Czy warto inwestować w IKZE Obligacje? Oszczędzaj na emeryturę i płać niższe podatki

Krzysztof Duliński
Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych
Krzysztof Duliński
Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych

100 publikacji 3479 komentarzy

Recenzent promocji bankowych i autor tekstów poradnikowych dotyczących zarządzania finansami osobistymi będący zdania, że nawet najbardziej skomplikowane zagadnienie można przedstawić w prosty i przystępny sposób.


2 komentarze Czy warto inwestować w IKZE Obligacje? Oszczędzaj na emeryturę i płać niższe podatki
Spis treści

Samodzielne odkładanie na emeryturę pozwoli Ci zachować standard życia zbliżony do tego, do jakiego przyzwyczaiłeś się w czasie aktywności zawodowej. Jeśli nie zgromadzisz oszczędności emerytalnych, to będziesz musiał się zadowolić wypłatami z ZUS, które będą o wiele niższe od Twoich zarobków.

Decyzji o oszczędzaniu na emeryturę lepiej nie odkładać w czasie. Im wcześniej zaczniesz działać, tym łatwiej zgromadzisz pokaźny kapitał, który pozwoli Ci godnie przeżyć emeryturę. Specyficznym pomysłem na zgromadzenie oszczędności emerytalnych jest produkt o nazwie IKZE Obligacje łączący zalety podatkowe Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego i bezpieczeństwo obligacji skarbowych.

IKZE Obligacje – co to za produkt i dla kogo?

IKZE Obligacje jest formą oszczędzania na emeryturę, z której może skorzystać każdy uprawniony do założenia IKZE, czyli osoba po ukończeniu 16 r.ż. Wysokość zarobków, źródło ich pochodzenia i doświadczenie w korzystaniu z produktów finansowych nie mają znaczenia. Istotne jest wykorzystanie korzyści podatkowych związanych z IKZE oraz gwarancji bezpieczeństwa i efektywności pomnażania pieniędzy wynikających ze specyfiki obligacji.

Wszystko sprowadza się do dokonywania w kolejnych latach wpłat w ramach dostępnego limitu. Pieniądze są przeznaczane na zakup obligacji skarbowych z bieżącej oferty według zasad określonych przez oszczędzającego.

Jako, że nazwa tego produktu składa się z dwóch członów, z których każdy występuje też samodzielnie, spójrzmy na początek na ich charakterystykę.

IKZE pozwala gromadzić oszczędności emerytalne i korzystać od razu z korzyści podatkowych. Każdego roku można odłożyć kwotę nie przekraczającą limitu ustalonego przez ministra ds. polityki społecznej. Kwota wpłacona na IKZE obniża podstawę opodatkowania i tym samym wysokość należności dla fiskusa. Szczególnie korzystają na tym osoby rozliczające się w II progu podatkowym; zwłaszcza jeśli wpłata na IKZE pozwoli im zejść do niższego przedziału podatkowego.

Nie ma przeszkód, by po pieniądze z IKZE sięgnąć przed spełnieniem ustawowych kryteriów emerytalnych, czyli ukończeniem 65 r.ż. Trzeba wówczas jednak samodzielnie doliczyć otrzymaną kwotę do innych swoich dochodów w danym roku, co może się wiązać z przekroczeniem progu podatkowego, a tym samym zapłaceniem wyższego podatku.

Obligacje to rodzaj papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa (obligacje skarbowe), samorządy (obligacje komunalne), firmy (obligacje korporacyjne) czy inne podmioty. Kupujący obligacje (obligatariusz) pożycza pieniądze emitentowi, by ten mógł sfinansować swoje potrzeby i w zamian za to otrzymuje określone wynagrodzenie w postaci odsetek. Wysokość oprocentowania zależy od sytuacji rynkowej, okresu inwestycji, ale i wiarygodności emitenta. Ten, którego pozycja jest stabilna, a pożyczenie mu pieniędzy nie wiąże się z dużym ryzykiem utraty kapitału, może zaproponować niższe oprocentowanie, gdyż inwestorzy nie oczekują premii za ryzyko.

Obligacje skarbowe zaliczane są do najbezpieczniejszych papierów dłużnych. W ich przypadku zwrot kapitału i wypłatę odsetek gwarantuje swoim autorytetem państwo. W Polsce obowiązuje dodatkowo zasada, że zobowiązania wynikające z obligacji skarbowych mają pierwszeństwo przed innymi wydatkami Skarbu Państwa (np. na inwestycje, utrzymanie nieruchomości, różnego rodzaju świadczenia). Mówi o tym wyraźnie art. 165 ustawy o finansach publicznych.

