Analiza fundamentalna pomaga znaleźć odpowiedź na pytanie, w jakie aktywa warto zainwestować pieniądze. Co konkretnie należy przez to rozumieć? Jak przeprowadzić badanie fundamentów? Na jakich rynkach sprawdza się AF? Oto krótki poradnik dla inwestorów średnio- i długoterminowych.
Z tego tekstu dowiesz się:
- Czym jest analiza fundamentalna i do czego służy?
- Z jakich etapów składa się analizowanie fundamentów?
- Czy warto stosować analizę fundamentalną?
Na wstępie wyjaśnijmy, że analizę fundamentalną (AF) można stosować w odniesieniu do wielu aktywów inwestycyjnych. Z jej pomocą możesz ocenić sytuację np. na rynku złota, konkretnej pary walutowej, bitcoina czy akcji, a także zorientować się, jakie są długoterminowe i ewentualnie średnioterminowe perspektywy danej inwestycji. W przypadku poszczególnych instrumentów finansowych stosuje się nieco inne metody i narzędzia, dlatego, żeby przejrzyście przedstawić temat, skupimy się na klasycznym rozumieniu AF. Inaczej mówiąc, zajmiemy się analizą fundamentów akcji spółek giełdowych.
Co to jest analiza fundamentalna i do czego służy?
Jeśli chodzi o rynek kapitałowy, analiza fundamentalna stanowi zestaw metod i narzędzi, które wykorzystuje się w celu oszacowania rzeczywistej wartości danej spółki. Dzięki niej możesz zatem ocenić, czy warto zainwestować w konkretne przedsiębiorstwo poprzez zakup jego akcji. Co istotne, ta ocena będzie uwzględniała obecną i przyszłą sytuację podmiotu, a także otoczenie, w którym on działa. Pozwoli to zorientować się w jego potencjale rozwojowym oraz szansach na zwiększenie zysków. To o tyle ważne, że kwestie te mają kluczowy wpływ na przyszłe kształtowanie się ceny akcji spółki.
W analizie fundamentalnej zakłada się, że największe znaczenie ma kondycja: emitenta akcji, sektora, w którym on funkcjonuje, a także gospodarki jako całości (więcej na ten temat w dalszej części tekstu). Im korzystniej wyglądają te czynniki, tym wyższa jest wycena akcji przedsiębiorstwa i jednocześnie większa jego atrakcyjność dla inwestorów. Co oczywiste, są one istotne jedynie w perspektywie długo- i ewentualnie średnioterminowej. W przypadku krótkiego horyzontu inwestycyjnego, lepsze rezultaty zapewnia zwykle analiza techniczna, która pomaga znaleźć dogodny moment na wejście lub wyjście z danej inwestycji.
Jeśli zrozumiesz istotę analizy fundamentalnej i nauczysz się poprawnie korzystać z jej narzędzi, będziesz częściej podejmował trafne decyzje inwestycyjne. Wystarczy wspomnieć, że pozwala ona m.in:
- ocenić, czy akcje danej spółki są w danym momencie tanie, czy drogie,
- zidentyfikować potencjalne problemy finansowe firm, które mogą wpłynąć na ich przyszłe funkcjonowanie,
- budować portfele inwestycyjne o pożądanym stosunku ryzyka do oczekiwanego zysku,
- porównywać atrakcyjność poszczególnych firm pod kątem inwestycyjnym.
To wciąż tylko przykłady korzyści, jakie niesie ze sobą analiza fundamentalna. Pozostałe będziesz mógł uchwycić, gdy zapoznasz się z jej poszczególnymi etapami.
Z jakich etapów składa się analiza fundamentalna spółki?
Analiza fundamentalna przeprowadzana jest etapami i składa się tak naprawdę z kilku osobnych badań: makroekonomicznego, sektorowego, sytuacyjnego i finansowego. Wszystkie pozwalają szczegółowo poznać sytuację gospodarki i przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, rzetelnie przeprowadzić końcowy, kluczowy etap AF. Tym ostatnim jest wycena giełdowa, czyli oszacowanie faktycznej wartości danej spółki.
Analiza fundamentalna stanowi badanie od „ogółu” do „szczegółu”. Oznacza to, że najpierw analizowana jest ogólna sytuacja na świecie, następnie w gospodarce danego kraju i jej wybranym sektorze, a dopiero na końcu w konkretnym przedsiębiorstwie.
