Kiedyś (choć wcale nie tak dawno) zapłata za zagraniczny hotel czy bilet samolotowy możliwa była właściwie tylko kartą kredytową, z kolei niemal wszelkie nowinki technologiczne, takie jak płatności zbliżeniowe czy transakcje smartfonem, w pierwszej kolejności dostępne były wyłącznie dla debetówek. Obecnie zdecydowana większość kart debetowych Mastercard czy Visa umożliwia już płatności w Internecie i terminalach stacjonarnych na całym świecie, zaś podpięcie kredytówki do Apple/Google Pay nie stanowi dla ich użytkowników większego problemu.
Czy oznacza to, że różnice między kartami zacierają się, a cała ich odmienność sprowadza się do napisu „credit card” lub „debit card” na plastiku? Ależ skąd! Oba rodzaje kart funkcjonują na zupełnie innych zasadach, jeśli chodzi o rozliczanie transakcji, różne (niekiedy skrajnie) są również związane z nimi koszty. Należy o tym pamiętać, jeśli nie chce się przepłacać…
Karta debetowa a kredytowa – podstawowe informacje
W tabeli przedstawiamy, jakie są najważniejsze cechy obu rodzajów kart, w czym są do siebie podobne i czym się od siebie różnią.
|
Karta debetowa |
Karta kredytowa |
|---|---|
|
powiązana z konkretnym kontem (osobistym, firmowym itp.) |
powiązana z rachunkiem kredytowym |
|
płacisz własnymi pieniędzmi, zgromadzonymi na rachunku |
płacisz pieniędzmi banku |
|
wydane środki pomniejszają dostępną kwotę na Twoim koncie |
wydane środki powiększają stan Twojego zadłużenia wobec banku i musisz je zwrócić (przynajmniej częściowo) w określonym przez bank terminie |
|
nie możesz wydać więcej ponad kwotę, którą masz na koncie |
wydajesz do wysokości limitu kredytowego przydzielonego przez bank |
|
ROR jest wymagany |
nie ma obowiązku posiadania ROR-u (najczęściej) |
|
ma funkcje zbliżeniową i płatności w Internecie |
ma funkcje zbliżeniową i płatności w Internecie |
|
można płacić za pomocą portfeli cyfrowych, np. Apple Pay, Google Pay, Garmin Pay itp. |
można płacić za pomocą portfeli cyfrowych, np. Apple Pay, Google Pay, Garmin Pay itp. |
|
można wypłacać środki w bankomacie |
można wypłacać środki w bankomacie |
|
można zlecać przelew, ale tylko z konta |
można zlecać przelew z rachunku karty |
Czym jest karta debetowa?
Przyjmy się zatem produktowi, w którego posiadaniu statystycznie jest niemal każdy Polak (tylko „statystycznie”, bo dużo ludzi ma po prostu po kilka kart w portfelu). Kartę debetową zawsze wydaje się do konkretnego konta (osobistego, walutowego, firmowego itp.), dzięki czemu umożliwia ona szybki dostęp do Twoich pieniędzy zgromadzonych w banku. Za pomocą karty debetowej możesz płacić za zakupy w sklepach stacjonarnych i online, wypłacać gotówkę z bankomatu czy wpłacać pieniądze we wpłatomacie. Nie musi być ona prowadzona wyłącznie w złotówkach. Obecnie na rynku spotykamy wiele kart debetowych wydawanych do konta prowadzonego w euro, dolarach amerykańskich czy funtach brytyjskich lub kart obsługujących nawet kilka-kilkanaście walut jednocześnie (tzw. kart wielowalutowych).
Choć „debet” w nazwie sugeruje coś zupełnie przeciwnego, to kartą debetową nie da się zrobić długu na rachunku bankowym. To małe nieporozumienie bierze się z kalki językowej, czyli przekopiowania nazwy angielskiej (debit card) na język polski. Płacić debetówką możesz do momentu, w którym wyczerpią się środki na Twoim koncie, nie musisz się więc obawiać niespodziewanego zadłużenia (technicznie zrobienie debetu jest możliwe w przypadku, gdy wykonałeś płatność w terminalu płatniczym działającym w trybie offline, a wartość transakcji przekroczyła saldo na rachunku. Są to jednak skrajnie rzadkie sytuacje, a bank niemal natychmiast powiadomi Cię o debecie).