Jak działa IKZE Obligacje?

IKZE Obligacje stanowi specyficzne połączenie omówionych wyżej dwóch produktów i pozwala na zmaksymalizowanie korzyści związanych z oszczędzaniem na emeryturę. Istotnym wyróżnikiem jest fakt, że IKZE Obligacje oferuje jedynie bank PKO BP, a inwestowanie możliwe jest tylko w wybrane obligacje skarbowe.

Sposób oszczędzania

Rozpoczynając oszczędzanie, trzeba określić, które obligacje i w jakich proporcjach (procentowo) mają być zakupione podczas pierwszej transakcji, a także w ramach kolejnych. W każdej chwili można dokonać modyfikacji Dyspozycji Nabycia Obligacji Skarbowych (DNOS) lub samodzielnie, niezależnie od oszczędzania na emeryturę, nabyć obligacje skarbowe z bieżącej oferty.

Dyspozycja DNOS automatyzuje proces nabywania kolejnych obligacji po zaksięgowaniu wpłat na IKZE Obligacji, nie ma konieczności następnych wizyt w placówkach PKO BP.

Odsetki naliczane są automatycznie według zasad obowiązujących dla danego rodzaju obligacji. Przy czym nie są one wypłacane właścicielowi IKZE, lecz od razu inwestowane w papiery kolejnej emisji. Taki sam mechanizm ma zastosowanie po zakończeniu okresu umownego odnośnie kapitału. Oznacza to kolejną korzyść dla oszczędzającego, gdyż zamiana obligacji, zwana rolowaniem, odbywa się z pewnym dyskontem (cena zamiany jest niższa od ceny sprzedaży). Tym samym możliwe jest nabycie dodatkowych papierów, które będą pracowały na wyższe odsetki.

W każdej chwili możesz zamienić IKZE Obligacje na inny rodzaj IKZE dokonując wypłaty transferowej na IKZE dowolnego rodzaju do innej instytucji finansowej, która od tego momentu będzie zarządzała Twoimi oszczędnościami. Opcję tę można wykorzystać w okresie, gdy inwestowanie w obligacje skarbowe nie będzie zbyt korzystne, by pomnażać pieniądze z wykorzystaniem innych instrumentów finansowych, np. akcji, funduszy inwestycyjnych, ETF-ów.

Masz też prawo do wskazania/zmiany w dowolnym momencie osób, które w razie Twojej śmierci otrzymają Twoje oszczędności.

IKZE Obligacje – opłaty

Roczna opłata za prowadzenie konta IKZE Obligacje wynosi 80 zł. Bank pobiera ją jednorazowo, jeśli klient dokonał wpłaty pozwalającej na jej potrącenie, lub sukcesywnie, aż do uzyskania pełnej kwoty, ze środków wpływających na rachunek z tytułu wpłat, odsetek bądź środków z wykupu obligacji.

Obowiązuje przy tym zasada, że opłata roczna nie jest pobierana za rok kalendarzowy, w którym została podpisana umowa o IKZE Obligacje. Tak więc rozpoczęcie oszczędzania w 2024 r. oznacza, że opłata będzie pobrana dopiero w 2025 roku.

Prowizja za zerwanie umowy o IKZE Obligacje przed upływem 12 miesięcy wynosi 150 zł. Nie ma znaczenia, czy do zakończenia współpracy dochodzi w związku z wypłatą środków, ich zwrotem czy przekazaniem na inne konto emerytalne.

Pozostałe opłaty określone są w „Taryfie opłat i prowizji Biura Maklerskiego PKO Banku Polskiego”.

Ulga podatkowa

Oszczędzanie na emeryturę w ramach IKZE Obligacje jest nie tylko bezpieczne, ale i efektywne. Skorzystanie z tego produktu oznacza bowiem możliwość odliczenia kwot wpłaconych w danym roku kalendarzowym od dochodu, a tym samym zapłacenie niższego podatku dochodowego. Korzystają na tym zwłaszcza osoby rozliczające się w ramach II progu podatkowego.

Limity wpłat

Inwestowanie odbywa się w ramach rocznego limitu wpłat. Nie uwzględnia on środków z wykupu obligacji oraz naliczonych odsetek, gdyż zaraz po wpłynięciu na rachunek są one ponownie inwestowane w obligacje z aktualnej oferty według zasad, jakie ustaliłeś w DNOS.

