O ile doświadczenie musisz zdobyć samodzielnie, ucząc się na własnych błędach, o tyle wiedzę potrzebną do podejmowania decyzji inwestycyjnych możesz pozyskać od innych – praktyków i teoretyków rynku kapitałowego. Przeczytaj zatem nasz artykuł, a dowiesz się, w co i jak inwestować na giełdzie, jakie wiąże się z tym ryzyko oraz gdzie warto stawiać pierwsze kroki w handlu. Znajomość tych kwestii pozwoli Ci sprawnie i w miarę bezboleśnie rozpocząć przygodę z polską GPW i zagranicznymi giełdami.
Czym jest gra na giełdzie?
Granie na giełdzie to handel instrumentami finansowymi w celu osiągnięcia zysku. Stosowane tu pojęcie „gry” jest jednak nieco niefortunne i nie oddaje istoty rynku kapitałowego. Ten ostatni nie jest kasynem, a zdecydowana większość jego uczestników podejmuje świadome i przemyślane decyzje. Trzeba też zaznaczyć, że wśród tych uczestników znajdują się nie tylko inwestorzy, ale również rozmaite instytucje i przedsiębiorstwa, chcące pozyskać kapitał na swój rozwój.
Na rynku funkcjonuje wiele giełd, m.in:
- papierów wartościowych,
- towarów,
- walut,
- kryptowalut.
Jednak termin gra (inwestowanie) na giełdzie odnosi się głównie do giełdy papierów wartościowych. Co oczywiste, ta ostatnia nie jest jednym konkretnym rynkiem, lecz jedynie rodzajem giełdy – na całym świecie istnieją setki tego typu giełd.
Do największych giełd na świecie zaliczają się: New York Stock Exchange (NYSE), NASDAQ, Shanghai Stock Exchange (SSE) i Euronext. Obecnie łączna kapitalizacja każdej z nich wynosi w przeliczeniu kilkadziesiąt bilionów złotych, a NYSE aż ponad 100 bilionów. Dla porównania wartość PKB Polski oscyluje wokół 3 bilionów.
W co można inwestować na giełdzie?
Na giełdzie papierów wartościowych, jak sama nazwa wskazuje, możesz handlować instrumentami finansowymi mającymi status papierów wartościowych. Zaliczają się do nich przede wszystkim:
- akcje,
- prawa do akcji,
- prawa poboru,
- obligacje (papiery korporacyjne i komunalne oraz obligacje skarbowe o stałym oprocentowaniu),
- ETF-y,
- jednostki uczestnictwa w zamkniętych funduszach inwestycyjnych.
Na giełdzie notowane są także instrumenty pochodne, takie jak kontrakty terminowe i opcje. Mają one wbudowaną dźwignię finansową, co umożliwia zajmowanie pozycji o wartości znacznie przekraczającej faktycznie inwestowany kapitał. Co więcej, dają również możliwość grania na krótko (shortowania), czyli zarabiania na spadkach wartości akcji, indeksów i innych aktywów.
To, w które konkretnie instrumenty będziesz mógł inwestować, zależy od konkretnej giełdy i oferty domu maklerskiego prowadzącego Twój rachunek inwestycyjny. W przypadku rodzimych pośredników w handlu, zwykle zyskujesz dostęp do wszystkich produktów notowanych na polskiej GPW i wybranych instrumentów z kilku lub kilkunastu giełd zagranicznych.
Inwestowanie na giełdzie krok po kroku
Do dyspozycji masz wiele instrumentów finansowych, ale zanim zdecydujesz się na któryś z nich, musisz dobrze zrozumieć jego działanie i ryzyko, a także zasady inwestowania na giełdzie i sposób jej funkcjonowania. Powinieneś też poznać najważniejsze terminy związane z inwestowaniem i dowiedzieć się, na czym polega analiza techniczna i analiza fundamentalna.
Wybór konta maklerskiego
Jeśli zadbałeś już o odpowiednie przygotowanie merytoryczne, możesz założyć konto maklerskie i zawrzeć swoje pierwsze transakcje giełdowe. Czynności te same w sobie nie są trudne, ale kłopotliwe bywa znalezienie odpowiedniego dla siebie rachunku inwestycyjnego.
Dom maklerski powinien zapewniać niskie koszty, dostęp do dobrej platformy handlowej i bogaty wybór instrumentów. Jednak jego konto inwestycyjne przede wszystkim musi być dopasowane do Twojego stylu i strategii inwestowania na giełdzie. Miej bowiem na uwadze, że dane konto może świetnie sprawdzić się np. w przypadku regularnego tradingu na różnych instrumentach (w tym pochodnych), ale nie będzie dobrym wyborem, jeśli np. sporadycznie handlujesz jedynie akcjami z GPW.
