Co to jest lokata bankowa?
Lokata bankowa to umowa z bankiem, na podstawie której klient powierza swoje środki pieniężne bankowi na ustalony okres czasu w zamian za określony zysk (odsetki), wynikający z oprocentowania lokaty. Po upływie terminu lokaty instytucja finansowa wypłaca klientowi wpłacone przez niego środki wraz z odsetkami.
Można powiedzieć, że lokata to pożyczka, której udzielamy bankom – mogą one wtedy obracać naszymi pieniędzmi – w zamian otrzymujemy określony zysk.
Lokaty terminowe są jednymi z najbardziej bezpiecznych form oszczędzania kapitału, ponieważ są one gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny do wartości 100 tys. EUR. Głównym zadaniem lokaty nie jest jednak wypracowanie możliwie najwyższego zysku (do tego służy inwestowanie), lecz ochrona naszego kapitału przed inflacją, czyli spadkiem siły nabywczej pieniądza.
Rodzaje lokat bankowych
Omówmy teraz kluczowe rodzaje lokat terminowych.
Ze względu na czas trwania
Lokaty możemy podzielić według długości okresu, na jaki chcemy powierzyć nasze środki bankowi. Są to np.:
- lokaty krótkoterminowe – zawierane na okres od 1 dnia do 3 miesięcy,
- lokaty średnioterminowe – zawierane są na okres od 5 do 11 miesięcy, najczęściej spotykane są depozyty na 6 i 9 miesięcy,
- lokaty długoterminowe – okres lokowania środków wynosi w tym przypadku minimum 1 rok.
Lokaty krótkoterminowe
Wśród lokat krótkoterminowych znajdujemy depozyty zakładane na kilka tygodni, 2 lub maksymalnie 3 miesiące, a nawet na pojedyncze dni.
Depozyt dzienny to lokata, w której kapitał lokowany jest na okres tylko jednego dnia. W praktyce dyspozycję otwarcia lokaty jednodniowej składa się najpóźniej do godziny 21:00, bank pobiera środki z naszego rachunku osobistego, a następnie zwraca je wraz z odsetkami ok. godziny 9:00 kolejnego dnia. Ten typ lokaty kiedyś był bardzo popularny, ponieważ pozwalał uniknąć tzw. podatku Belki, jednak obecnie dostępny jest zaledwie w kilku bankach.
Zdecydowanie najpopularniejsze są obecnie lokaty trzymiesięczne, szczególnie że często są też najlepiej oprocentowane.
Lokaty średnioterminowe
Najczęściej występujące depozyty średnioterminowe to lokaty sześciomiesięczne. Podobnie jak na kwartalnych banki oferują na nich najatrakcyjniejsze stawki.
W niektórych instytucjach bankowych można też znaleźć depozyty dziewięciomiesięczne, oprocentowane podobnie jak półroczne.
Lokaty długoterminowe
Depozyty długoterminowe zakładamy na rok, 18 miesięcy, 2 lub 3 lata. Obecnie do rzadkości należą lokaty obowiązujące przez 5 lat, choć kiedyś oferowało je sporo banków.
Najpopularniejsze wśród lokat długoterminowych są lokaty roczne lub 18-miesięczne.
Ze względu na oprocentowanie
Depozyty terminowe oprocentowane są według stałej lub zmiennej stopy procentowej. Podawana jest ona zawsze w ujęciu rocznym (jest to tzw. oprocentowanie nominalne lokaty).
Lokaty o stałym oprocentowaniu
Oprocentowanie stałe to takie, które nie zmienia się w trakcie trwania umowy lokaty. Jest ono z góry podane przez bank, potwierdzone w umowie, dzięki czemu klient może już przed ulokowaniem środków obliczyć oczekiwany zysk z oszczędzania na lokacie. Przewidywalność jest główną korzyścią lokaty terminowej o stałym oprocentowaniu. Korzystając z takiego depozytu, możemy łatwiej zaplanować finansowe operacje w przyszłości.
Zobacz ranking najlepszych lokat bankowych.
Lokaty o zmiennym oprocentowaniu
Oprocentowanie zmienne lokat oznacza, że w trakcie umowy bank może podwyższyć lub obniżyć stosowaną stopę procentową. Zależy to od wielu czynników: wysokości stóp procentowych NBP, sytuacji na rynku międzybankowym (stopy WIBID i WIBOR), rentowności bonów skarbowych, itd. Dwa pierwsze czynniki są najważniejsze i to one najbardziej wpływają na politykę depozytową banków.