Limit wpłat na IKZE w 2024 r. uzależniony jest od źródła dochodów i wynosi:
- 9388,80 zł dla otrzymujących wynagrodzenia z umowy o pracę i umów cywilno-prawnych,
- 14 083,20 zł dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Chcąc skorzystać z podwyższonego limitu trzeba złożyć oświadczenie o prowadzeniu pozarolniczej działalności (wraz z podaniem jej nazwy). Gdybyś zamknął firmę, będziesz zobowiązany do przekazania informacji o tym fakcie, czyli aktualizacji danych.

W przypadku przekroczenia rocznego limitu wpłat kwota nadwyżki jest automatycznie zwracana na rachunek, z którego została przesłana.

Wypłata środków a zwrot środków

Trzeba wyraźnie rozróżnić dwa pojęcia związane z uzyskaniem dostępu do swoich środków.
O wypłacie mówimy w sytuacji, gdy oszczędzający chce sięgnąć po swoje pieniądze po spełnieniu kryteriów ustawowych, tj. po skończeniu 65 r.ż. i dokonaniu wpłat przynajmniej w 5 latach kalendarzowych (nie muszą być kolejne). Wówczas pobierany jest tylko 10-procentowy zryczałtowany podatek dochodowy, nie ma opłaty przewidzianej w przypadku przedterminowego wykupu obligacji. Identyczne zasady obowiązują, gdy zakończenie oszczędzania zleca spadkobierca posiadacza IKZE.

Pieniądze są przekazywane w całości (w ciągu 14 dni od daty złożenia dyspozycji) lub w ratach (przez min. 10 lat lub krócej, jeśli czas oszczędzania był krótszy) na rachunek wskazany przez dysponenta. W każdej chwili możesz poprosić o wypłatę pozostałej kwoty w całości.

Po dokonaniu wypłaty jednorazowej albo przelaniu pierwszej raty, nie można ponownie założyć konta IKZE, jego rodzaj (obligacyjne, oszczędnościowe, inwestycyjne) nie ma znaczenia.

Natomiast zwrot może nastąpić w dowolnym momencie. Otrzymane pieniądze, wykazane w rocznej deklaracji podatkowej PIT-11 przygotowanej przez PKO BP, trzeba ująć w swoim rocznym zeznaniu podatkowym jako przychód z innych źródeł.

Przy zwrocie środków w gotówce pieniądze też zostaną przekazane przed upływem 14-dniowego okresu wypowiedzenia umowy o IKZE Obligacje, przy czym będą pomniejszone o opłatę za przedterminowy wykup obligacji oraz - jeśli operacja jest dokonywana przed upływem 12 miesięcy od podpisania umowy - za jej zerwanie.

Nieco inaczej jest przy wypłacie transferowej. W tym przypadku nie jest pobierana opłata za przedterminowy wykup obligacji, ale prowizja za zerwanie umowy przed upływem 12 miesięcy zostanie pobrana.

Skorzystanie ze zwrotu środków nie blokuje możliwości założenia dowolnego konta IKZE.

Jakie obligacje dostępne są w ramach inwestycji w IKZE Obligacje?

W ramach IKZE Obligacje dopuszczalne jest kupno jednego rodzaju papierów lub kilku. Do wyboru są:

  • roczne oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu zmiennym (ROR),
  • dwuletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu zmiennym (DOR),
  • trzyletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu stałym (TOS),
  • czteroletnie indeksowane oszczędnościowe obligacje skarbowe (COI),
  • dziesięcioletnie emerytalne oszczędnościowe obligacje skarbowe (EDO).

Przypominamy, że IKZE Obligacje znajduje się jedynie w ofercie Banku PKO BP.

1.

IKZE-Obligacje

Biuro Maklerskie PKO BP
  • Opłata za konto IKZE
    80 zł / rok
  • Oprocentowanie
    5,75-6,55%
    Oprocentowanie 5,75-6,55%

    W ramach konta IKZE-Obligacje można inwestować w:

    • Roczne oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu zmiennym (ROR), które obecnie wynosi na początku 5,75%
    • Dwuletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu zmiennym (DOR), które obecnie wynosi na początku 5,90%
    • Trzyletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu stałym (symbol TOS), wynoszącym obecnie 5,95%
    • Czteroletnie indeksowane oszczędnościowe obligacje skarbowe (COI), które obecnie oferują początkowo 6,30%
    • Dziesięcioletnie emerytalne oszczędnościowe obligacje skarbowe (EDO), które obecnie oferują początkowo 6,55%

    Podane poziomy rocznego oprocentowania dotyczą pierwszego okresu odsetkowego poszczególnych obligacji dostępnych obecnie w ofercie Ministerstwa Finansów; w kolejnych okresach oprocentowanie zależy od marży i wysokości inflacji lub stopy referencyjnej NBP (w zależności od rodzaju obligacji).

