Skoro mamy do czynienia z dwoma członami nazwy produktu, zacznijmy od ich bliższego przedstawienia. Każdy z nich może funkcjonować oddzielnie, a łącznie tworzą unikalną parę.
IKZE i obligacje – co to takiego?
IKZE to skrót od Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego. Każdego roku można odłożyć na nim na emeryturę kwotę mieszczącą się w przedziale ustalonym przez ministra ds. polityki społecznej. Oszczędzanie na IKZE pozwala zmniejszyć wysokość podatku dochodowego należnego fiskusowi. Kwota wpłacona na konto emerytalne obniża bowiem podstawę opodatkowania, co jest szczególnie korzystne dla tych, którzy dzięki temu schodzą do niższego przedziału podatkowego.
Nie ma przeszkód, by po pieniądze z IKZE sięgnąć przed spełnieniem ustawowych kryteriów emerytalnych, ale wówczas trzeba otrzymaną kwotę doliczyć do swoich dochodów w danym roku. Może to się z kolei wiązać z przekroczeniem progu podatkowego, a tym samym zapłaceniem wyższego podatku.
Obligacje to rodzaj papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa, samorządy, firmy czy inne podmioty. Kupujący obligacje (obligatariusz) pożycza pieniądze emitentowi, by ten mógł sfinansować swoje potrzeby i w zamian za to otrzymuje określone wynagrodzenie w postaci odsetek. Wysokość oprocentowania zależy od sytuacji rynkowej, okresu inwestycji, ale i wiarygodności emitenta. Ten, którego pozycja jest stabilna, a pożyczenie mu pieniędzy nie wiąże się z dużym ryzykiem utraty kapitału, może zaproponować niższe oprocentowanie, gdyż inwestorzy nie oczekują premii za ryzyko.
Do najbezpieczniejszych obligacji zaliczane są obligacje skarbowe emitowane przez Skarb Państwa. W ich przypadku zwrot kapitału i wypłatę odsetek gwarantuje państwo swoim autorytetem. W Polsce obowiązuje dodatkowo zasada, że zobowiązania wynikające z obligacji skarbowych mają pierwszeństwo przed innymi wydatkami Skarbu Państwa (np. na inwestycje, utrzymanie nieruchomości, różnego rodzaju świadczenia). Mówi o tym wyraźnie art. 165 ustawy o finansach publicznych.
Jak inwestować w IKZE Obligacje
W ramach IKZE Obligacje dopuszczalne jest kupno jednego rodzaju papierów lub kilku. Do wyboru są:
- roczne oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu zmiennym (ROR),
- dwuletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu zmiennym (DOR),
- trzyletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu stałym (TOS),
- czteroletnie indeksowane oszczędnościowe obligacje skarbowe (COI),
- dziesięcioletnie emerytalne oszczędnościowe obligacje skarbowe (EDO).
Obligacje indeksowane inflacją
Zastanawiając się nad wyborem obligacji, na zakup których przeznaczymy środki, warto zwrócić uwagę na zasady ich oprocentowania. Część z nich ma stałe oprocentowanie, w przypadku innych jest ono zmienne.
Obligacje indeksowane inflacją w pewnym sensie łączą obie te cechy. W pierwszym okresie ich oprocentowanie jest z góry ustalone, natomiast w kolejnych stanowi sumę aktualnej inflacji i określonej w prospekcie emisyjnym marży. Taki mechanizm jest szczególnie cenny dla oszczędzającego w okresie spadającej inflacji, gdyż pozwala zagwarantować sobie oprocentowanie dopasowane do warunków rynkowych w całym okresie.
Wysokość wpłat
Inwestowanie odbywa się w ramach rocznego limitu wpłat. W przypadku jego przekroczenia pieniądze stanowiące nadwyżkę są automatycznie zwracane na rachunek, z którego zostały przesłane.
Jak założyć IKZE Obligacje
Zawarcie Umowy o prowadzenie Konta IKZE Obligacje możliwe jest w oddziałach PKO BP oraz w Punktach Obsługi Klienta Biura Maklerskiego PKO Banku Polskiego. Formalności sprowadzają się do okazania dokumentu tożsamości oraz podania numeru PESEL. Potem trzeba podpisać Umowę o prowadzenie Konta IKZE Obligacje oraz tzw. Dyspozycję Nabywania Obligacji Skarbowych (DNOS) określającą, jakie obligacje i w jakich proporcjach mają być w przyszłości nabywane za środki wpływające na Konto IKZE Obligacje.
Kolejne kroki to po prostu dokonywanie wpłat na rachunek (gotówką lub przelewem). Obligacje będą kupowane automatycznie zgodnie ze wspomnianą dyspozycją. Nie ma przeszkód, by zmienić ją w dowolnym momencie. Możliwe jest też samodzielne nabywanie obligacji w Punktach Obsługi Klienta Biura Maklerskiego PKO BP bądź w Punktach Usług Maklerskich zlokalizowanych w oddziałach PKO BP.
Sposób oszczędzania
Odsetki naliczane są automatycznie według zasad obowiązujących dla danego rodzaju obligacji. Przy czym nie są one wypłacane właścicielowi IKZE, lecz od razu inwestowane w papiery kolejnej emisji.
