2 komentarze
Kryptowaluty są najmłodszą klasą aktywów, jaka doczekała się własnych ETF-ów, i chyba jedyną, która wzbudziła w tym kontekście tyle emocji. Nie powinno to dziwić, bo kryptoaktywa charakteryzują się dużym potencjałem zysku i zarazem wysokim ryzykiem inwestycyjnym. Przeanalizujmy zatem, jak działają ETF-y na bitcoina oraz inne kryptowaluty, i sprawdźmy, którymi z tych instrumentów warto się zainteresować.
Czym jest ETF na kryptowaluty? Definicja i mechanizm działania
ETF-y na kryptowaluty to notowane na giełdzie fundusze inwestycyjne, których rolą jest możliwie najdokładniej odwzorowywać ruchy cenowe określonej kryptowaluty lub koszyka wybranych kryptoaktywów. Funkcjonują one na zasadach bardzo zbliżonych do klasycznych ETF-ów na indeksy, akcje, obligacje czy surowce. Także są one zarządzane w sposób pasywny (za niewielką opłatą), a ich celem jest nie pokonać dany rynek, lecz osiągnąć zbliżony do niego wynik.
Fundusze kryptowalutowe emitują jednostki uczestnictwa, które podlegają codziennej wycenie na tradycyjnych giełdach papierów wartościowych. Są one wystandaryzowane i nadzorowane przez odpowiednie organy kontrolne, więc handel nimi wygląda praktycznie tak samo, jak w przypadku akcji. Wymaga on pośrednictwa zwykłego biura maklerskiego i korzystania z giełdowych zleceń kupna i sprzedaży.
Jak ETF naśladuje cenę kryptowalut?
Bieżąca wycena danego funduszu zależy od zachowania się ceny kryptoaktywa (lub koszyka kryptoaktywów), na które zapewnia on ekspozycję. Kurs ETF-a naśladującego bitcoina porusza się więc najczęściej w tym samym kierunku i ze zbliżoną siłą, co cena „króla kryptowalut”. Sposób realizacji tego celu zależy jednak od konstrukcji konkretnego funduszu.
W powyższym kontekście wyróżnia się ETF-y:
- typu spot,
- oparte na kontraktach terminowych,
- inwestujące w akcje firm z sektora krypto.
W przypadku ETF-ów typu spot fundusz inwestuje bezpośrednio w rzeczywistą kryptowalutę, którą następnie przechowuje w bezpiecznym portfelu (najczęściej cold wallecie, czyli offline). Oznacza to, że kurs jednostki funduszu zmienia się proporcjonalnie do ceny aktywa bazowego, np. bitcoina. Taki model zapewnia niemal idealną ekspozycję na rynek i najlepiej odzwierciedla zachowanie naśladowanego instrumentu.
Fundusze wykorzystujące kontrakty terminowe inwestują nie w rzeczywiste bitcoiny, lecz w kontrakty notowane na regulowanych giełdach, takich jak CME w Stanach Zjednoczonych. Choć w krótkim terminie mogą pojawiać się różnice między zachowaniem rynku spot i ceną takiego ETF-a, to długofalowo futuresy nieźle odzwierciedlają trendy cenowe.
Ponadto istnieją ETF-y inwestujące w akcje firm działających w sektorze blockchain i krypto (np. dostawców technologii i infrastruktury, czy też inwestujących w kopalnie kryptowalut). Ich wyniki są mniej skorelowane z kursem bitcoina lub innych krypto, ale w pewnym stopniu odzwierciedlają sytuację na rynku kryptowalut, śledząc kondycję spółek technologicznych, górniczych czy fintechowych powiązanych z branżą.
Dlaczego powstały i dla kogo są ETF-y na kryptowaluty?
Instrumenty powiązane z kryptowalutami przez długi czas nie były dopuszczane do obrotu na giełdach papierów wartościowych lub choćby do oferty brokerów udostępniających kontrakty CFD. Powodowało to, że inwestorzy, którzy widzieli w krypto potencjał, a jednocześnie nie chcieli handlować na rynku nieregulowanym, mieli do dyspozycji jedynie akcje spółek działających w branży.