  • Limit wpłat
    9388,80 zł
    Limit wpłat 9388,80 zł

    9388,80 zł lub 14 083,20 zł (dla prowadzących działalność gospodarczą)

  • Konto wymagane
    NIE
Zawarcie umowy o prowadzenie konta IKZE-Obligacje możliwe jest wyłącznie w Punktach Usług Maklerskich zlokalizowanych w oddziałach PKO BP i w punktach obsługi klienta Biura Maklerskiego PKO BP.

Obligacje indeksowane inflacją

Zastanawiając się nad wyborem obligacji, na zakup których przeznaczysz środki, warto zwrócić uwagę na zasady ich oprocentowania. Część z nich ma stałe oprocentowanie, w przypadku innych jest ono zmienne.

Obligacje indeksowane inflacją w pewnym sensie łączą obie te cechy. W pierwszym okresie ich oprocentowanie jest z góry ustalone, natomiast w kolejnych stanowi sumę aktualnej inflacji i określonej w prospekcie emisyjnym marży. Taki mechanizm jest szczególnie cenny dla oszczędzającego w okresie spadającej inflacji, gdyż pozwala zagwarantować sobie oprocentowanie dopasowane do warunków rynkowych w całym okresie.

Jak założyć IKZE Obligacje

Zawarcie Umowy o prowadzenie Konta IKZE Obligacje możliwe jest w oddziałach PKO BP oraz w Punktach Obsługi Klienta Biura Maklerskiego PKO Banku Polskiego. W wybranej placówce formalności sprowadzają się do okazania dokumentu tożsamości oraz podania numeru PESEL. Potem trzeba podpisać Umowę o prowadzenie Konta IKZE Obligacje oraz wspomnianą wcześniej Dyspozycję Nabywania Obligacji Skarbowych (DNOS) określającą, jakie obligacje i w jakich proporcjach mają być w przyszłości nabywane za środki wpływające na konto IKZE Obligacje.

Kolejne kroki to po prostu dokonywanie wpłat na rachunek (gotówką lub przelewem). Obligacje będą kupowane automatycznie zgodnie z zasadami określonymi w DNOS. Jej zmiana możliwa jest w dowolnym momencie.

Korzystanie z IKZE Obligacje nie stanowi przeszkody w samodzielnym nabywaniu obligacji skarbowych, nie ma znaczenia, czy będziesz je kupować Banku PKO BP czy może w Pekao SA, który też je oferuje.

IKZE Obligacje - zalety i wady

Każdym rozważaniom o oszczędzaniu bądź inwestowaniu towarzyszą pytania o sens tego typu działań oraz bezpieczeństwo pieniędzy powierzonych wybranemu podmiotowi. W przypadku IKZE Obligacje odpowiedzi są szczególnie ważne, bo chodzi o oszczędności, które mają być wykorzystane po zakończeniu aktywności zawodowej. Co więc można odpowiedzieć na te dylematy?

Po pierwsze, jak już wspomnieliśmy, emerytura wypłacana przez ZUS będzie stanowiła zaledwie ułamek wynagrodzenia, więc oszczędzanie z myślą o niej jest koniecznością. Po drugie, obligacje skarbowe należą do najbezpieczniejszych instrumentów finansowych, na dodatek różnorodność oferty pozwala dobrać rodzaj obligacji najlepiej dopasowany do osobistych preferencji.

Istotną zaletą IKZE Obligacje są odczuwalne od razu korzyści podatkowe. Wśród innych zalet można wymienić możliwość dopłacania kolejnych kwot w ramach rocznych limitów, opcję modyfikowania DNOS oraz prawo wskazania osoby, która odziedziczy zgromadzone oszczędności po Twojej śmierci.

Po stronie minusów z pewnością jest konieczność samodzielnego rozliczenia się z fiskusem po sięgnięciu po pieniądze z IKZE Obligacje przed spełnieniem warunków ustawowych. Dopisanie otrzymanej kwoty do dochodów z innych źródeł może sprawić, że znajdziesz się w II progu podatkowym i zapłacisz wyższy podatek.