Analiza makroekonomiczna
Pierwszy etap analizy fundamentalnej odnosi się do najszerszego możliwego otoczenia spółki, czyli gospodarki danego kraju i jego rynku akcji. W tym wypadku musisz przyjrzeć się takim elementom jak:
- sytuacja społeczno-polityczna kraju,
- polityka gospodarcza prowadzona przez rząd,
- zatrudnienie i bezrobocie,
- inflacja,
- stopy procentowe,
- stawki podatków,
- wysokość długu publicznego,
- kursy walutowe,
- bilans handlowy itp.
W ramach analizy makroekonomicznej powinieneś wziąć również pod uwagę ogólną sytuację gospodarczą i polityczną na świecie, a także inne czynniki o charakterze globalnym. To oczywiste, bo przecież niewiele jest firm, na które w ogóle nie oddziałują takie wydarzenia, jak choćby te z 2020 roku. Chodzi tutaj m.in. o wybuch pandemii koronawirusa, wprowadzanie lockdownów, masowy dodruk pieniądza na niespotykaną skalę czy ogólnoświatowy trend radykalnego obniżania stóp procentowych. Tego typu aspekty musi uwzględnić każdy analityk fundamentalny, niezależnie od tego, czy bada rynek akcji, surowców, kryptowalut czy innych aktywów.
Analiza sektorowa i sytuacyjna
W przypadku rynku kapitałowego kolejny etap analizy fundamentalnej polega na badaniu atrakcyjności inwestowania w przedsiębiorstwa działające w danym sektorze. Dzięki analizie sektorowej możesz poznać m.in. ryzyko i możliwości rozwojowe konkretnej gałęzi gospodarki, otoczenie prawne, a także rozmiary rynku czy rentowność działających na nim podmiotów. Przeprowadzona analiza pomoże Ci ocenić, czy sektor będzie rozwijał się szybciej czy wolniej niż cała gospodarka.
Po rozeznaniu się w sytuacji makroekonomicznej i wybranego sektora możesz przejść do analizy sytuacyjnej, a więc badania konkretnej spółki. Ten etap jest niejako uszczegółowieniem analizy sektorowej i ma za zadanie ocenić firmę na tle całej branży. Dzięki niemu określisz pozycję podmiotu na rynku oraz zbadasz jego możliwości rozwoju z perspektywy pozafinansowej.
Analiza sytuacyjna pozwoli Ci poznać specyfikę działalności, politykę i cele danego przedsiębiorstwa, a także dowiedzieć się, na czym i jak zarabia ono pieniądze. Na tym etapie uwzględnia się też budowę i strukturę danej spółki, jak również jej lokalizację, plany inwestycyjne czy wielkość zatrudnienia. Bierze się także pod uwagę technologie wykorzystywane przez firmę i jakość jej zasobów ludzkich. Ważne są też cechy charakterystyczne oferowanych przez nią produktów, a także to, jak przedstawia się w ich przypadku kwestia popytu i podaży (często jest to prezentowane przy pomocy tzw. macierzy BCG).
Warto zauważyć, że analiza sytuacyjna bazuje głównie na danych jakościowych, a nie ilościowych, w związku z czym jest uznawana za najtrudniejszą w całej analizie fundamentalnej. Potwierdza to również fakt, że jedną z jej najważniejszych metod jest analiza SWOT, czyli graficzne zestawienie mocnych i słabych stron firmy, a także szans i zagrożeń związanych z jej działalnością. Posługiwanie się tą metodą wymaga zatem sporej wiedzy z różnych dziedzin, a przy tym, siłą rzeczy, ma nieco subiektywny charakter.
Analiza finansowa spółki
Wielu inwestorów największą wagę przywiązuje do analizy finansowej spółki. To uzasadnione, bowiem ten etap AF dostarcza odpowiedzi na najważniejsze pytania związane z inwestycją w dane przedsiębiorstwo. Pozwala ocenić jego rzeczywistą wartość, obecną kondycję finansową czy potencjał do generowania dochodów. Aby było to możliwe, trzeba odpowiednio wykorzystać i zinterpretować dane zawarte w sprawozdaniu finansowym, na które składa się bilans, rachunek zysków i strat oraz rachunek przepływów pieniężnych.