Sytuacja zmieniła się wraz z wprowadzeniem kryptowalutowych kontraktów terminowych i CFD, przeznaczonych do krótkoterminowej spekulacji, a także giełdowych ETF-ów na kryptowaluty, które pozwoliły inwestować w krypto z myślą o średnim i długim horyzoncie czasowym. Jeśli chodzi o kryptofundusze, to pierwsze z nich weszły na giełdę pod koniec 2021 roku i miały za zadanie podążać za ceną bitcoina.
ETF-y powstały w odpowiedzi na trzy kluczowe potrzeby:
- zwiększenie dostępności – inwestowanie w krypto stało się możliwe dla osób, które nie chcą lub nie potrafią samodzielnie obsługiwać portfela kryptowalutowego, przechowywać kluczy prywatnych czy korzystać z giełd kryptowalut,
- redukcja barier technicznych i prawnych – ETF-y są notowane na regulowanych giełdach, posiadają jednolite oznaczenia, są nadzorowane przez odpowiednie instytucje (np. SEC czy ESMA) i można je kupić poprzez zwykły rachunek maklerski,
- wiarygodność i przejrzystość – fundusze typu ETF są przejrzyste pod względem składu portfela, kosztów zarządzania i zasad działania.
ETF-y kryptowalutowe adresowane są przede wszystkim do:
- inwestorów indywidualnych, którzy chcą zyskać ekspozycję na rynek kryptowalut w prosty i bezpieczny sposób,
- inwestorów instytucjonalnych, dla których fundusze ETF, ze względu m.in. na wewnętrzne procedury, są jedyną dopuszczalną drogą inwestowania w krypto,
- osób, które cenią sobie przejrzystość, regulacje i wygodę inwestowania za pośrednictwem klasycznego konta maklerskiego.
Przykładowe fundusze ETF na kryptowaluty i podobne produkty
Choć kryptowalutowe ETF-y są nadal relatywnie nową kategorią instrumentów finansowych, to rynek rozwija się dynamicznie i nasyca kolejnymi funduszami oraz produktami typu ETP, które na różne sposoby naśladują zachowanie cyfrowych aktywów. Wiele z nich różni się strukturą, zakresem ekspozycji oraz stopniem powiązania z rzeczywistymi kryptowalutami.
Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat kilku wybranych ETF-ów na krypto, które pozwolą Ci wstępnie rozeznać się w specyfice i możliwościach tego typu instrumentów.
ETF oparty na kontraktach futures: ProShares Bitcoin Strategy ETF (BITO)
Ten pierwszy bitcoinowy ETF zadebiutował na nowojorskiej giełdzie (NYSE) w październiku 2021 r., czyli mniej więcej w tym czasie, gdy bitcoin ustanawiał swój historyczny szczyt cenowy. Jak sama nazwa wskazuje, fundusz ProShares zapewnia bezpośrednią ekspozycję na cenę bitcoina, jednak co istotne, nie lokuje w tym celu środków w rzeczywistych bitcoinach. Aby móc podążać za ruchami cenowymi BTC, kupuje notowane na amerykańskiej giełdzie CME kontrakty terminowe na bitcoina.
Fundusz BITO nabywa i sprzedaje bitcoinowe kontrakty futures, które są znanymi, „usankcjonowanymi” Instrumentami finansowymi. Zapewniają one w tym przypadku całkiem niezłe odzwierciedlenie zmian cen bitcoina, choć zdarza się, że w perspektywie kilku tygodni czy miesięcy wyniki BITO różnią się od wyników bitcoina nawet o kilkanaście procent – w dłuższym terminie rozbieżności są zwykle mniejsze.
ETF oparty na akcjach spółek krypto: Melanion BTC Equities Universe UCITS ETF (BTCN)
Krótko po opisanym ETF-ie, na giełdzie w Paryżu, zadebiutował kolejny bitcoinowy fundusz – Melanion BTC Equities Universe UCITS ETF (BTCN). W odróżnieniu od poprzednika nie stara się on możliwie najwierniej naśladować cenę bitcoina, lecz podąża za trendami na jego rynku. W tym celu ten ETF śledzi wskaźnik Bitcoin Exposure Index, w skład którego wchodzi 30 podmiotów związanych z branżą kryptowalut, w tym wszystkie najważniejsze spółki zajmujące się wydobywaniem krypto.
