogóle nie ma większego sensu. Ja bym nie trzymał w nim więcej niż 5-10% kapitału, ale to i tak tylko wtedy gdybym miał naprawdę duże oszczędności. Przy mniejszych kwotach to nawet szkoda czasu szukać chętnego na zakup monet czy sztabek
Odpowiedz
Złoto dobrze spisuje się w okresach deflacji, kiedy obligi mają mizerne kupony, kryzysu geopolitycznego oraz wysokiej inflacji. Osobiście preferuję podział części nieakcyjnej na dwie części, po połowie w obligi i w złoto.
Odpowiedz
Cześć. Mam pytanie o strukturę portfela pod kątem walut. Inwestuję w aktywa zagraniczne, więc mam ekspozycję na USD i EUR. Czy to wystarczy, czy dodatkowo trzymacie waluty na kontach lub lokatach, żeby mieć je zawsze pod ręką?
Odpowiedz
Trzymamy, trzymamy. Zawsze dobrze mieć dodatkowo 'gotówkę' w obcej walucie żeby móc korzystać z okazji inwestycyjnych. Swoją drogą wydaje się że teraz jest dobry moment na zakup euro i dolarów, bo PLN mocny
Odpowiedz
Po ile może być euro za pół roku lub za rok?
Odpowiedz
Dopuszczam możliwość że może być nawet po 4 zł o ile dalej będzie trwała hossa na akcja i pozytywny sentyment. Bezpieczniej jest jednak przyjąć że będzie to poziom 4,4-4,6 czyli raczej zbliżony do tego co mamy teraz
Odpowiedz