Dla klienta oprocentowanie zmienne oznacza, że jeśli w trakcie umowy się ono zmieni, to do dnia poprzedzającego tą zmianę środki będą oprocentowane według dotychczasowej stopy, natomiast od dnia wprowadzenia nowych stóp procentowych, ulokowane pieniądze będą oprocentowane już według zmienionych stawek. Banki zazwyczaj kuszą klientów atrakcyjnym zmiennym oprocentowaniem lokat. Warto wybrać takie depozyty, jeśli spodziewamy się wzrostu stóp procentowych NBP, wtedy mamy pewność, że oprocentowanie naszych środków pozostanie na względnie stałym (lub nawet nieco wyższym) poziomie. Ze względu na charakter tego produktu lokaty o zmiennym oprocentowaniu polecane są osobom, które nieco lepiej orientują się w tematyce rynków finansowych.
Lokaty progresywne
Lokata progresywna to depozyt terminowy, którego oprocentowanie wzrasta w kolejnych okresach umownych lokaty. Oznacza to, że np. w pierwszym miesiącu oprocentowanie wynosi 2%, w piątym 3,5%, a w dwunastym 5% w skali roku.
Średnie roczne oprocentowanie takiego depozytu odbiega od atrakcyjnie przedstawianego oprocentowania w ostatnim miesiącu lokowania środków, jednak zaletą takiej lokaty jest możliwość zerwania umowy bez utraty odsetek – są one naliczane za pełne miesiące utrzymywania kapitału.
Inne rodzaje lokat
Na rynku dostępne są także inne rodzaje lokat, dla klientów z nieco innymi potrzebami oszczędnościowymi. Są to m.in. depozyty w walutach obcych, lokaty zakładane na jedną noc, rentierskie z negocjowanymi stawkami, połączone z produktami inwestycyjnymi i inne.
Lokaty walutowe
Lokata walutowa to depozyt terminowy prowadzony w walucie obcej. W Polsce najprościej założymy lokatę w euro lub w dolarach amerykańskich, w niektórych bankach także w funtach brytyjskich i – najrzadziej – we frankach szwajcarskich.
Zysk z takiego produktu finansowego jest trudny do oszacowania, ponieważ wartość waluty zależy od kształtowania się kursu tej waluty (kurs z dnia zamknięcia lokaty może być niższy/wyższy niż kurs z dnia założenia lokaty). Oprocentowanie jest naliczone, jednak kwota lokaty w złotówkach może okazać się niższa niż na początku, co jest właśnie wynikiem działania kursu walutowego.
Lokaty rentierskie
Lokata rentierska to długoterminowy depozyt (zakładany na minimum rok), skierowany do osób majętnych, które chcą cieszyć się zyskami z oszczędności wcześniej niż po zakończeniu umowy z bankiem. W tej lokacie odsetki nie są zwracane wraz z kapitałem po upływie ustalonego terminu, lecz wypłacane w stałych odstępach czasu na rachunek klienta. Oprocentowanie lokat rentierskich z reguły jest niższe niż w przypadku zwykłych depozytów terminowych.
Lokaty overnight
Lokata overnight, czyli nocna, to odmiana lokaty jednodniowej kierowana przede wszystkim do przedsiębiorców. Jest ona zakładana na noc na podstawie dyspozycji klienta, według której wolne środki na rachunku firmowym ponad określony limit trafiają automatycznie na lokatę overnight (tak działają automatyczne lokaty nocne). Pod koniec dnia bank przelewa środki na konto lokaty, a następnego dnia rano zwraca je przedsiębiorcy wraz z odsetkami.
Lokata negocjowana
Ten rodzaj depozytu adresowany jest głównie do zamożniejszych klientów. Do jego założenia potrzebne jest min. kilkadziesiąt, czasem nawet kilkaset tysięcy złotych. W zamian otrzymujemy możliwość swobodnego negocjowania takich parametrów lokaty, jak waluta czy czas jej trwania, a nawet wysokość oprocentowania. Sprawdź także artykuł Lokata negocjowana.
Lokata strukturyzowana
Lokata strukturyzowana jest to instrument finansowy, w którym środki pieniężne lokowane są w dwóch częściach: bezpiecznej i ryzykownej. Większa część kapitału inwestowana jest w bezpieczne instrumenty, np. obligacje skarbowe, zaś mniejsza w produkty finansowe o większym ryzyku, ale i wyższym potencjalnym zysku (takie instrumenty opierają się m.in. o kurs walutowy, indeksy giełdowe itp.). Lokaty strukturyzowane to najczęściej inwestycje długoterminowe, które powinny zagwarantować klientowi ochronę części lub całości ulokowanego kapitału.
Jak działają lokaty bankowe?
Standardowa lokata bankowa zakładana w polskich złotych to jeden z najbezpieczniejszych sposób oszczędzania, na którym nie możesz stracić (co najwyżej nie zarobić). Z tego względu jest to obecnie najchętniej wybierany przez oszczędzających produkt bankowy.