ETF-y na rzeczywiste kryptowaluty – przełom na rynku
Rynkowy przełom nastąpił w styczniu 2024 r., kiedy to zadebiutował pierwszy ETF inwestujący w rzeczywiste bitcoiny – iShares Bitcoin Trust (IBIT), zarządzany przez BlackRock. Równolegle zielone światło otrzymało kilka innych ETF-ów typu spot na bitcoina, m.in. Fidelity Wise Origin Bitcoin Fund (FBTC) czy Bitwise Bitcoin ETF (BITB). Później pojawił się także pierwszy ETF na ethereum, a niedawno – oparty na solanie.
Wspomniane fundusze działają w prosty sposób: kupują fizyczne kryptowaluty i przechowują je w bezpiecznych portfelach zapewnianych przez wyspecjalizowanych depozytariuszy. Ponieważ najwierniej odwzorowują zachowanie ceny aktywa bazowego, są powszechnie uznawane za najczystszą formę ekspozycji na kryptoaktywa.
Inne produkty typu ETF/ETP dostępne na rynku
Jeśli chciałbyś uzyskać ekspozycję na rynek kryptowalut, do wyboru masz jeszcze wiele innych instrumentów typu ETF i ETP (są one podobne do ETF-ów i również naśladują zachowanie cen określonych instrumentów), które pozwalają na to bez konieczności handlowania rzeczywistymi krypto.
Przykłady produktów kryptowalutowych:
- 21Shares Crypto Basket index (inwestuje w indeks oparty na notowaniach 5 największych pod względem kapitalizacji kryptowalut),
- Bitcoin Active Crypto ETP (naśladuje notowania 15 najpopularniejszych kryptowalut),
- Fidelity Advantage Bitcoin ETF (inwestuje bezpośrednio w bitcoiny),
- ProShares Short Bitcoin Strategy ETF (pozwala zarabiać na spadkach cen bitcoina),
- Grayscale Bitcoin Trust (umożliwia handel akcjami funduszy, które dysponują dużymi pulami bitcoinów).
Wymienione produkty mają uregulowane działanie i cieszą się sporym zainteresowaniem inwestorów. Mimo wszystko, zanim zainwestujesz w któryś z nich, powinieneś we własnym zakresie rzetelnie przeanalizować jego budowę i politykę inwestycyjną.
Jak zacząć inwestować w kryptowaluty?
Inwestowanie w ETF-y na kryptowaluty nie wymaga od Ciebie ani znajomości działania blockchaina, ani zakładania portfela kryptowalutowego czy przechowywania kluczy prywatnych. Wszystko odbywa się w ramach dobrze znanej infrastruktury giełdowej – wystarczy odpowiednie konto maklerskie i podstawowa wiedza o działaniu ETF-ów.
Krok 1: Wybierz odpowiednie konto maklerskie
Aby uzyskać dostęp do funduszy ETF na kryptowaluty, potrzebujesz rachunku inwestycyjnego z dostępem do giełd zagranicznych, na których notowane są tego typu instrumenty – m.in. NYSE, Nasdaq czy giełdy europejskie, takie jak Xetra czy Euronext. Nie każdy polski dom maklerski daje dostęp do wszystkich tych rynków, dlatego przed założeniem konta warto sprawdzić szczegóły oferty i pełną listę dostępnych ETF-ów.
Krok 2: Złóż zlecenie giełdowe
Składanie zleceń odbywa się dokładnie tak, jak w przypadku akcji giełdowych – podajesz ticker ETF-a, liczbę jednostek, cenę (lub korzystasz z zlecenia rynkowego) i potwierdzasz transakcję. Od tego momentu stajesz się posiadaczem udziałów funduszu, a ich wycena będzie zmieniać się zgodnie z zachowaniem aktywów bazowych.
Krok 3: Monitoruj inwestycję
Dobrą praktyką jest regularne monitorowanie wartości funduszu, porównywanie go z benchmarkiem (np. ceną bitcoina) oraz śledzenie polityki inwestycyjnej danego ETF-a – niektóre fundusze zmieniają skład portfela lub strategię w odpowiedzi na warunki rynkowe.
Pamiętaj, że ETP-y i ETF-y na krypto to instrumenty równie ryzykowne, co same kryptowaluty. Choć zapewniają pewne bezpieczeństwo, które wynika z obowiązywania odpowiednich regulacji, to jednak samo ryzyko inwestycyjne, związane z wahaniami kursów kryptowalut, jest w ich przypadku jednakowo wysokie.