W przypadku zakończenia okresu umownego cały kapitał wraz odsetkami też jest przeznaczany na zakup nowych obligacji. Taki ruch niesie kolejną korzyść dla oszczędzającego, gdyż zamiana obligacji, zwana rolowaniem, odbywa się z pewnym dyskontem (cena zamiany jest niższa od ceny sprzedaży). Tym samym możliwe jest nabycie dodatkowych papierów, które będą pracowały na wyższe odsetki.
Wypłata środków a zwrot środków
Trzeba wyraźnie rozróżnić dwa pojęcia związane z uzyskaniem dostępu do swoich środków.
O wypłacie mówimy w sytuacji, gdy oszczędzający chce sięgnąć po swoje pieniądze po spełnieniu kryteriów ustawowych, tj. po skończeniu 65 r.ż. i dokonaniu wpłat przynajmniej w 5 latach kalendarzowych (nie muszą być kolejne). Wówczas pobierany jest tylko 10-procentowy zryczałtowany podatek dochodowy, nie ma opłaty przewidzianej w przypadku przedterminowego wykupu obligacji. Identyczne zasady obowiązują, gdy zakończenie oszczędzania zleca spadkobierca posiadacza IKZE.
Pieniądze są przekazywane w całości (w ciągu 14 dni od daty złożenia dyspozycji) lub w ratach (przez min. 10 lat lub krócej, jeśli czas oszczędzania był krótszy) na rachunek wskazany przez dysponenta. Możliwa jest też wypłata transferowa na inny rachunek emerytalny.
Natomiast zwrot może nastąpić w dowolnym momencie. Otrzymane pieniądze, wykazane w rocznej deklaracji podatkowej PIT-11 przygotowanej przez PKO BP, trzeba ująć w swoim rocznym zeznaniu podatkowym jako przychód z innych źródeł.
Przy zwrocie środków pieniądze też zostaną przekazane przed upływem 14-dniowego okresu wypowiedzenia umowy o IKZE Obligacje, przy czym będą pomniejszone o opłatę za przedterminowy wykup oraz (ewentualnie) bank pobierze prowizję za zerwanie umowy. Przepisy pozwalają, by prowadzący konta emerytalne pobierali opłaty za zakończenie przez klienta współpracy przed upływem 12 miesięcy od podpisania umowy.
IKZE Obligacje – opłaty
Roczna opłata za prowadzenie konta IKZE Obligacje wynosi 80 zł. Bank pobiera ją jednorazowo, jeśli klient dokonał wpłaty pozwalającej na jej potrącenie, lub sukcesywnie, aż do uzyskania pełnej kwoty, ze środków wpływających na rachunek z tytułu wpłat, odsetek bądź środków z wykupu obligacji.
Obowiązuje przy tym zasada, że opłata roczna nie jest pobierana za rok kalendarzowy, w którym została podpisana umowa o IKZE Obligacje. Z uwagi na wprowadzenie produktu do oferty dopiero pod koniec 2023 r. zdecydowano, że od klientów, którzy z niej skorzystają w tym roku, opłata będzie pobrana dopiero w 2025 roku.
Inne opłaty określone są w „Taryfie opłat i prowizji Biura Maklerskiego PKO Banku Polskiego”.
Korzyści z posiadania IKZE Obligacje
Oszczędzanie na emeryturę to konieczność, bo analizy jednoznacznie wskazują, że nasze świadczenia będą znacznie niższe od ostatnich zarobków. Obecnie mowa jest o emeryturach rzędu połowy wynagrodzenia, a w przyszłości, z racji wydłużania się długości życia i tym samym dłuższego korzystania z oszczędności, będzie to jeszcze mniej. Dobrze jest więc wybrać taki sposób gromadzenia oszczędności na jesień życia, by był on efektywny i bezpieczny.
Skorzystanie z IKZE Obligacje oznacza kilka korzyści:
- możliwość odliczenia wpłat dokonanych na IKZE w danym roku kalendarzowym od dochodu, a tym samym zapłacenie niższego podatku dochodowego,
- złożenie Dyspozycji Nabywania Obligacji Skarbowych pozwala na automatyczne kupno kolejnych obligacji bez konieczności następnych wizyt w placówkach PKO BP,
- należne odsetki są przeznaczane na zakup kolejnych obligacji, przez co rośnie kapitał pracujący dla jego posiadacza,
- dodatkowe dyskonto przy zamianie starych obligacji na nowe.
Dodajmy, że w każdej chwili możesz zmienić instytucję finansową zarządzającą Twoimi oszczędnościami i dokonać wypłaty transferowej. Opcję tę można wykorzystać w okresie, gdy inwestowanie w obligacje skarbowe nie będzie zbyt korzystne i przenieść swoje oszczędności emerytalne do innej instytucji, by ta pomnażała pieniądze z wykorzystaniem innych instrumentów finansowych, np. akcji, funduszy inwestycyjnych, ETF-ów.
Masz też prawo do wskazania/zmiany w dowolnym momencie osób, które w razie Twojej śmierci otrzymają Twoje oszczędności.
Komentarze
(2)Takim IKZE Obligacje można zarządzać przez pełnomocnika, ja nie mam głowy do śledzenia jakie obligacje warto kupować.
Odpowiedz
Tak, przepisy pozwalają na ustanowienie pełnomocnika, który ma prawo wydawać dyspozycje w Twoim imieniu.
Przy okazji zauważę, że zupełnie czym innym jest wskazanie uposażonych, czyli osób, które otrzymają zgromadzone oszczędności po Twojej śmierci.
Odpowiedz