Wydanie karty najczęściej jest bezpłatne, niemniej mogą pojawić się comiesięczne prowizje za samą możliwość korzystania z niej. Trzeba się też liczyć z tym, że bank może żądać prowizji za korzystanie z obcych bankomatów, w tym – a może przede wszystkim – z zagranicznych. Jednak w porównaniu do kosztów, które mogą pojawić się przy karcie kredytowej, to przysłowiowa „kaszka z mleczkiem”.
Czym jest karta kredytowa?
W przeciwieństwie do debetówki, która co do zasady wydawana jest tylko z kontem osobistym, kartę kredytową otrzymasz bez sięgania po dodatkowe bankowe produkty (choć, nie ukrywajmy, zwykle najszybciej pójdzie to w banku, który zna historię finansową swojego klienta). Schemat działania karty kredytowej wygląda następująco: bank udostępnia Ci limit, z którego możesz za darmo korzystać w okresie bezodsetkowym, trwającym – w zależności od instytucji – od 52 do 60 dni. Każda transakcja wykonana kredytówką powiększa zadłużenie wobec banku. Jeżeli w terminie nie spłacisz zaciągniętego zadłużenia, na rachunku Twojej karty zaczną pojawiać się spore odsetki za zwłokę. Należy o tym pamiętać i pilnować swoich finansów, gdyż w przeciwnym wypadku łatwo wpaść w spiralę długów.
Z drugiej strony karta kredytowa jest nieocenionym narzędziem w razie pojawienia się nieprzewidzianych wydatków, a wnioskowanie o nią i korzystanie z niej – znacznie prostsze i mniej sformalizowane niż uzyskanie kredytu czy pożyczki w banku. Nie musisz korzystać z usług doradcy kredytowego, ponosić dodatkowych kosztów udzielenia pożyczki czy wykupować ubezpieczenia. Co więcej, kredytówka jest też od pożyczek zdecydowanie tańsza (niższe oprocentowanie, brak prowizji w umowie z bankiem), a z dostępnych środków możesz korzystać swobodnie aż do wysokości limitu. Jeśli będziesz pamiętać, aby dokonywać regularnie spłaty, to karta kredytowa może stać się swego rodzaju zabezpieczeniem finansowym.
Limit na karcie kredytowej
Limit to kwota, którą otrzymujesz do dyspozycji w każdym cyklu rozliczeniowym; wraz z nowym cyklem kwota ta się odnawia. Banki udostępniają swoim klientom limit minimalny – tzn. że np. najniższa kwota, z której możesz korzystać, wynosi przykładowo 5000 zł w cyklu, oraz maksymalny, który w zależności od rodzaju oferty może wynosić od 10 tys. zł do nawet 200 tys. zł (w przypadku kart z segmentu premium limity maksymalne wynoszą nawet kilka milionów złotych).
Musisz jednak pamiętać, że przyznanie konkretnej wysokości limitu kredytowego zależy przede wszystkim od sytuacji finansowej kredytobiorcy, a także jego rzetelności w spłacaniu zobowiązań. Innymi słowy, jeśli ktoś nieźle zarabia i nie zalega (ani nie zalegał w przeszłości) z opłatami, regularnie opłacał rachunki i uiszczał raty, tym prawdopodobnie wyższy limit zostanie mu przyznany.
Podobieństwa i różnice kart debetowych i kredytowych
Przyjrzymy się teraz, jak funkcjonują obie karty, w czym są do siebie podobne, a co je różni.
Warunki uzyskania
W przypadku kart debetowych sprawa jest prosta: otwierasz konto i dostajesz do niego kartę debetową. Czasami możesz wybrać spomiędzy kilku kart różnych organizacji, możesz też z karty zrezygnować w każdej chwili (choć taryfy opłat i prowizji niektórych banków są tak skonstruowane, że niekiedy brak karty oznacza wyższe koszty prowadzenia konta). Karta debetowa zwykle przysyłana jest Pocztą do 2 tygodni od otwarcia rachunku.