Zalety i wady IKZE Obligacje

Zalety

Wady

oprocentowanie powiązane ze stopą referencyjną NBP lub wskaźnikiem inflacji roczne limity wpłat
obniżenie podstawy opodatkowania, co przekłada się na niższy podatek konieczność doliczenia kwoty oszczędności do innych dochodów przy sięgnięciu po pieniądze przed spełnieniem kryteriów ustawowych
brak opłat za przedterminowy wykup przy wypłacie środków (po spełnieniu kryteriów ustawowych) opłata za przedterminowy wykup po dyspozycji zwrotu środków (przed spełnieniem kryteriów ustawowych)
reinwestowanie naliczonych odsetek prowizja za wycofanie/transfer środków przed upływem 12 miesięcy od założenia konta
dodatkowy zysk przy rolowaniu (zamianie) obligacji dostępność tylko w PKO BP
bezpieczeństwo środków
dziedziczenie środków przez spadkobierców

Jeśli nie IKZE Obligacje, to co?

IKZE Obligacje to tylko jedna z możliwości oszczędzania z myślą o emeryturze; są i inne opcje. Państwo przygotowało przepisy dotyczące Indywidualnych Kont Emerytalnych (IKE) i Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), które umożliwiają odkładanie pieniędzy na kontach oszczędnościowych, inwestowanie ich w fundusze inwestycyjne czy akcje, a także inne instrumenty finansowe. Można też gromadzić środki z pomocą pracodawcy w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) albo Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE). Nie ma przeszkód, by dysponując odpowiednią wiedzą i chęciami samodzielnie inwestować w złoto, stworzyć własny portfel inwestycyjny, czy pomnażać pieniądze jeszcze w inny sposób.

Dodajmy, że istnieje bliźniaczy produkt do omawianego w tym tekście - IKE Obligacje, także dostępny tylko w PKO BP. Dla ułatwienia wychwycenia istotnych różnic i podobieństw bank przygotował bardzo przejrzyste porównanie tych propozycji.

Jak widzisz, możliwości jest naprawdę wiele. Tylko od Ciebie zależy, którą wybierzesz i jak wiele będziesz co roku odkładał z myślą o emeryturze. Najlepsze efekty da systematyczne działanie, zwłaszcza jeśli zdecydujesz się na IKE oraz IKZE i będziesz korzystał z różnych instrumentów finansowych.

  • Opłata za konto IKZE
    0 zł
  • Akcje z GPW
    0,38%, min. 5 zł
  • Rynki zagraniczne
    USA, DE, UK + 5 innych
  • Limit wpłat
    9388,80 zł
    Limit wpłat 9388,80 zł

    9388,80 zł lub 14 083,20 zł (dla prowadzących działalność gospodarczą)

  • Opłata za konto IKZE
    50 zł (rok)
  • Akcje z GPW
    0,39%, min. 5 zł
  • Rynki zagraniczne
    USA, DE, UK
  • Limit wpłat
    9388,80 zł
    Limit wpłat 9388,80 zł

    9388,80 zł lub 14 083,20 zł (dla prowadzących działalność gospodarczą)

Dostęp do rachunków walutowych w EUR, USD i GBP.
  • Opłata za konto IKZE
    0 / 50 zł (rok)
    Opłata za prowadzenie konta 0 / 50 zł (rok)

    • 0 zł - jeśli wyrazisz zgodę na otrzymywanie dokumentów drogą elektroniczną
    • 50 zł - jeżeli nie wyrazisz zgodę na otrzymywanie dokumentów drogą elektroniczną
  • Akcje z GPW
    0,39%, min. 5 zł
  • Rynki zagraniczne
    USA, DE, UK
  • Limit wpłat
    9388,80 zł
    Limit wpłat 9388,80 zł

    9388,80 zł lub 14 083,20 zł (dla prowadzących działalność gospodarczą)

Brak dostępu do rachunków walutowych w EUR, USD i GBP.
Oceń artykuł
5
(4 oceny)
Aby oddać głos, wskaż odpowiednią liczbę gwiazdek.
Dziękujemy za Twój głos Dziękujemy za Twój głos

Komentarze

(2)
Sortuj odNajnowszych
  • Najnowszych
  • Najstarszych
Dodaj swój komentarz...
J
Jurand
Gość

Takim IKZE Obligacje można zarządzać przez pełnomocnika, ja nie mam głowy do śledzenia jakie obligacje warto kupować.

Odpowiedz

Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych
@Jurand

Tak, przepisy pozwalają na ustanowienie pełnomocnika, który ma prawo wydawać dyspozycje w Twoim imieniu.

Przy okazji zauważę, że zupełnie czym innym jest wskazanie uposażonych, czyli osób, które otrzymają zgromadzone oszczędności po Twojej śmierci.

Odpowiedz