Co należy rozumieć przez „odpowiednie wykorzystanie i zinterpretowanie” danych? Na podstawie informacji zamieszczonych w sprawozdaniu przeprowadzana jest analiza wskaźnikowa. Wiąże się ona z obliczeniem wielu wskaźników finansowych, które pozwalają ocenić płynność, aktywność, poziom zadłużenia czy rentowność firmy. Wśród nich są również współczynniki, takie jak C/Z (cena do zysku) czy C/WK (cena do wartości księgowej), które odnoszą się do atrakcyjności zakupu akcji spółki.
Aby obliczone wskaźniki mogły dostarczyć użytecznych wskazówek, trzeba je jeszcze porównać w czasie i przestrzeni. W tym drugim przypadku chodzi o zestawienie ich ze wskaźnikami innych spółek z branży, natomiast ocena w czasie wymaga porównania współczynników uzyskanych przez firmę na początku i na zakończenie okresu sprawozdawczego. Co oczywiste, w żadnym z tych przypadków nie musisz samodzielnie zajmować się obliczeniami – wskaźniki finansowe spółek znajdziesz w wielu serwisach poświęconych tematyce inwestycyjnej.
Pamiętaj, że przeprowadzając analizę finansową należy korzystać wyłącznie z rzetelnych źródeł informacji. Zaliczają się do nich przede wszystkim raporty okresowe spółek, prospekty emisyjne czy rekomendacje domów maklerskich. Artykuły z serwisów ogólnotematycznych czy finansowych również bywają pomocne, ale mogą być subiektywne i/lub zawierać błędne dane.
Wycena giełdowa
Ostatni etap analizy fundamentalnej polega na ustaleniu wartości wewnętrznej akcji spółki, czyli kursu, po którym powinny być one (przynajmniej w teorii) notowane na giełdzie. Oszacowaną w ten sposób wartość porównuje się z bieżącą ceną rynkową waloru, co pozwala ocenić atrakcyjność jego zakupu. Gdy obliczona cena przewyższa kurs giełdowy, akcje uznaje się za niedowartościowane i warte nabycia. W sytuacji odwrotnej mamy do czynienia z przewartościowanymi walorami, dla których analitycy wystawiają rekomendację sprzedaży.
Miej na uwadze, że uzyskana wycena akcji generuje sygnał do zakupu lub sprzedaży akcji pod warunkiem, że wyraźnie odbiega od aktualnego kursu akcji. Różnice rzędu kilku czy nawet kilkunastu procent uznaje się za zbyt małe, by na ich podstawie zajmować pozycję rynkową.
Istotny jest również fakt, że nie istnieje jeden sposób obliczania wartości wewnętrznej akcji. Wykorzystywane są do tego metody:
- dochodowe – bazujące na założeniu, że wartość spółki zależy od jej zdolności do uzyskiwania przychodów w przyszłości,
- majątkowe – przyjmujące, że o wartości firmy decyduje jej majątek pomniejszony o zobowiązania,
- porównawcze (mnożnikowe) – które zakładają, że podobne spółki powinny mieć podobną wycenę,
- mieszane – łączące podejście dochodowe i majątkowe.
Najczęściej wykorzystuje się metody dochodowe, a zwłaszcza występującą w kilku odmianach metodę zdyskontowanych przepływów pieniężnych (discounted cashflows). W ich przypadku kluczowe jest założenie, że wycena spółki zależy od sumy wszystkich jej bieżących i przyszłych przepływów gotówkowych.
Analiza fundamentalna – podsumowanie
Dzięki analizie fundamentalnej możesz m.in. poznać rzeczywistą wartość spółki, a także zorientować się, czy wyemitowane przez nią akcje są odpowiednio wycenione przez rynek. Stanowi podstawowy zestaw narzędzi inwestorów długoterminowych, który ułatwia im podejmowanie decyzji inwestycyjnych. AF nie stosuje się natomiast w przypadku krótkiego horyzontu czasowego, w którym z założenia fundamenty nie mają wpływu na kształtowanie się kursu danego instrumentu.
Zauważ, że analizę fundamentalną, przynajmniej w pewnym zakresie, wykorzystuje się także przy analizowaniu aktywów innych niż akcje. Niezależnie od tego, czy inwestujesz w kryptowaluty, złoto czy inne instrumenty, musisz mieć na uwadze np. czynniki makroekonomiczne, czy też tendencje panujące na danym rynku. W ramach analizy fundamentalnej nie obliczysz wartości wewnętrznej tego typu aktywów, ale i tak powinieneś ją przeprowadzić. W każdym przypadku badanie fundamentów jest przecież niezbędne, by móc ocenić atrakcyjność inwestycji w dłuższej perspektywie.