Inaczej jest w przypadku kredytówek. Tu bank będzie sprawdzał Twoją sytuację finansową, co oznacza, że cały proces będzie bardziej długotrwały niż zwykłe otwarcie konta. Najszybciej otrzymasz kredytówkę w banku, w którym masz konto, gdyż będziesz bankowi znany jako stały klient. W przypadku innych instytucji konieczne będzie uzupełnienie wniosku o kartę o dokumenty poświadczające dochody itp. Co dokładnie będzie Ci potrzebne, dowiesz się z artykułu Jak otrzymać kartę kredytową.
Wygląd
Karta debetowa i karta kredytowa wyglądają tak samo, różnią się jedynie obowiązkowym określeniem wytłoczonym na awersie lub rewersie: „debit” bądź „credit”. Pozostałe informacje zawarte na kartach są identyczne (czytaj więcej o budowie karty płatniczej).
Koszty i opłaty
Jak już wspominaliśmy, prowizje i opłaty związane z oba rodzajami kart płatniczych bardzo się od siebie różnią. I nie chodzi tu tylko o obsługę ewentualnego zadłużenia, ale o koszty usług, z których korzystamy codziennie.
Podstawowa zasada związana z kredytówkami brzmi: jak najdalej od gotówki! Wypłata środków z bankomatu zawsze obciążona jest wysoką prowizją, często wyrażoną procentowo (np. 10%, min. 20 zł – czyli pobranie 200 zł będzie Cię kosztowało aż 20 zł. Zwróć uwagę, że górnej granicy nie ma). Choć i w przypadku kart debetowych banki coraz chętniej obciążają nas opłatami za korzystanie z bankomatów, to po pierwsze, wypłaty za pomocą debetówek z maszyn własnych banku zawsze są darmowe, a po drugie – są to prowizje rzędu kilku złotych, jeśli w ogóle. O takim „luksusie” posiadacze kredytówek mogą tylko pomarzyć.
Spore różnice pojawiają się jednak już na samym etapie wnioskowania o kartę; koszty wydania i/lub odnowienia karty kredytowej mogą wynosić kilkadziesiąt lub kilkaset złotych (w przypadku produktów premium), natomiast uzyskanie karty debetowej do konta niemal wszędzie jest bezpłatne (choć i tu zdarzają się niechlubne wyjątki). Ponadto, wybierając kartę, powinieneś zwrócić uwagę na opłatę roczną, która nierzadko dotyczy kredytówek. Jeśli takiej prowizji da się uniknąć niewielkim kosztem (tj. regularnie wykonując zakupy), to dobrze, jeżeli w ogóle jej nie ma – tym lepiej. W wielu bankach regularne transakcje bezgotówkowe pozwalają całkowicie uniknąć kosztów korzystania z obu rodzajów kart płatniczych.
To jeszcze nie wszystko. Każda transakcja wykonana kartą kredytową powiększa dług klienta wobec banku. Jeśli zobowiązanie to nie zostanie spłacone w umówionym terminie, bank zacznie naliczać odsetki od wydanej kwoty, co zwiększy koszt korzystania z karty (rzecz jasna, taka sytuacja nie dotyczy debetówek).
Bankomaty
O ile karta debetowa stworzona jest m.in. do operacji gotówkowych, czyli pobierania środków z bankomatów i w ramach usługi cashback, o tyle w przypadku kredytówki tego typu transakcji trzeba się wystrzegać i traktować jako ostateczność.
Mimo że banki od wielu lat ograniczają klientom możliwość zupełnie bezprowizyjnego pobierania gotówki, to i tak zawsze właściciel konta może za darmo wybrać pieniądze za pomocą karty, choćby z bankomatu własnego banku. Natomiast z kredytówką nie pójdzie tak gładko.
Po pierwsze, w niemal wszystkich bankach wypłata gotówki z kartą kredytową wiąże się z wysoką prowizją, zwykle stanowiącą kilka procent wartości transakcji. Nie ma tu wyjątku dla maszyn własnych banku.