Nie bez znaczenia jest fakt, że oferując oprocentowanie stałe w skali roku bank zobowiązuje się do utrzymania takiej stawki przez cały okres trwania umowy. Z jednej strony jest to oczywista korzyść dla klienta, który z góry wie, ile zarobi na lokacie. Z drugiej jednak oznacza niższe oprocentowanie względem produktów bardziej ryzykownych (np. inwestycyjnych), ponieważ w czasie trwania lokaty mogą zmienić się warunki zewnętrzne, np. wysokość stóp procentowych, i bankom przestałoby się opłacać proponowanie wyższych stawek. Z tego względu banki najchętniej proponują najwyższe oprocentowanie na depozytach kwartalnych lub półrocznych, a zdecydowanie niższe na lokatach długoterminowych.
W przeciwieństwie do konta oszczędnościowego na założoną już lokatę nie można dopłacać kolejnych środków, a wypłata choćby pieniędzy przed terminem najczęściej wiąże się z utratą wypracowanych dotąd odsetek.
Lokatę zakłada się bardzo łatwo: zwykle wystarczy kilka minut spędzonych w bankowości internetowej lub mobilnej, większość depozytów dostępna jest także w oddziale, a nawet telefonicznie.
Odsetki naliczane do momentu zapadnięcia, innymi słowy: zakończenia lokaty. Kapitalizacja – czyli dopisanie odsetek do pierwotnego kapitału wpłaconego na depozyt – następuje w tym samym czasie.
Jeżeli lokata ma charakter odnawialny, kapitał wraz z odsetkami zacznie pracować od nowa, na czas określony w umowie. Jeśli nie, Twoje pieniądze automatycznie zostaną przelane na wskazany przez Ciebie rachunek.
Lokata bankowa a inne formy oszczędzania
Lokaty to oczywiście nie jedyne formy oszczędzania, z których możemy skorzystać. Warto też zapoznać się z aktualnymi ofertami kont oszczędnościowych, które to produkty wiążą się z nieco większą swobodą korzystania z własnych pieniędzy, obligacji skarbowych oraz sposobów odkładania środków na przyszłą emeryturę, takich jak IKE i IKZE (w tym przypadku, po spełnieniu określonych warunków, możesz nawet uniknąć podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatku Belki).
Przy deponowaniu oszczędności wskazana jest ich dywersyfikacja, czyli sięgnięcie po różne produkty. Lepiej nie wkładać wszystkiego na jedną lokatę, bo jeśli niespodziewanie będziesz potrzebować choćby niewielkiej sumy z depozytu, to stracisz odsetki od całości kapitału. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie otwarcie kilku lokat na mniejsze kwoty i odłożenie części środków na koncie oszczędnościowym i np. w IKE lub w obligacjach. Sprawdź także Konto oszczędnościowe czy lokata bankowa – które rozwiązanie wybrać?
Zalety i wady lokat bankowych
Na koniec, w ramach podsumowania, przyjrzyjmy się zalotom i wadom lokat bankowych.
| Zalety lokat terminowych | Wady lokat terminowych |
|---|---|
| gwarancja wypłaty zysku | nie można wpłacać dodatkowych środków w trakcie trwania lokaty |
| oszczędności chronione są do równowartości 100 tys. EUR | wypłata nawet części środków przed zakończeniem lokaty oznacza utratę odsetek |
| z góry znany zysk z lokaty (w przypadku lokaty ze stałym oprocentowaniem) | najlepiej oprocentowane są lokaty zakładane na niezbyt wysokie kwoty (do 20 tys. zł) |
| łatwość założenia | lokaty odnawiające się automatycznie zwykle są bardzo nisko oprocentowane |
| duże możliwości w wyborze czasu trwania lokaty: od kilku dni do kilku lat | uzyskanie wysokiej stawki na lokacie często uzależnione jest od spełnienia dodatkowych warunków: statusu nowego klienta, wpłaty nowych środków, założenia konta osobistego itp. |
| zwykle nieco wyższe oprocentowanie niż na kontach oszczędnościowych | |
| w promocjach bankowych można zyskać wyższą stawkę oprocentowania |
Ranking lokat - grudzień 2024
-
Oprocentowanie8,5%
-
Zakres kwot2000 - 50 000 zł
-
Czas trwania3 miesiące
-
Konto osobisteTAKCzy konto osobiste jest wymagane?
TAK
musisz posiadać konto w Toyota Banku np. Moto Konto lub Indeksowane Konto Oszczędnościowe
-
Oprocentowanie7,6%
-
Zakres kwot1000 - 25 000 zł
-
Czas trwania6 miesięcy
-
Konto osobisteTAK
-
Oprocentowanie7,5%
-
Zakres kwot1000 - 25 000 zł
-
Czas trwania3 miesiące
-
Konto osobisteTAK
Komentarze
(0)