Rozliczanie PIT z dzieckiem. Poradnik dla rodziców

• Dla kogo wspólne rozliczenie z dzieckiem będzie najlepsze?
• Jak wylicza się dochód do wspólnego opodatkowania?
• Kto NIE może rozliczyć PIT razem z dzieckiem?
• Osoba samotnie wychowująca dziecko – czyli właściwie kto?
• Samotność faktyczna czy tylko formalna?
• Od kiedy jest się samotnym rodzicem?
• Dziecko pod okiem fiskusa
• Rozliczanie PIT z dorosłym dzieckiem
• Ulga prorodzinna a wspólny PIT z dzieckiem
• Wdowy / wdowcy a rozliczenie
• Jak rozliczyć PIT z dzieckiem. Podsumowanie

Dla kogo wspólne rozliczenie z dzieckiem będzie najlepsze?

Możliwość łącznego opodatkowania dochodów nie dotyczy wyłącznie małżonków; może z niej skorzystać również rodzic samotnie wychowujący dzieci. Taka forma rozliczenia jest najkorzystniejsza dla osób lepiej zarabiających, wchodzących w drugi próg podatkowy, ale zyskują też osoby z niższą pensją.

Rozliczając się wspólnie, rozkładasz swój podatek równomiernie pomiędzy siebie i dziecko, tak jakbyś opodatkowywał się wspólnie z mniej zarabiającym małżonkiem, i jednocześnie korzystasz z podwójnej wysokości kwoty wolnej od podatku.

Jak wylicza się dochód do wspólnego opodatkowania?

Łączny podatek od rodzica i dziecka polega na dodaniu dochodu rodzica i dochodu dziecka i podzieleniu sumy na pół. Wysokość daniny oblicza się od połowy, a następnie mnoży się przez dwa. Jeśli dziecko nie ma dochodów – a najczęściej nie ma – to i tak można swoją pociechę uwzględnić w zeznaniu rocznym (jeżeli ma dochód, sytuacja nieco się komplikuje, ale o tym za chwilę).

Zeznanie podatkowe składa się w formularzu PIT-36 lub PIT-37.

Kto NIE może rozliczyć PIT razem z dzieckiem?

Niestety, nie każdy osiągający dochód może skorzystać z tej formy opodatkowania. Wykluczone z niej są osoby objęte podatkiem liniowym, ryczałtem ewidencjonowanym, kartą podatkową czy podatkiem tonażowym – nawet jeśli dotyczą one jedynie części przychodów, zaś cała reszta opodatkowana jest na zasadach ogólnych. Co ważne, te kryteria muszą spełniać zarówno rodzic, jak i dziecko. Jedyny wyjątek od tych zasad stanowią rozliczane ryczałtem przychody z najmu prywatnego.

Osoba samotnie wychowująca dziecko – czyli właściwie kto?

Jeszcze niedawno ta kwestia budziła niemało wątpliwości, a co do interpretacji nie raz musiały wypowiadać się sądy. Uznaje się zatem, że osoba samotnie wychowująca dziecko to ta, która na co dzień ponosi trud wychowawczy i łoży na potomka. Co ważne, nie ma znaczenia, czy drugi rodzic płaci alimenty (a więc także łoży na dziecko) i czy zabiera je na wakacje i co niektóre weekendy – rodzicowi, który faktycznie mieszka z dzieckiem, wciąż przysługuje prawo do wspólnego rozliczenia.

Warto wiedzieć: Z tej możliwości może skorzystać wyłącznie jeden rodzic – ten, który faktycznie ponosi trud wychowawczy. Zabieranie dziecka na święta bądź wakacje, zdaniem sądów, nie spełnia tego kryterium.

Samotność faktyczna czy tylko formalna?

Status cywilny rodzica również ma znaczenie; samotny rodzic powinien być panną, kawalerem, wdowcem, wdową, rozwodnikiem bądź rozwódką. Dopuszczalna jest także formalna separacja między małżonkami. Co ciekawe, w szczególnych sytuacjach za samotnego rodzica można uznać kogoś, kto pozostaje w związku małżeńskim, ale jego małżonek pozbawiony jest praw rodzicielskich albo przebywa w więzieniu.

Czy każda panna i kawaler mogą rozliczać się wspólnie z dzieckiem? To nie takie proste. W tej kwestii interpretacja prawa dogoniła rzeczywistość i za rodzica samotnie wychowującego dziecko nie uznaje osoby formalnie niezamężnej, ale żyjącej w konkubinacie. Zatem gdy para bez ślubu mieszka razem, rozliczenie się z dzieckiem nie jest możliwe, nawet gdy dziecko nie jest potomkiem partnera/partnerki (w wyjątkowo rzadkich przypadkach można starać się udowodnić, że partner/partnerka, który nie jest biologicznym rodzicem, absolutnie nie angażuje się w wychowanie mieszkającego z nim dziecka, ale będzie to bardzo trudne).

Mimo to nie należy zakładać, że samotny rodzic zawsze musi mieszkać wyłącznie z dziećmi i z nikim więcej. Dopuszczalna jest sytuacja, gdy ojciec/matka mieszka z dzieckiem u swoich rodziców lub rodzina w jakimś stopniu pomaga mu w opiece. Warunkiem jest jednak, aby członkowie rodziny nie angażowali się w wychowanie dziecka i nie łożyli na nie.