Po drugie, standardem na rynku jest brak okresu odsetkowego przy transakcjach gotówkowych. Innymi słowy, gdy wybierzesz środki z bankomatu za pomocą kredytówki, bank od razu zacznie naliczać Ci odsetki od zadłużenia. Krótko podsumowując, nie jest to opłacalne.
Zagraniczne wyjazdy
A który z rodzajów kart najbardziej przyda się za granicą? W tym wypadku nie ma jednoznacznej odpowiedzi na korzyść debetówki albo kredytówki. Obie karty mają swoje wady i zalety, ale tak naprawdę wiele zależy od oferty konkretnego banku. Na rynku można znaleźć karty debetowe z funkcją wielowalutową (przydatną do płatności w głównych walutach jak EUR, USD i GBP) lub z korzystnymi przewalutowaniami, którymi opłaca się wykonywać transakcje w walutach obcych. Korzystne przewalutowania dostępne są także dla kart kredytowych, ale rzadziej. Z drugiej strony kredytówka może być znakomitym sposobem na nieprzewidziane wydatki lub utratę karty debetowej.
Sprawdź, jak korzystnie płacić za granicą.
Korzystanie z karty
Obecnie oba rodzaje kart oferują te same funkcje: można nimi płacić na całym świecie, zbliżeniowo, w sklepach stacjonarnych i internetowych i podpinać je do portfeli elektronicznych jak Apple Pay, Google Pay i płatności zegarkiem bądź opaską, co sprawia, że różnice w posługiwaniu się obiema kartami na co dzień są – poza kwestią rozliczeń – niedostrzegalne.
Karty wirtualne
Pod tym pojęciem rozumiemy kartę, która nie ma fizycznej postaci, a płaci się nią jedynie w Internecie lub za pomocą Apple Pay, Google Pay itp. Postać wyłącznie wirtualną może mieć debetówka oraz karta prepaid, natomiast tego typu kredytówek nie znajdziemy na polskim rynku. Warto jednak wspomnieć, że w obecnie w Polsce już mało gdzie konieczna będzie fizyczna forma karty; z powodzeniem można płacić jej wirtualnym odpowiednikiem w telefonie.
Dodatkowe funkcje kart
W tym obszarze między debetówką a kredytówką może wystąpić więcej różnic, bowiem nie wszystkie funkcje dodatkowe dostępne są w obu rodzajach kart. Takie ułatwienia jak wielowalutowość czy wyrobienie karty w walucie obcej (w EUR, USD, GBP i rzadziej w CHF) możliwe są jedynie w przypadku debetówek.
Z kolei przy kartach kredytowych często możemy skorzystać z bezpłatnych pakietów ubezpieczeń niezwiązanych bezpośrednio z kartą (np. assistance, ubezpieczenie w podróży), ułatwień na lotniskach (wejścia do saloników lotniskowych). Obie karty ubezpieczymy (zwykle odpłatnie) od nieuprawnionych transakcji.
Bezpieczeństwo
Jeśli o zabezpieczenia, to płatności zarówno debetówką, jak i kredytówką chronione są za pomocą usługi 3D Secure. Dla każdej z kart można też ustanawiać limity transakcji przy płatnościach w terminalu, wypłacie gotówki i płatności online.
Dodatkowym zabezpieczeniem jest możliwość czasowego zablokowania karty oraz natychmiastowego zastrzeżenia w bankowości elektronicznej w razie jej utraty. O zasadach korzystania z karty płatniczej więcej znajdziesz w artykule Czy podawanie numeru karty jest bezpieczne?
Premie
Płacenie kartą debetową i kredytową może wiązać się z pewnymi korzyściami. Często banki umożliwiają klientom zbieranie punktów w programach lojalnościowych (np. Mastercard Bezcenne chwile) i oferują zniżki przy zakupie wybranych produktów i usług.
Jeśli zaś o promocje, w których można zdobyć premię gotówkową lub nagrodę rzeczową, zwykle dotyczą one kart kredytowych, debetówki zaś najczęściej stanowią część akcji promujących konto osobiste lub firmowe.
Sprawdź najnowsze promocje kart kredytowych i zdobądź nawet kilkaset złotych premii.
Jak wygląda oferta kart debetowych w wybranych bankach?