Nasz artykuł Jak wybrać konto maklerskie oraz przygotowany przez nas ranking rachunków inwestycyjnych pomogą Ci znaleźć ofertę dopasowaną do Twoich potrzeb i oczekiwań.
Ranking rachunków maklerskich - Kwiecień 2024
Po roku może pojawić się opłata w wysokości 10 EUR; można jej jednak łatwo uniknąć, wykonując min. 1 transakcję w ciągu roku / jeśli na koncie nie ma środków / jeśli są kupione dowolne akcje
- 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR (minimalna wartość zlecenia to 10 zł)
- 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
XTB nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych. Takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów. W przypadku handlu kontraktami CFD za pośrednictwem XTB koszty transakcyjne są już zawarte w spreadzie i nie jest pobierana dodatkowa prowizja; dla kontraktów na WIG20 standardowy spread wynosi ok. 2 pipsy.
W razie braku dokonania transakcji w ciągu 365 dni pojawi się opłata w wysokości 9 zł miesięcznie (lub ewentualnie 3 EUR bądź 3 USD). Nie zostanie ona naliczona, jeśli we wskazanym okresie miałeś otwarte pozycje lub też wykonałeś transakcję po upływie 365 dni a przed momentem pobrania opłaty.
TMS nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych. Takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów. W przypadku handlu kontraktami CFD za pośrednictwem TMS koszty transakcyjne są już zawarte w spreadzie i nie jest pobierana dodatkowa prowizja.
Ustalenie strategii inwestycyjnej
Gdy wiesz już, w co i gdzie inwestować, możesz przejść do praktyki i rozpocząć handel na giełdzie. Powinien być on jednak dobrze przemyślany, czyli opierać się na jasno określonej strategii, a także określać, jak powinieneś postępować, gdy rzeczywistość rynkowa podważy sens jej stosowania.
Metody inwestowania na giełdzie są różne, dlatego nie istnieje jeden plan działania, który mógłby sprawdzić się w przypadku wszystkich inwestorów. Można jednak wskazać pewne elementy, które warto uwzględnić podczas tworzenia strategii inwestycyjnej.
Aby zbudować strategię dopasowaną do swoich potrzeb, oczekiwań i preferencji, musisz określić między innymi:
-
cel inwestowania na giełdzie i horyzont czasowy dokonywanych inwestycji,
-
przybliżony okres, na jaki możesz zamrozić środki,
-
czas, jaki chcesz poświęcać na inwestowanie i jego naukę,
-
czy chcesz zainwestować jednorazowo, czy regularnie handlować na giełdzie,
-
jaki masz stosunek do ryzyka,
-
jakich zysków oczekujesz,
-
co zrobisz, gdy Twoje inwestycje zaczną przynosić duże straty,
-
w jaki sposób będziesz monitorował i analizował swoje inwestycje,
-
co może skłonić Cię do zmiany przyjętej strategii,
-
jaką masz wiedzę na temat poszczególnych aktywów,
-
które instrumenty finansowe będą dla Ciebie najlepsze.
Jesse Livermore, legendarny gracz giełdowy, powiedział kiedyś „są chwile, kiedy należy być całkowicie poza rynkiem, zarówno ze względów emocjonalnych, jak i ekonomicznych”. Wiele lat później w podobnym tonie wypowiedział się Donald Trump, który stwierdził, że „czasami Twoja najlepsza inwestycja to ta, do której nie doszło”. Z powyższych słów wynika, że niekiedy z różnych względów lepiej jest zrezygnować z konkretnej lub wszelkich inwestycji. Pamiętaj o tym, budując strategię inwestycyjną.
Dywersyfikacja portfela i redukcja ryzyka
Po określeniu swoich potrzeb i preferencji, możesz wybrać aktywa, które najlepiej wpasują się w Twoją strategię. Warto mieć od kilku do kilkunastu instrumentów, tak aby utworzyły odpowiednio zdywersyfikowany portfel inwestycyjny. Dzięki temu zwiększysz swoje szanse na osiągnięcie satysfakcjonujących zysków, a jednocześnie zredukujesz zmienność i ryzyko poniesienia straty.