Od kiedy jest się samotnym rodzicem?

Nie istnieją żadne ramy czasowe, zgodnie z którymi można zostać uznanym za samotnego rodzica lub zostać wykluczonym z tej kategorii. Nie jest wymagane samotne rodzicielstwo przez cały rok podatkowy, chodzi wyłącznie o zaistnienie takiej sytuacji na przestrzeni roku – choćby nawet był to tylko tydzień lub miesiąc.

Dziecko pod okiem fiskusa

Jeżeli jako rodzic spełniasz powyższe warunki, możemy teraz przejść do wymogów, które musi spełniać Twoje dziecko. Jeśli jest małoletnie, to nie ma najmniejszych wątpliwości – rozliczysz z nim swój PIT bez żadnych wątpliwości ze strony fiskusa. Gdy Twoja pociecha otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną, również możesz skorzystać z tej formy opodatkowania – niezależnie od wieku dziecka i od tego, czy się uczy.

Rozliczanie PIT z dorosłym dzieckiem

Nie tylko małoletnie pociechy lub pobierające zasiłki socjalne mogą być ujęte w zeznaniu rocznym. Jeżeli Twoje dziecko się uczy, możecie rozliczać się wspólnie, dopóki nie skończy 25 lat. Istnieje jednak ważny warunek: młody człowiek nie może uzyskiwać dochodów w łącznej wysokości 16061,28 zł w ciągu roku podatkowego. Renty rodzinne, które otrzymuje uczeń czy student, nie wliczają się do zeznania.

Warto wiedzieć: W roku, w którym dziecko kończy 18 lat (i nie uczy się dalej) lub 25 lat, również możecie rozliczyć się razem, nawet gdy urodziny dziecka wypadają 1 stycznia.

Ulga prorodzinna a wspólny PIT z dzieckiem

Czy rozliczanie się z dzieckiem oznacza jednocześnie rezygnację z ulgi prorodzinnej, swego rodzaju rekompensaty za wychowywanie dziecka? Nie ma obaw, ulga nadal będzie Ci przysługiwała, gdyż jej przyznanie i wysokość zależy od liczby posiadanych dzieci i ewentualnie od Twoich zarobków, nie zaś od sposobu rozliczenia podatku. Jako samotnemu rodzicowi z jednym dzieckiem ulga przysługuje Ci, gdy Twój dochód w roku podatkowym wyniósł maks. 112 tys. zł. Gdy masz dwoje lub więcej dzieci, nie ma górnego limitu dochodu.

Zwykle wysokość ulgi wynosi 1112,04 zł na pierwsze i drugie dziecko, nieco ponad 2000 zł na trzecie, na czwarte i każde kolejne: 2700 zł.

Wdowy / wdowcy a rozliczenie

Jak rozliczać się w sytuacji, gdy w danym roku podatkowym umarł małżonek? Czy można rozliczyć się ze zmarłym mężem lub żoną, czy już należy złożyć PIT z dzieckiem? Prawo zostawia Ci dwie możliwości do wyboru: albo rozliczysz się z małżonkiem, ale wtedy nie będziesz już mógł rozliczyć się z dzieckiem, albo skorzystasz z preferencyjnego sposobu rozliczania jako samotny rodzic. Nie możesz natomiast połączyć tych dwóch opcji.

Jak rozliczyć PIT z dzieckiem. Podsumowanie

Rozliczanie podatku z dzieckiem przysługuje samotnym rodzicom, na których spoczywa cały trud wychowawczy i opieka nad pociechą na co dzień. Nie ma przy tym znaczenia, czy drugi rodzic płaci alimenty i od czasu do czasu opiekuje się dzieckiem; obecnie tylko jeden rodzic może rozliczyć się wspólnie, nawet jeśli dziecko pomieszkuje u drugiego. Z tej formy opodatkowania nie można też skorzystać, gdy rozwiedzeni rodzice sprawują opiekę naprzemienną lub jest się pozbawionym praw rodzicielskich. Wykluczone są także osoby nierozliczające się na zasadach ogólnych (z drobnymi wyjątkami, np. z ryczałtem z najmu prywatnego).

Niemniej, samotne zamieszkanie i wychowywanie pociechy lub odpowiedni stan cywilny to nie jedyne okoliczności, w których masz prawo do preferencyjnego sposobu rozliczania podatku. Bywa, że samotni rodzice mieszkają wraz ze swoimi rodzicami, ale dla fiskusa nie będzie to przeszkodą, jeśli dziadkowie nie angażują się w wychowanie wnuka ani na niego nie łożą.

Wspólny PIT możesz złożyć, jeśli Twoje dziecko nie ma jeszcze 18 lat lub nie skończyło 25 lat, pod warunkiem jednak, że wciąż się uczy lub studiuje i przez rok nie osiągnęło dochodu wyższego niż 16061,28 zł. Ukończenie 25. roku życia nie ma znaczenia, jeśli dziecko pobiera zasiłek opiekuńczy lub rentę socjalną. Co ważne, wraz z preferencyjnym rozliczeniem nie tracisz prawa do otrzymania ulgi prorodzinnej.