Przyjrzyjmy się, jak wygląda aktualna oferta kart debetowych i powiązanych z nimi kont osobistych w polskich bankach:
-
Konto0 zł
-
Karta0 zł / 4 złMiesięczna opłata za kartę
0 zł / 4 zł
opłaty unikniesz, jeżeli spełnisz oba poniższe warunki:
- zapewniłeś w poprzednim miesiącu jednorazowy wpływ w wysokości min. 500 zł
- wykonałeś w poprzednim miesiącu co najmniej 1 transakcję bezgotówkową kartą (w tym: płatności telefonem/zegarkiem)
od klientów do 26. roku życia opłata za kartę nie jest pobierana
-
Bankomaty0 zł / 2,3% min. 5 złBankomaty 0 zł / 2,3% min. 5 zł
0 zł - dla osób do 26. r.ż.
dla klientów powyżej 26 lat:
- 0 zł - bankomaty własne banku
- 0 zł za 2 pierwsze wypłaty w miesiącu z bankomatów obcych, jeśli spełnisz warunki aktywności te same co dla karty, czyli: 500 zł wpływu i 1 transakcja
- 2,3% min. 5 zł – w pozostałych przypadkach
-
Przelew internetowy0 zł
-
Konto0 zł
-
Karta0 zł / 5 zł / 11 złMiesięczna opłata za kartę 0 zł / 5 zł / 11 zł
- 0 zł – po spełnieniu warunków aktywności
- 5 zł – dla osób w wieku 18-26 lat
- 11 zł – dla osób powyżej 26 lat
opłaty unikniesz, jeżeli:
- masz 18-26 lat i wykonasz 1 transakcję bezgotówkową kartą (w tym: płatności telefonem/zegarkiem) lub Blikiem w miesiącu
- masz powyżej 26 lat i wykonasz min. 5 transakcji bezgotówkowych kartą (w tym: płatności telefonem/zegarkiem) lub Blikiem w miesiącu
-
Bankomaty0 zł / 5 złBankomaty 0 zł / 5 zł
- 0 zł – bankomaty Banku Millennium
- 0 zł – pozostałe bankomaty, jeśli spełnisz warunki aktywności te same co dla karty, czyli: 5 płatności kartą lub Blikiem (1 raz, jeżeli masz 18-26 lat)
- 5 zł – pozostałe bankomaty (1 zł dla bankomatów Santander Bank Polska i Planet Cash) – jeżeli nie spełnisz powyższego warunku aktywności
-
Przelew internetowy0 zł
-
Konto0 zł
-
Karta0 zł / 10 złMiesięczna opłata za kartę
0 zł / 10 zł
opłaty unikniesz, jeżeli wykonasz transakcje bezgotówkowe kartą (w tym: płatności telefonem/zegarkiem) na łączną kwotę min. 300 zł w okresie miesiąca liczonego od 29 dnia danego miesiąca do 28 dnia kolejnego miesiąca (200 zł dla osób między 18 a 26 r.ż)
-
Bankomaty0 zł / 10 złBankomaty 0 zł / 10 zł
- 0 zł - bankomaty własne Banku i Planet Cash
- 10 zł - wypłata z pozostałych bankomatów
można również wykupić pakiet wypłat gotówki w kraju i za granicą za 25 zł / 30 dni
-
Przelew internetowy0 zł
Jak wygląda oferta kart kredytowych w wybranych bankach?