Niezależnie od tego, czy jesteś początkującym graczem, czy masz już pewne doświadczenie inwestycyjne, nie powinieneś lokować całego kapitału na giełdzie. Część środków warto trzymać na lokatach terminowych i kontach oszczędnościowych, a inne zainwestować w waluty obce, złoto, srebro czy detaliczne obligacje skarbowe. Pamiętaj jednak, że bezpieczne inwestowanie na giełdzie nie jest możliwe i nawet dobrze zdywersyfikowany portfel nie daje gwarancji wypracowania zysków.
Symulatory gry na giełdzie i inne metody nauki
Prawdą jest, że inwestowania nie da się nauczyć w jeden dzień. Nawet najlepsi inwestorzy, mający za sobą kilkadziesiąt lat doświadczenia, podkreślają, że proces edukacji tak naprawdę nie kończy się nigdy. Jako początkujący nie stoisz jednak na przegranej pozycji. Możesz korzystać z doświadczeń innych inwestorów zebranych i opublikowanych w postaci giełdowej literatury (polecamy książki z zakresu makroekonomii, analizy fundamentalnej i technicznej oraz psychologii inwestowania). Zdobyta w ten sposób wiedza teoretyczna ułatwi Ci postawienie pierwszych kroków w giełdowym świecie.
Doświadczenie możesz także zdobyć, inwestując wirtualne pieniądze. Niektóre domy maklerskie umożliwiają założenie rachunku demonstracyjnego, dzięki któremu poczujesz się jak prawdziwy inwestor, tyle że nie będziesz ryzykował utraty swojego kapitału. Daje to również możliwość sprawdzenia, jak w praktyce działają platformy i aplikacje do inwestowania na giełdzie. Wadą takiego podejścia jest jednak niemal całkowite wyeliminowanie emocji, więc lepiej jest możliwie najszybciej przejść na handel prawdziwymi pieniędzmi (nawet jeśli miałyby to być niewielkie kwoty).
Wiedzę można też zdobywać z pomocą branżowych serwisów informacyjnych i stron poświęconych inwestowaniu – dowiesz się z nich o najważniejszych rzeczach mających wpływ na rynki finansowe. Źródłem cennych doświadczeń mogą być także m.in. internetowe grupy dyskusyjne poświęcone tematyce inwestowania, szkolenia i webinaria organizowane przez domy maklerskie, czy też konkursy mające na celu wyłonienie najlepszego inwestora (inwestuje się w nich przeważnie tylko wirtualne środki, ale za to nagrody są już jak najbardziej rzeczywiste).
Podsumowanie
Inwestowanie na giełdzie może stać się proste, ale dopiero po nabyciu odpowiedniej wiedzy i doświadczenia. Osoby, które nie mają czasu lub chęci, aby zajmować się tym samodzielnie, mogą lokować kapitał np. za pośrednictwem funduszu inwestycyjnego. W ostatnim czasie mocno na popularności zyskuje też tzw. inwestowanie pasywne za pomocą funduszy ETF. Jest to sposób, który przy minimalnym nakładzie czasu i znacznie niższych kosztach jest w stanie przynieść wyniki wyraźnie lepsze niż większość aktywnie zarządzanych funduszy inwestycyjnych.
Najwięcej wiedzy i doświadczenia wymaga natomiast samodzielne inwestowanie w sposób aktywny. Jest to jednocześnie najbardziej angażujące, a przy tym dość ryzykowne podejście. Wprawdzie jeśli sprawy przyjmą pozytywny obrót, zyski mogą przewyższyć wszelkie alternatywne sposoby zarabiania. Z drugiej strony, w tym przypadku nawet jeden błąd może Cię naprawdę sporo kosztować, a kilka większych – całkowicie zniechęcić do dalszego inwestowania.
Komentarze
(2)To całe inwestowanie to jedna wielka loteria na naszej giełdzie. U nas kursy często zachowują się inaczej od tego co jest na innych giełdach, po części są uzaleznione od polityki, a nie od faktycznej wartości spółek, podejmowanych przez nie działań. Najgorzesz, że ma to wpływ na przyszłe emerytury, bo wiele produktów emerytalnych lokuje swoje aktywa (czasem z obowiązku) w duże, państwowe spółki bardzo podatne na zawirowania polityczne.
Odpowiedz
To już zmartwienie osób tuż przed emeryturą:P Ci którzy mają dziś 20- kilka i 30-kilka lat mogą liczyć, że za te 30 lat wszyscy będą mieć emeryturę/dochód gwarantowaną. moze być też tak, że do tego czasu w ogóle nie będzie już pieniędzy, albo korzystanie nich będzie wyglądało zupełnie inaczej
Odpowiedz