Poniżej znajdziesz zestawienie najlepszych – naszym zdaniem – kont inwestycyjnych, spośród których część umożliwia handel funduszami kryptowalutowymi.
Ranking rachunków maklerskich - Czerwiec 2025
-
Konto0 złMiesięczna opłata za prowadzenie rachunku 0 zł
XTB pobierze opłatę 10 EUR, jeśli przez ostatnie 365 dni nie otworzono ani nie zamknięto żadnej pozycji oraz przez ostatnie 90 dni nie dokonano wpłaty na rachunek; opłata nie jest pobierana jeśli saldo na rachunku wynosi 0 zł
-
Akcje z GPW0%Akcje 0%
- 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR (minimalna wartość zlecenia to 10 zł)
- 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
-
Kontrakty na WIG20kontrakty CFDKontrakty terminowe na WIG20 i inne indeksy kontrakty CFD
XTB nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych; takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów
-
Rynki zagraniczneUSA, DE, UK + 12 innych
-
Konto0 złMiesięczna opłata za prowadzenie rachunku 0 zł
w razie braku dokonania transakcji w ciągu 365 dni pojawi się opłata w wysokości 9 zł miesięcznie (lub ewentualnie 3 EUR bądź 3 USD); nie zostanie ona naliczona, jeśli we wskazanym okresie miałeś otwarte pozycje lub też wykonałeś transakcję po upływie 365 dni a przed momentem pobrania opłaty
-
Akcje z GPW0,19%, min. 5 zł
-
Kontrakty na WIG20kontrakty CFDKontrakty terminowe na WIG20 i inne indeksy kontrakty CFD
TMS nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych; takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów
by móc zawierać transakcje na kontraktach CFD, trzeba mieć włączone konto TMS Connect
-
Rynki zagraniczneUSA, DE, UK + 2 inne
-
Konto0 zł
-
Akcje z GPW0,12%, min. 10 zł
-
Kontrakty na WIG20niedostępne
-
Rynki zagraniczneUSA, UK, DE + 22 inne
FAQ – najczęściej zadawane pytania o ETF na kryptowaluty
Inwestowanie w ETF-y na kryptowaluty wciąż budzi wiele pytań – zwłaszcza wśród osób, które nie miały wcześniej styczności ani z funduszami ETF, ani z rynkiem krypto. Poniżej przyjrzymy się kilku najczęściej pojawiającym się wątpliwościom.
Czy ETF na kryptowaluty jest bezpieczny?
ETF-y kryptowalutowe są produktami regulowanymi – notowanymi na giełdach i nadzorowanymi przez instytucje, takie jak SEC, FINMA czy ESMA. Ich struktura, polityka inwestycyjna i opłaty są jawne i podlegają kontroli, co znacząco ogranicza ryzyko oszustwa czy niewypłacalności emitenta.
Z drugiej strony, ETF-y na kryptowaluty są narażone na te same ryzyka rynkowe, co rzeczywiste kryptowaluty. Jeżeli cena bitcoina czy ethereum gwałtownie spada, wartość funduszu również poleci w dół – niezależnie od jego formy prawnej. ETF na krypto nie chroni przed zmiennością, lecz jedynie przenosi ją na regulowany grunt.
Jaki jest minimalny kapitał potrzebny do inwestycji?
Nie istnieje uniwersalny próg wejścia. Minimalna kwota inwestycji zależy od:
- ceny jednostki ETF-a – niektóre kosztują po kilka dolarów, inne po kilkadziesiąt,
- polityki brokera – część domów maklerskich umożliwia zakup ułamkowych jednostek, inne wymagają zakupu całych udziałów,
- waluty rozliczeniowej – ETF-y na kryptowaluty są zazwyczaj denominowane w USD lub EUR.
W praktyce, już kilkadziesiąt złotych może wystarczyć do zakupu pierwszych udziałów w ETF-ie na krypto – oczywiście pod warunkiem, że korzystasz z platformy umożliwiającej obrót małymi pakietami. Jeśli chcesz zainwestować większe kwoty, również nic nie stoi na przeszkodzie – fundusze ETF nie mają górnego limitu wejścia.
Jakie są opłaty związane z ETF na krypto?