Poniżej przedstawiamy aktualne propozycje banków odnośnie do kart kredytowych:
-
Karta0 zł / 12 złOpłata za kartę 0 zł / 12 zł
0 zł w ramach promocji przez 12 miesięcy
poza promocją opłaty (12 zł) unikniesz, jeśli w danym cyklu rozliczeniowym wykonasz transakcje bezgotówkowe na min. 1000 zł
-
Bankomaty10%, min. 20 złBankomaty 10%, min. 20 zł
bankomaty krajowe i zagraniczne
-
Oprocentowanie18,5%
-
Okres bezodsetkowy56 dni
-
Karta0 zł / 12 złOpłata za kartę 0 zł / 12 zł
opłaty unikniesz, jeśli w poprzednim okresie rozliczeniowym wydasz kartą łącznie min. 1000 zł
-
Bankomaty6%, min. 10 złBankomaty 6%, min. 10 zł
bankomaty krajowe i zagraniczne
-
Oprocentowanie18,5%
-
Okres bezodsetkowy56 dni
Visa Bonus
-
Karta0 zł / 9 złOpłata za kartę
0 zł / 9 zł
opłaty unikniesz, jeżeli w poprzednim cyklu rozliczeniowym wykonasz transakcje bezgotówkowe kartą na min. 300 zł
-
Bankomaty4%, min. 10 złBankomaty 4%, min. 10 zł
bankomaty krajowe i zagraniczne
-
Oprocentowanie18,5%
-
Okres bezodsetkowy54 dni
Którą kartę wybrać, a może warto posiadać obie?
Dobrze dobrana karta płatnicza potrafi naprawdę ułatwić zakupy. Jeżeli na co dzień zawsze płacisz bezgotówkowo „plastikiem”, to tak naprawdę kwestia, czy będzie to karta kredytowa, czy debetowa nie robi większej różnicy (co najwyżej sprzedawca popatrzy na Ciebie niechętnie, gdyż prowizja interchange od płatności kredytówkami wynosi maks. 0,3%, a od debetówek maks.: 0,2%). Po pierwsze, wykonując regularnie transakcje bez trudu spełnisz warunki bezpłatności karty, po drugie – nie będziesz ponosił wysokich kosztów transakcji gotówkowych.
|
Zalety debetówki |
Wady debetówki |
|---|---|
|
możesz wydać dokładnie tyle, ile jest na koncie – nie zrobisz zadłużenia |
możesz wydać dokładnie tyle, ile jest na koncie – nie otrzymasz dodatkowych środków |
|
zwykle łatwiej uniknąć opłaty za korzystanie z karty niż w przypadku kredytówki |
niekiedy trudno jest uniknąć opłat za korzystanie z karty |
|
wydanie karty prawie zawsze jest darmowe |
|
|
możesz wnioskować o kartę debetową również do konta walutowego |
|
|
możesz skorzystać z usługi wielowalutowej |
Oczywiście możesz ograniczyć się wyłącznie do karty kredytowej i nie zaprzątać sobie głowy innymi produktami, np. kontem bankowym. Pamiętaj jednak, aby korzystać z niej tylko bezgotówkowo i spłacać zadłużenie zgodnie z umową, bo w przeciwnym wypadku stanie się ona naprawdę drogim narzędziem, a zysk z tego rozwiązania może okazać się iluzoryczny.
|
Zalety kredytówki |
Wady kredytówki |
|---|---|
|
Dodatkowe środki do wykorzystania |
łatwo ulec pokusie wyższego limitu wydatków i wpaść w zadłużenie |
|
Dość długi czas na zwrot środków |
trzeba dbać o regularną spłatę zadłużenia |
|
Brak kosztów pożyczki w przypadku terminowej spłaty |
bywa, że wydanie karty jest płatne |
|
bez konta osobistego |
trudniej uniknąć opłaty za korzystanie z kredytówki niż z debetówki |
|
wygodniejsza i tańsza niż limit w koncie lub inna pożyczka |
drogie wypłaty z bankomatów |
|
przydaje się przy zaciąganiu kredytu hipotecznego, jeśli zadłużenie było terminowo spłacane (pozytywnie wpływa na wiarygodność potencjalnego kredytobiorcy) |
drogie przelewy z rachunku karty |
Przykładowe zastosowania karty debetowej i kredytowej
Oba produkty są do siebie podobne tylko do pewnego stopnia, a poza tym oferują odrębne możliwości, które mogą się dobrze uzupełniać. Do swego rodzaju poduszki finansowej na wypadek nieprzewidzianych wydatków przyda się karta kredytowa, a debetowa z kolei – do codziennych zakupów i wypłat gotówki. Kredytówka z korzystnym systemem przeliczeń walutowych przyda się też przy opłacaniu zagranicznego wyjazdu i wynajęcia samochodu, debetówka – do lepszej kontroli wydatków na co dzień.
Komentarze
(0)