Każdy ETF pobiera roczną opłatę za zarządzanie – tzw. TER (Total Expense Ratio), która w przypadku funduszy kryptowalutowych zazwyczaj nie przekracza 1-1,5%. Na tle klasycznych funduszy ETF są to koszty umiarkowane.
Poza tym dochodzą jeszcze:
- prowizje maklerskie – zależne od brokera i rynku notowań,
- opłaty za przewalutowanie – w przypadku zakupu ETF-ów denominowanych w USD lub EUR,
- spread – różnica między ceną zakupu a ceną sprzedaży na giełdzie, który może być wyższy w przypadku mniej płynnych funduszy.
Co ważne, ETF-y nie mają tzw. ukrytych kosztów – wszystkie opłaty muszą być wyszczególnione w dokumentach informacyjnych (np. KIID). To jedna z zalet tych instrumentów w porównaniu do wielu produktów strukturyzowanych czy ETP.
Podsumowanie – o czym pamiętać inwestując w ETF krypto?
ETF-y na kryptowaluty to atrakcyjna opcja zwłaszcza dla tych inwestorów, którzy chcą uczestniczyć w rynku krypto bez konieczności kupowania i przechowywania cyfrowych aktywów. Zanim jednak złożysz pierwsze zlecenie zakupu, pamiętaj o tych kilku poniższych kwestiach.
- ETF to nie to samo, co kryptowaluta.
Fundusze ETF na kryptowaluty nie umożliwiają przechowywania cyfrowych aktywów ani wykonywania transakcji w blockchainie. Ich celem jest tylko i wyłącznie naśladowanie zmian cen bitcoina, ethereum lub innych kryptoaktywów. Inwestujesz w instrument finansowy, a nie w rzeczywisty token. - Zrozum strukturę ETF-a.
Na rynku funkcjonują różne rodzaje funduszy krypto: ETF-y typu spot (fizyczna ekspozycja), ETF-y oparte na kontraktach futures, a także ETF-y inwestujące w spółki z sektora blockchain. Każda konstrukcja niesie za sobą inne ryzyka i inny poziom odwzorowania rynku. - Sprawdź opłaty i politykę inwestycyjną.
Przed wyborem konkretnego funduszu, zapoznaj się z jego dokumentacją: wskaźnikiem kosztów całkowitych (TER), strategią zarządzania i składem portfela. Nawet niewielkie różnice w opłatach mogą mieć znaczenie w dłuższym horyzoncie inwestycyjnym. - Wybierz odpowiedniego brokera.
Nie każdy rachunek maklerski daje dostęp do ETF-ów na kryptowaluty. Sprawdź, czy wybrany dom maklerski oferuje notowania z rynków, takich jak NYSE, Nasdaq, Xetra czy Euronext. Upewnij się też, że możliwe jest rozliczanie transakcji w odpowiedniej walucie. - Pamiętaj o ryzyku.
Nawet jeśli inwestujesz w ramach regulowanego funduszu, nadal jesteś narażony na silne wahania cen – a te w przypadku bitcoina czy ethera potrafią sięgać kilkudziesięciu procent w skali miesiąca.
ETF-y dają możliwość zarabiania na rynku kryptowalut, bez konieczności zagłębiania się w techniczne aspekty blockchaina. Inwestorzy powinni jednak pamiętać, że to instrumenty równie ryzykowne, co same kryptowaluty. Dlatego tak ważne jest, by inwestować w nie świadomie i odpowiedzialnie.
Komentarze
(2)Już niedługo pierwszy ETF na prawdziwego bitcoina. Wielu się cieszy, ale przecież w praktyce oznacza to, że BTC coraz bardziej zaczyna byc postrzegany jako instrument finansowy a nie żadna waluta przyszłości czy cyfrowe złoto. No i po samym debiucie etf-a pewnie kursy krypo polecą, zwłaszcza że i tak im się należy z racji etapu cyklu halvingowego, na którym obecnie jesteśmy.
Odpowiedz
Fajna opcja dla tych którzy nie chcą się użerać z giełdami krypto i chcą mieć łatwe rozliczenie inwestycji kryptowalutowych. Tylko ciekawe co będzie z tymi etfami i ich kursami, gdy zacznie brakować fiatów na giełdach i się zrobi panika...
Odpowiedz